Ο Πέτρος Βαγιόπουλος στο Χ-τύπο: “Η μουσική γράφεται με το μυαλό” – Ο άνθρωπος πίσω από τον “εθνικό ύμνο του τσιφτετελιού”

Αν μπαίναμε στη διαδικασία να ξεχωρίσουμε το πιο διάσημο… τσιφτετέλι της ελληνικής μουσικής κατά πάσα πιθανότητα όλοι θα καταλήγαμε στο ίδιο τραγούδι. Σε στίχους του αξέχαστου Μανώλη Ρασούλη και μουσική του σπουδαίου Πέτρου Βαγιόπουλου, το “Πότε Βούδας Πότε Κούδας” κατέχει επάξια μια θέση στα κορυφαία δείγματα της ελληνικής δισκογραφίας.

Κι αυτή είναι μόνο μια από τις αμέτρητες δουλειές του Π. Βαγιόπουλου, ενός συνθέτη με αγάπη για αυτό που κάνει και με κομμάτια χιλιοτραγουδισμένα από όλους μας.

Στο νέο του δίσκο σε συνεργασία με τους ΣΟΥΑΡέ ακούμε μια “παρέλαση” από τις πιο σπουδαίες φωνές του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού με τον έμπειρο μουσικό και την ξεχωριστή αυτή μπάντα να τις “ντύνουν” σε ένα απολαυστικό μουσικό “ραντεβού” που αναμένουμε με ανυπομονησία να μας ταξιδέψει…

Να ξεκινήσουμε λέγοντας αρχικά ότι είναι μεγάλη μας τιμή που έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε αυτή τη συζήτηση μαζί σας. Ας αρχίσουμε από τον νέο δίσκο, που περιλαμβάνει τις τελευταίες σας κυκλοφορίες με τους ΣΟΥΑΡέ και ήδη έχουμε δει και τη συμμετοχή σπουδαίων καλλιτεχνών όπως ο Ορφέας Περίδης στο ”Καλημέρα”, ο Κωστής Μαραβέγιας στο ”Τροβαδούρος”, ο Σωκράτης Μάλαμας στο ”Λέω να σιγοτραγουδήσω”, η Νατάσσα Μποφίλιου στο ”Τι άλλο θες να πω”. Πώς θα χαρακτηρίζατε τον ήχο όλου αυτού του project; Πού θέλατε να κινηθείτε μουσικά;

Είμαι πολύ καλός γνώστης της ελληνικής μουσικής, παραδοσιακής, ελαφράς, έντεχνης, λαϊκής. Αλλά γνωρίζω αρκετά καλά και την ξένη καλή μουσική, την οποία παρακολουθώ μέχρι και σήμερα. Δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά, όταν μεγάλωσα με Φρανκ Σινάτρα, Έλβις Πρίσλεϊ, Βeatles, Rolling Stones, Simon and Garfunkel, Crosby Still Nash and Young, Revival, Queen, Bee Gees, Al Bano, Adamò.. Όλοι αυτοί έπαιξαν ρόλο στη μουσική που γράφω και, φυσικά, στοιχεία τους είναι αφομοιωμένα και ενσωματωμένα – κι όχι κλεμμένα – τα οποία και είναι διακριτά στη μουσική μου. Με αυτή την έννοια δεν μπορώ να πω ότι δουλεύω σε ένα συγκεκριμένο είδος. Αν και χαρακτηρίζομαι ως έντεχνος, έχω γράψει από ροκ μπαλάντες μέχρι τσιφτετέλι του χαμού, που να χορεύει όλη η Ελλάδα τα τελευταία 36 χρόνια και μιλώ για το ”Πότε Βούδας, πότε Κούδας”, που ο πρόεδρος των κέντρων διασκέδασης της Ελλάδας Αργύρης Παπαργυρόπουλος, χαρακτήρισε ως ”εθνικό ύμνο του τσιφτετελιού”.

Εάν θέλω να μελοποιήσω κάποιο στίχο η μουσική μου πάει όπου την οδηγεί η φυσική του ροή. Δηλαδή τα λόγια και οι προθέσεις του στιχουργού ποιητή. Εξάλλου οι πρώτες συνεργασίες μου, με τον ποιητή Δημήτρη Χριστοδούλου και μετά με τον Μανώλη Ρασούλη, μου έδωσαν τεράστιες ευκαιρίες να εκπαιδευτώ και να αποδώσω μουσικά τα πονήματα των συνεργατών μου στιχουργών. Αυτό δεν ήρθε από την μία μέρα στην άλλη. Ως φοιτητής είχα μελοποιήσει πάρα πολλούς ποιητές. Άρα είχα κάνει μία πολύ καλή προεργασία, η οποία ήταν χρήσιμη για την μετέπειτα επαγγελματική μου ενασχόληση με το τραγούδι.

Η συνεργασία μου με την Μερόπη Γραμμένου στο δίσκο «ΣΜΙΛΗ» που θα κυκλοφορήσει από το Όγδοο Music Group, στον οποίο υπάρχουν και τα τραγούδια που ερμηνεύουν οι τραγουδιστές που αναφέρατε, ήταν μία φυσική συνέπεια των παραπάνω. Η καλή συγκυρία, σε αυτή την περίπτωση, ήταν η συνάντησή μου με την εξαίρετη αυτή στιχουργό, που από τα πρώτα 5 τραγούδια που κυκλοφόρησαν, χαίρει μεγάλης εκτίμησης στο χώρο μας. Και είμαι υπερήφανος για αυτό, γιατί εγώ την πρότεινα.

Οι Σουαρέ είναι ένα εξαίρετο μουσικό σχήμα και είναι ευχής έργο για κάθε δημιουργό να συναντά τέτοιο δεμένο σύνολο. Η επαφή μας δεν περιορίζεται μόνο στα μουσικά πράγματα. Οι συζητήσεις μας επί πολλών θεμάτων, πολιτικών, κοινωνικών, μουσικών κρατάνε ώρες μεταξύ μουσικής και καφέ…

Να, λοιπόν, που ισχύει και εδώ ότι ”Οι παρέες γράφουν ιστορία”. Οι ΣΟΥΑΡέ είναι οι: Αλκαίος Σουγιούλ (εγγονός του Μιχάλη Σουγιούλ, μαθηματικός στη Λεόντειο), ο Λευτέρης Βαϊόπουλος (γιος μου, αρχιτέκτονας), ο Γιάννης Δάφνος (και επιχειρηματίας), ο Μιχάλης Δάρμας μπάσο, η Ανατολή Κουγιουμτζίδου και ο Κώστας Σπυράτος κρουστά. Ο καθένας τους παίζει 3-4 όργανα πάρα πολύ καλά.

Ποιους άλλους καλλιτέχνες αναμένεται να ακούσουμε στο άλμπουμ;

Σε κάθε δίσκο συμμετέχω και εγώ τραγουδιστικά με ένα ή δύο τραγούδια. Έχω ήδη έτοιμο ένα τραγούδι που λέγεται “Όσα περάσανε” που τραγουδώ ο ίδιος. Ένα ακόμη, που είμαστε στην προεργασία, θα τραγουδήσει ο φίλος μου Βαγγέλης Γερμανός και η αγαπημένη μου Νεφέλη Φασούλη. Τα επόμενα ονόματα θα τα μάθετε λίγο αργότερα.

Υπάρχει κάποιο κομμάτι που ξεχωρίζετε και νιώθετε να σας εκφράζει περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο από τα υπόλοιπα;

Ξέρετε, εγώ δισκογραφώ περίπου 3-4 τραγούδια το χρόνο. Άρα είναι πολύ προσεγμένα από κάθε άποψη. Εννοώ ότι φροντίζω να μην μοιάζουν μεταξύ τους, ακόμη και αν έχουν τον ίδιο ρυθμό ή τον ίδιο δρόμο. Οπότε πάμε στο συνηθισμένο, που λένε. ”Η μάνα αγαπάει το ίδιο όλα τα παιδιά της”.

Είναι γεγονός ότι έχετε μια σπουδαία πορεία στη μουσική. Υπάρχει ωστόσο κάτι που δεν έχετε δοκιμάσει καλλιτεχνικά, είτε σε επίπεδο συνεργασίας, είτε σε επίπεδο δημιουργίας, και θα θέλατε να το επιχειρήσετε;

Η μουσική δε γράφεται ούτε με την κιθάρα, ούτε με το πιάνο, ούτε με το μπουζούκι. Γράφεται με το μυαλό. Και το μυαλό έχει φοβερές δυνατότητες. Είναι φυσικό να δοκιμάζω πάρα πολλές καλλιτεχνικές ανασκαφές και να κρατάω εκείνα που θεωρώ ότι είναι άξια να στολίσουν μία καινούργια ”κατασκευή”. Ένα καινούργιο, όμορφο τραγούδι. Το οποίο όμως δε θα ήθελα να βλέπω μόνο εγώ ότι είναι καλό και όμορφο, αλλά και οι ακροατές. Δε γράφω μόνο για τον εαυτό μου. Επίσης δεν έχω γράψει τραγούδι για κανέναν τραγουδιστή. Αφού γίνει το τραγούδι, μετά σκέφτομαι ποιος φίλος θα μπορούσε να το ερμηνεύσει καλύτερα. Το καλύτερο όργανο στο τραγούδι είναι η φωνή. Με αυτό το σκεπτικό επιλέγω τον τραγουδιστή και θα ήταν μεγάλη μου χαρά η πρότασή μου να γίνει αποδεκτή, όπως και γίνεται τις περισσότερες φορές.

Φυσικά με τον Μ. Ρασούλη ήσασταν από τα πιο δυνατά δίδυμα στην ελληνική μουσική, με τεράστιες επιτυχίες, όπως ήταν βέβαια και το «Πότε Βούδας, πότε Κούδας». Τι ήταν αυτό που έκανε τη συνεργασία σας, αλλά και τις δουλειές σας τόσο διαχρονικές;

Με τον Ρασούλη ήμασταν 30 χρόνια μαζί, γράψαμε 100 + τραγούδια και χαρακτηριζόμαστε σαν ένα πολύ επιτυχημένο δίδυμο. Ισχύει νομίζω, διότι με τον Μανώλη έχουμε δώσει μερικά τραγούδια που έχουν μείνει διαχρονικά. Και διαχρονικό τραγούδι είναι το καλό τραγούδι. Ο Ρασούλης ήταν μία ιδιαίτερη περίπτωση. Ένας ποιητής, ένας πνευματικός άνθρωπος που μπορούσε, αντί να γράφει ποιητικές συλλογές, όπως έκανε στην αρχή, να ενσωματώνει τα ποιητικά ευρήματα στα τραγούδια. Αυτό τον έκανε ξεχωριστό, αναγνωρίσιμο και είναι τιμή για μένα που συνεργάστηκα τόσα χρόνια μαζί του.

Μουσική, στίχος, ερμηνεία: Αν σας ζητούσαμε να μας τα τοποθετήσετε σε μια σειρά από τον πιο σημαντικό παράγοντα στην επιτυχία ενός τραγουδιού πώς θα τα βάζατε;

Κοιτάξτε, είναι πολλοί που λένε «Εν αρχή ην ο λόγος» και θεωρούν ό,τι πρώτο και κύριο είναι ο στίχος. Οι αρχαίοι με το «εν αρχή ην ο λόγος» εννοούσαν, φυσικά, ότι πρωτίστως είναι η λογική. Οι συνεργάτες μου, ο ποιητής Δημήτρης Χριστοδούλου, ο Μανώλης Ρασούλης, ο Γιάννης Λογοθέτης και οι περισσότεροι στιχουργοί, λένε ότι η μουσική πρέπει να είναι ολίγο υπεράνω του στίχου. Να φανταστείτε ότι Οδυσσέας Ιωάννου, ο πολύ καλός φίλος στιχουργός, λέει ότι η μουσική είναι σε ένα τραγούδι το 70%! Εγώ λέω ότι η μουσική πρέπει να είναι ισάξια ή λίγο παραπάνω από το στίχο. Και υπάρχουν παραδείγματα. Πολλά ποιήματα έχουν μελοποιηθεί από διαφορετικούς σύνθετες. Δεν ακούστηκαν όμως εξίσου! Ο κόσμος έχει ένα μουσικό ένστικτο και καταλαβαίνει ποιο είναι το καλύτερο και αυτό τελικά μένει. Και μένει αυτό με την καλύτερη μουσική.

Υπάρχουν τραγούδια σας που δεν έχετε κυκλοφορήσει ποτέ;

Ναι, είναι τα υπόλοιπα με τον Μανώλη Ρασούλη – γύρω στα 10 – τα οποία μόλις τελειώσει η «ΣΜΙΛΗ», θα τα κυκλοφορήσω. Επίσης η πρώτη συνεργασία μου με τον ποιητή Δημήτρη Χριστοδούλου, που είχε αρχίσει από το 1976 και τελικά δεν κυκλοφόρησε, παρά το ότι και ο Μάνος Χατζιδάκις ήθελε να κάνει την παραγωγή. Επειδή, όμως, έχει μία ιστορική αξία, θα πρέπει, κάποια στιγμή, να τα εκδόσω. Επίσης, έχω μερικά τραγούδια με τον συγγραφέα Δημήτρη Τσιάκα, που είναι όμορφα, αλλά ακόμη δεν τα έχω ολοκληρώσει…

Είναι γεγονός ότι για πολλά χρόνια ασχοληθήκατε με τα μαθηματικά και τη διδασκαλία. Η ιδιότητά σας αυτή θεωρείτε ότι σας βοήθησε κάπου στη μετέπειτα πορεία σας στον τομέα της μουσικής;

Ναι, σπούδασα μαθηματικός, αλλά δούλεψα και σαν μαθηματικός. Είχα φροντιστήρια Ανώτατων σχολών στο Βόλο, με καθηγητές και προσωπικό και τα έκλεισα το 1983 και ήρθα στην Αθήνα για να ασχοληθώ και με τα μουσικά πράγματα. Όλοι ξέρουν ότι τα μαθηματικά έχουνε πολύ σχέση με τη μουσική. Λέω μόνο μία λέξη που υπάρχει και στα δύο… «ΑΡΜΟΝΙΑ»!

Πώς βλέπετε τα πράγματα για τους νέους δημιουργούς; Μπορούν να επιβιώσουν το ίδιο εύκολα στο χώρο σε σχέση με παλιότερα, και υπάρχει κάποια συμβουλή που τους δίνετε;

Οι νέοι δημιουργοί έχουν ένα μειονέκτημα μεγάλο και ένα προτέρημα μεγάλο. Εμείς παλιά είχαμε την τύχη να επενδύει η εταιρεία επάνω μας, να χρηματοδοτεί τον δίσκο, να πληρώνει τους μουσικούς, το στούντιο, όλα. Και σε μας έδινε ένα ποσοστό. Αυτά τελειώσανε. Σήμερα όμως, που ο καθένας μπορεί να γράψει ακόμη και στο σπίτι τις συνθέσεις του, του δίνεται η δυνατότητα να το ανεβάσει κατευθείαν στο YouTube, παρακάμπτοντας οποιαδήποτε εταιρεία. Εκεί, λοιπόν, υπάρχουν πολλοί που ψάχνουν νέα τραγούδια, για να βρουν διαμάντια! Και ένας από αυτούς είμαι και εγώ. Και όταν δω κάτι που μου αρέσει, άσχετα αν είναι άγνωστος ο δημιουργός, το στέλνω σε μερικούς σταθμούς για να το παίξουν. Φυσικά υπάρχουν και πολλές εταιρείες, οι οποίες φροντίζουν τους συνεργαζόμενους καλλιτέχνες. και περισσότερο, όπως συνήθως, τους τραγουδιστές. Η εποχή των κυρίαρχων συνθετών έχει περάσει. Όμως τους καλούς συνθέτες όλοι τους εκτιμούν.

Έχετε κάποια άλλα σχέδια για το μέλλον;

Κάθε μέρα κάνουμε 18 χιλιάδες σχέδια για το αύριο… Να είμαστε καλά και να κάνουμε σχέδια.. Και ας πραγματοποιούνται έστω και λίγα…