Η Αγγελική Κοντού στο Χ-τύπο: “Η ατομική επανάσταση δεν αρκεί για να συμβεί ένα συλλογικό προχώρημα”

Στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, μια παράσταση που θίγει την αντιμετώπιση της γυναίκας στην κοινωνία και αξίζει να δει κανείς είναι το κλασικό αριστούργημα του Η. Ιbsen «Nόρα: Το σπίτι της κούκλας», που μετά τη θερμή ανταπόκριση του κοινού έχει επιστρέψει για δεύτερη χρονιά στο θέατρο Altera Pars.

Η Αγγελική Κοντού μεταμορφώνεται στην εμβληματική Νόρα, ένα “διαχρονικό σύμβολο της γυναίκας που αγωνίζεται να βρει τον εαυτό της ανάμεσα στους πολλαπλούς και συχνά αντιφατικούς ρόλους που της επιβάλλονται” και μαζί με ένα αξιόλογο καστ ηθοποιών υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Πέτρου Νάκου προσδίδουν στο έργο μια οικεία διάσταση, αποτίοντας παράλληλα φόρο τιμής στο δημιουργό του, όπως η ίδια μας αναφέρει στη συνέντευξη που ακολουθεί.

Συναντιέστε για δεύτερη χρονιά με τη “Νόρα” και “Το σπίτι της κούκλας”. Πώς αισθάνεστε για το γεγονός ότι το κοινό έχει αγκαλιάσει τόσο αυτή την παράσταση;

Χαρά μεγάλη και περηφάνια νιώθω. Την παράσταση αυτή την κάναμε με πολλή αγάπη και πολύ σκληρή δουλειά. Είναι μια “χειροποίητη” παράσταση χωρίς εύκολους εντυπωσιασμούς, αλλά με πολλή ουσία. Δεν έχει την τηλεοπτική αστερόσκονη των “μεγάλων ονομάτων” δεν έχει πολυτελή, ακριβά σκηνικά, δεν έχει τη ματαιοδοξία της πρωτοπορίας. Είναι ένα κείμενο που έχει ανέβει εκατοντάδες φορές σε όλο τον πλανήτη και είναι μεγάλη παγίδα να θελήσεις να κάνεις κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. H σκηνοθετική γραμμή στη δική μας παράσταση επένδυσε στην απλότητα. Και νομίζω μας “βγήκε”. Αυτό το εισπράττει το κοινό καθώς φαίνεται, καταλαβαίνει πως δεν θέλουμε να επιδείξουμε κάτι, να το μπερδέψουμε ή να το αποπροσανατολίσουμε, αλλά ότι το σεβόμαστε κι επιθυμούμε να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά μαζί του.

Ο ρόλος της Νόρας χαρακτηρίζεται ως το “διαχρονικό σύμβολο της γυναίκας που αγωνίζεται να βρει τον εαυτό της”. Βλέπετε τον εαυτό σας σε αυτή;

Όχι ακριβώς. Η εποχή μας είναι πολύ διαφορετική από αυτή που γέννησε τη Νόρα. Εγώ γεννήθηκα το ‘91 και λίγο πολύ όλα τα κορίτσια μεγαλώσαμε με τα έμφυλα στερεότυπα εξασθενημένα συγκριτικά με τις προηγούμενες γενιές. Ωστόσο υπάρχουν πράγματα που η κοινωνία κουβαλά στο υποσυνείδητό της, είναι κατάλοιπα της εποχής της Νόρας και συνεχίζουν να επηρεάζουν τις σχέσεις των ανθρώπων και τις επιλογές τους. Γι’ αυτό είναι τόσο σπουδαίο το έργο του Ίψεν, γιατί προχωρεί πέρα από την κοινωνική παρατήρηση της εποχής του, φτάνει στον πυρήνα των έμφυλων ζητημάτων και καταδεικνύει με τον πιο σαφή τρόπο το πως οι κοινωνικοί κανόνες και τα στερεότυπα δεν ρυθμίζουν απλώς τη ζωή μας, αλλά έχουν τη δύναμη να διαμορφώνουν την ίδια μας την προσωπικότητα. Ωστόσο δεν αρκεί η ατομική επανάσταση για να συμβεί ένα συλλογικό προχώρημα. Στο Κουκλόσπιτο- όπως και σε άλλα έργα του Ίψεν π.χ. στον Εχθρό του λαού – η ατομική επανάσταση σκοντάφτει στο κοινωνικό status quo, η Νόρα επαναστατεί στο τέλος του έργου, βρίσκει μεν την ατομική της αλήθεια, αλλά η επανάσταση της είναι καταδικασμένη να αποτύχει γιατί συντελείται μέσα σε μια κοινωνία ανέτοιμη και “αντι- επαναστατική”.

Ποιο σημείο της παράστασης ξεχωρίζετε και γιατί;

Σίγουρα την τελευταία σκηνή. Είναι από γραφής της μια σπουδαία σκηνή με τρομερή ένταση και βάθος, αλλά πιστεύω ότι την έχουμε αποδώσει πολύ καλά και στην παράσταση, με εξαιρετική επικοινωνία μεταξύ μας, αυθορμητισμό και ψυχή.

Γιατί πρέπει το κοινό να έρθει να τη δει;

Είναι ένα ανέβασμα ενός σπουδαίου έργου που σίγουρα σέβεται και αποδίδει το πνεύμα του δημιουργού του. Ταυτοχρόνως όμως, έχουμε καταφέρει πιστεύω να το αποδώσουμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι πολύ οικείο στο σύγχρονο θεατή. Η γλώσσα της μετάφρασης, ο ρυθμός της σκηνοθεσίας, η εκφραστικότητα της υποκριτικής και το άχρονο σκηνικό και μουσικό περιβάλλον της παράστασης εξαλείφουν τη χρονική απόσταση που μας χωρίζει από την εποχή που γράφτηκε το έργο και οι θεατές μπορούν αβίαστα να επικοινωνήσουν με το κείμενο και να ταυτιστούν με τους ήρωες Ειδικά οι γυναίκες είναι πραγματικά συγκινητικό που όλες, ανεξαρτήτως ηλικίας συναισθάνονται, κατανοούν και συμπάσχουν με τη Νόρα.

Ποιες είναι οι προκλήσεις που έχετε συναντήσει στο χώρο του θεάτρου;

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι ζούμε σε μια χώρα και μια εποχή που δεν μας επιτρέπει να βιοποριστούμε κάνοντας τέχνη. Αυτό ισχύει και για τους εικαστικούς και τους χορευτές, τους συγγραφείς, ίσως κάπως λιγότερο για τους μουσικούς. Πάντως είναι σίγουρο πως η πολιτεία μας αντιμετωπίζει ως χομπίστες με μια υποτίμηση ίσως ακόμη και εκδικητικότητα που τολμήσαμε να κάνουμε επάγγελμα κάτι “αντιπαραγωγικό” που δεν συνεισφέρει στην κερδοφορία κάποιας επιχείρησης. Αυτό είναι εμφανές όταν ας πούμε οι καλλιτέχνες τίθενται στην υπηρεσία κάποιας μεγάλης επιχείρησης, όπως τα κανάλια ή οι μεγάλοι θεατρικοί οργανισμοί, αυτομάτως τότε αντιμετωπίζονται ως έχοντες κύρος, όταν όμως οι ίδιοι άνθρωποι εργάζονται ως ελεύθεροι καλλιτέχνες αντιμετωπίζονται ως παρίες.

Έχετε πρότυπα είτε στη ζωή σας είτε ως προς το κομμάτι της υποκριτικής;

Για τη ζωή μου σίγουρα ως πρότυπα έχω τους γονείς μου. Δύο ανθρώπους που αγαπώ και εκτιμώ απεριόριστα και όχι επειδή είναι γονείς μου, αλλά επειδή όντως υπήρξαν για εμένα πρότυπα συνέπειας, ακεραιότητας, δοτικότητας και αλληλεγγύης. Ως προς την υποκριτική τώρα, εννοείται ότι υπάρχουν άνθρωποι που θαυμάζω και εκτιμώ και ξεχωρίζω. Τη μεγαλύτερη όμως επίδραση άσκησαν οι δάσκαλοί μου της υποκριτικής: η πρώτη μου δασκάλα όταν ήμουν μόλις 18 χρονών η Ελένη Δεμερτζή, σπουδαία δασκάλα και υπέροχος άνθρωπος που δυστυχώς έφυγε πρόσφατα, ο κος Α. Μανωλικάκης και η κα Ελένη Σκότη που με μύησαν σε μια συμπαγή υποκριτική μέθοδο και φυσικά ο Πέτρος Νάκος ο πρώτος σκηνοθέτης που με εμπιστεύτηκε και πλέον συνεργαζόμαστε σταθερά πολλά χρόνια και συνεχίζω να μαθαίνω δίπλα του.

Υπάρχουν άλλα επαγγελματικά σχέδια στο άμεσο μέλλον;

Συνεχίζουμε τις παραστάσεις της Νόρας κάθε Σάββατο και Κυριακή στο Altera Pars, είμαστε σε τελικό στάδιο προβών για τη νέα μας παράσταση που αφορά στην αληθινή ιστορία των αδερφών Παπέν και παράλληλα ξεκινάμε πρόβες για την τρίτη παραγωγή που θα παρουσιάσει φέτος το Altera Pars το “Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα” του Πιραντέλλο σε σκηνοθεσία Πέτρου Νάκου.