Άντα Κουγιά: «Ο χρόνος κυλάει μπροστά, αλλά σε κοινωνικό επίπεδο πάμε όλο και πιο πίσω»

Μια «ωδή» στη γυναικεία χειραφέτηση σε κείμενο και σκηνοθεσία Γιάννη Λασπιά θα παρακολουθήσουν όσοι βρεθούν στο Θέατρο 104 τη φετινή σεζόν. Το έργο «Το δικό της δωμάτιο» βασίζεται στο δοκίμιο της Virginia Woolf, αλλά και σε όλες τις γυναικείες φωνές που πάλεψαν και παλεύουν ακόμα για τα δικαιώματά τους.

Σ την παράσταση πρωταγωνιστεί η Άντα Κουγιά μαζί με τις Πηνελόπη Μαρκοπούλου, Φωτεινή Παπαχριστοπούλου και Μαρλέν Σαϊτη. Η ίδια έχοντας χαράξει μια αξιοσημείωτη πορεία στο χώρο του θεάματος, μίλησε αποκλειστικά στον Χ-τύπο και τη δημοσιογράφο Ιφιγένεια Μπελή για το έργο και πώς αντανακλάται στο σήμερα, αλλά και για το πάθος της για τις ξένες γλώσσες.

Νιώθετε διαφορετικά για αυτή την παράσταση σε σχέση με άλλες δεδομένης της όλης κατάστασης που έχει επιφέρει η πανδημία;
Το άγχος είναι άγχος σε κάθε πρεμιέρα και κάθε παράσταση. Βέβαια, εντοπίζω κάτι διαφορετικό. Πιάνω τον εαυτό μου να μην το πιστεύει ότι όντως ξεκινάμε. Φταίει που ήταν κλειστά τα θέατρα τόσους μήνες, φταίει που η συγκεκριμένη παράσταση ήταν να ανέβει πέρσι την άνοιξη και μας έκοψε η καραντίνα, φταίει όλη η αβεβαιότητα – που βέβαια μαστίζει κάθε εργασιακό κλάδο; Όλα αυτά μαζί, μάλλον, δημιουργούν αυτήν την αίσθηση του απίστευτου. Πάντως είμαι σίγουρα πιο χαρούμενη. Μου έλειψε τόσο πολύ το θέατρο. Και να βλέπω και να παίζω.

Πρόκειται για ένα έργο που έχει να κάνει εξ ολοκλήρου με τη γυναικεία χειραφέτηση. Θεωρείτε πως έχουν αλλάξει πολλά από την εποχή που έγραφε η Γουλφ σε σχέση με το θέμα αυτό;
Όχι και τόσα πολλά. Δυστυχώς. Τα γυναικεία δικαιώματα έχουν αναγνωριστεί νομικά, αλλά όχι ουσιαστικά. Με αφορμή την παράσταση, διαβάσαμε και πολλές σύγχρονες μελέτες που το επιβεβαιώνουν. Και φυσικά, ακόμη και σε μικρές καθημερινές στιγμές, όλες οι γυναίκες έχουμε βιώσει αυτήν την ανισορροπία, αυτό το σεξισμό σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Δεν θέλω να γενικεύσω, καθώς υπάρχουν πάντα εξαιρέσεις. Αισθάνομαι, όμως, ότι ο χρόνος κυλάει μπροστά, αλλά σε κοινωνικό επίπεδο πάμε όλο και πιο πίσω. Γίνονται, ακόμη, αγώνες παγκοσμίως για να διεκδικήσουμε πράγματα, που στην εποχή μας, θα έπρεπε να είναι αυτονόητα, κατακτημένα, δεδομένα.

Πιστεύετε πως η παράσταση θα έχει απήχηση στο ανδρικό ακροατήριο;
Δεν το ξέρω, αλλά σας λέω με βεβαιότητα ότι αφορά και το ανδρικό κοινό. Η Γουλφ μπορεί να εστιάζει στις γυναίκες, αλλά μιλάει ουσιαστικά για κάθε καταπιεσμένο – από κοινωνικά πρότυπα – άνθρωπο. Υπό αυτήν την έννοια, και οι άντρες εγκλωβίζονται σε ταυτότητες και πρότυπα που άλλοι έχουν επιβάλει. Επιπλέον, στο δοκίμιο, η Γουλφ επικεντρώνεται στο ότι μια γυναίκα για να εκφραστεί, πρέπει να έχει τα δικά της χρήματα και το δικό της δωμάτιο.
Στην Ελλάδα, με την οικονομική κρίση, βιώσαμε και συνεχίζουμε να βιώνουμε φτώχεια και ανέχεια, χωρίς καμία διάκριση, θρησκευτική, φυλετική ή έμφυλη. Κι αυτό είναι κάτι που μας απασχόλησε έντονα όσο δουλεύαμε. Αυτό που επίσης γίνεται φανερό, είναι ότι επειδή η ιστορία έχει γραφτεί από άντρες που δρούσαν σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, είναι δύσκολο για τις γυναίκες να βιώνουν μια ζωή, χωρίς παρελθόν. Κι αυτό είναι κάτι που δεν μπορείς να το καταλάβεις, αν δεν το έχεις ζήσει. Νομίζω το ανδρικό κοινό θα το συνειδητοποιήσει αρκετά μέσα από την παράσταση.

Απ’ ότι έχουμε διαβάσει, εκτός από το θέατρο έχετε και μεγάλο πάθος για τις ξένες γλώσσες. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να επηρεάσει ή να συμπληρώσει το ένα το άλλο; Αλλάζει ένα έργο από τη μια γλώσσα στην άλλη;
Η αλήθεια είναι αυτή. Αν μπορούσα να μάθω να μιλάω όλες τις γλώσσες, θα το έκανα. Θεωρώ ότι η γλώσσα, οι λέξεις της, η μουσικότητά της φανερώνει την κουλτούρα και την ιστορία κάθε λαού. Έχω ασχοληθεί πολύ λίγο και με τη μετάφραση θεατρικών έργων. Η χαρά μου ήταν όταν στην παράσταση «Οι δρόμοι του χιονιού» που ανέβηκε στο θέατρο ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟΥ σε σκην. Νίκου Καμτσή το 2017 έμαθα λίγα βουλγάρικα, καθώς το απαιτούσε ο ρόλος. Μόνο και μόνο αυτό, με έκανε να παίξω τελείως διαφορετικά, από ότι αν έπαιζα στα ελληνικά.
Για μένα, ναι, συμπληρώνει το ένα το άλλο. Είναι ωραίο ο ηθοποιός να μπορεί να διαβάσει το πρωτότυπο. Σίγουρα, θα ανακαλύψει κάτι επιπλέον, θα καταλάβει γιατί επέλεξε ο συγγραφέας μία συγκεκριμένη λέξη και όχι μια άλλη, τι ακριβώς θέλει να πει. Τώρα για το αν αλλάζει το έργο, νομίζω ότι δεν υπάρχει απόλυτη απάντηση. Όταν μεταφράζεις, χρησιμοποιείς τη δική σου γλώσσα, μέσα σε μια συγκεκριμένη χρονική και κοινωνική συνθήκη. Άρα το αν αλλάζει ή δεν αλλάζει είναι δύσκολο να απαντηθεί.

Κλείνοντας, ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Υπάρχει κάποιο άλλο project που συμμετέχετε ή πρόκειται να λάβετε μέρος;
Υπάρχουν κάποια πλάνα, αλλά αργούν ακόμη να υλοποιηθούν, οπότε τίποτε δεν είναι σίγουρο. Αν κάτι μας έμαθε η κατάσταση με τον κορωνοϊό είναι ότι πραγματικά όλα είναι ρευστά και εκτός του ελέγχου μας. Όμως, από μεριάς μου, το μόνο σίγουρο είναι ότι πάντα θα παλεύω να κάνω θέατρο, να δουλεύω πάνω σε αυτό, σε όποια συνθήκη. Ειδικά τώρα, που μου έλειψε και τόσους μήνες!