Πολιτικό Ρεπορτάζ: Αχαρτογράφητα ύδατα, 8 στοιχήματα μετά το τέλος των μνημονίων

Σε αχαρτογράφητα ύδατα εισήλθε για τα καλά πλέον η Ελλάδα μετά και το τυπικό τέλος των μνημονίων που κράτησαν την οικονομία και τους Έλληνες σε λήθαργο για οκτώ χρόνια.

Το διάγγελμα του πρωθυπουργού από την Ιθάκη προκειμένου να στείλει το μήνυμα ότι η κυβέρνησή του ήταν αυτή που έβγαλε τη χώρα από την επιτροπεία στόχευε περισσότερο στο θυμικό.

Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι η 21^η Αυγούστου έχει συμβολικό και μόνο χαρακτήρα, αφού πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά, για να ανακτήσει η χώρα την οικονομική της ανεξαρτησία.

Κυβερνητικά στελέχη αναγνωρίζουν ότι ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, τονίζουν όμως ότι η χώρα έχει την ευκαιρία να σταθεί στα πόδια της.

Όπως επισημαίνουν προτεραιότητα αποτελεί η ενίσχυση των μεσαίων στρωμάτων του πληθυσμού που σήκωσαν το μεγάλο βάρος της βαριάς φορολογίας στην οκταετία των μνημονίων

Ας δούμε πώς διαμορφώνεται το νέο τοπίο και τα μεγάλα στοιχήματα με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η χώρα.

1.     Τι σηματοδοτεί η έξοδος από τα μνημόνια; Η Ελλάδα καλείται να ζήσει χωρίς τα λεφτά των δανειστών και να μετατραπεί σε ένα αυτοχρηματοδοτούμενο έθνος. Αυτό σημαίνει ότι καλείται να βγει στις αγορές για να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες της, όπως συμβαίνει σε κάθε χώρα που λειτουργεί η οικονομία.

2.      Πώς θα αμυνθούμε σε τυχόν επίθεση των αγορών; Η εμπειρία του 2010 δεν πρόκειται να επαναληφθεί, αφού έχουν ληφθεί τα αναγκαία προληπτικά μέτρα. Η Ελλάδα έχει ένα τεράστιο απόθεμα ύψους 24,1 δισ. ευρώ, που θα λειτουργήσει ως «μαξιλάρι», για τους επόμενους 22 μήνες, καλύπτοντας όλες τις ανάγκες της. Αυτό σημαίνει ότι ίσως να μην υπάρξει έξοδος στις αγορές για δανεισμό εκτός και εάν κριθεί ότι το περιβάλλον είναι ευνοϊκό.

3.      Τι ισχύει με τα πλεονάσματα; Η δέσμευση που έχει αναλάβει η χώρα μας είναι να υπάρχουν πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022, ενώ στη συνέχεια πρέπει να βρίσκεται κοντά στο 2%. Επίσης, η Ελλάδα θα βρίσκεται σε καθεστώς εποπτείας, κάτι που σημαίνει ότι οι εταίροι θα παρακολουθούν ανά τακτά διαστήματα την πορεία των μεταρρυθμίσεων και την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.

4.      Πώς θα μειωθεί η ανεργία; Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν και η λύση βρίσκεται στην απελευθέρωση της οικονομίας όσο και τη δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις. Η βιώσιμη ανάπτυξη σύμφωνα με τον ESM είναι ο μόνος τρόπος για τον περιορισμό της ανεργίας που βρίσκεται λίγο κάτω από τα επίπεδα του 20%.

5.      Τι πρέπει να αλλάξει στο τραπεζικό σύστημα; Η επιστροφή στη σταθερότητα κρίνεται ως αναγκαιότητα. Σ’ αυτή την κατεύθυνση προτεραιότητα αποτελεί η μείωση των κόκκινων δανείων, για να υπάρξει υγεία στο τραπεζικό σύστημα. Οι τράπεζες,  έχουν εντείνει τις κινήσεις τους στον συγκεκριμένο τομέα, καθώς έχουν δεσμευτεί για μείωση του υπολοίπου των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στα 64,6 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2019 από περίπου 95 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2017 και περίπου 106 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2016.

6.     Πότε θα αποπληρώσει η Ελλάδα τα χρέη της; Τα πολύ δύσκολα θα έρθουν από το 2023. Ειδικότερα, τα δάνεια του ESM πρέπει να πληρωθούν από το 20134 έως το 2060 και του EFSF από το 2023 έως το 2056. Σύμφωνα με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, που συμφωνήθηκαν στο Eurogroup του Ιουνίου, θα υπάρξει παράταση της ωρίμανσής δανείων ύψους 96,4 δισ. ευρώ του EFSF κατά 10 έτη.

7.     Κατά πόσο το δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο; Η απάντηση είναι σε μεγάλο βαθμό συνυφασμένη  με τη δημοσιονομική πολιτική και τις στρατηγικές ανάπτυξης που θα ακολουθήσει η χώρα τα επόμενα χρόνια. Συστατικό στοιχείο σύμφωνα με τον ESM, είναι η  ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων. Η ανάλυση βιωσιμότητας από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς δείχνει ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και το «μαξιλάρι» ρευστότητας στηρίζουν την προσπάθεια. Σε κάθε περίπτωση για να επιτευχθεί ο στόχος οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα πρέπει να διατηρηθούν κάτω του 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και 20% μακροπρόθεσμα.

8.     Τι κερδίζουμε από τις παρεμβάσεις στο χρέος: Τα οφέλη δεν θα φανούν άμεσα καθώς απαιτούν χρόνο. Σε κάθε περίπτωση όμως τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης μειώσουν το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2060 και τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες κατά 6 μονάδες. Ως προς τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, αυτά αναμένεται να μειώσουν το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά  30 μονάδες έως το 2060 και τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες κατά 8 μονάδες.