Βάσος Βογιατζόγλου: “Η φιλοσοφία είναι πράξεις βίου” – Αποκλειστική συνέντευξη

Στον Χ-τύπο ο σπουδαίος γιατρός, ποιητής, δοκιμιογράφος και ιδρυτής του “Κύκλου”

Η Εταιρία Φιλοσοφικών, Πολιτιστικών και Ιστορικών Ερευνών “Κύκλος”, με πολυετή δράση στη Νέα Ιωνία έχει καταφέρει να ανοίξει νέους ορίζοντες σε ό,τι αφορά τη φιλοσοφία και την αναζήτηση της Αλήθειας.

Ο ιδρυτής κ. Βάσος Βογιατζόγλου μιλά αποκλειστικά στον Χ-τύπο και τη δημοσιογράφο Ιφιγένεια Μπελή για το πώς έχει επηρεάσει η πανδημία τόσο τη σχολή, όσο και αυτή την αναζήτηση, αλλά και για τη δραστηριότητά του αυτή την περίοδο.

Σε τι φάση βρίσκεται αυτή τη στιγμή ο “Κύκλος”;

“Τώρα ο “Κύκλος” έχει αναστείλει τη δραστηριότητά του τουλάχιστον κατά 80%, δεδομένου ότι δεν μπορούμε να συγκεντρωνόμαστε πλέον σε μεγάλες ομάδες και να επεξεργαζόμαστε τα φιλοσοφικά μας στοιχεία και έχουμε καταρτήσει μικρές ομάδες των 8 ατόμων, όπως λέει ο νόμος, δηλαδή, και συζητάμε τα θέματά μας.”

Γενικά όλη αυτή η κατάσταση με την πανδημία δημιούργησε νέα ζητήματα προς αναζήτηση και φιλοσοφία;

“Εμείς ως βασική προϋπόθεση των αναζητήσεών μας έχουμε την αναζήτηση της αλήθειας. Βλέπουμε γύρω γύρω ότι τα πάντα ερευνώνται, τα πάντα συζητούνται εκτός από την αιτία, την αληθινή αιτία των πραγμάτων. Παραμένουμε σε ένα επίπεδο έρευνας δηλαδή, όλη η ανθρωπότητα, που όπως βλέπετε το στοιχείο που υπερισχύει πάνω από όλα είναι «η ζωούλα μου» και από εκεί και πέρα, αμέσως μετά είναι το θέμα της οικονομίας. Όλα τίθενται θα έλεγε κανείς, σε μια θέαση καθαρά οικονομική. Tι ζημιές έχουμε, πόσο πλήττονται οι οικονομίες, κ.λπ. Κανείς δεν αναζητά τη βαθύτερη αιτία, για ποιο λόγο αυτή η θεομηνία – έγω έτσι την έχω χαρακτηρίσει και θα συνεχίσω να τη χαρακτηρίζω. Το αίτιο είναι πολύ βαθύτερο για μας. Οι άνθρωποι έχουν διακόψει παντελώς θα έλεγε κανείς την επαφή τους με το θείον του. Και εκεί είναι οι αιτίες όλων των πραγμάτων. Έχουν τελείως αγνοήσει τους φυσικούς νόμους. Έχουμε κυριολεκτικά κρατήσει μια στάση ζωής καθαρά υβριστική θα έλεγα απέναντι στο θείο νόμο. Όχι μόνο δεν υπακούμε στους θείους νόμους, αλλά θα έλεγα χωρίς επιφυλάξεις ότι τον καθυβρίζουμε διαρκώς. Αυτό που πρέπει να πω είναι ότι δεν είμαστε μια χριστιανική, είμαστε μια σχολή καθαρά φιλοσοφικών ερευνών, τουλάχιστον αυτό επιδιώκουμε να είμαστε. Και επειδή δεν πιστεύω προσωπικά ότι μπορεί να υπάρξει γνήσια φιλοσοφία χωρίς μια αναφορά στο απόλυτο, δεν μπορεί να υπάρξει μια θρησκεία χωρίς ένα φιλοσοφικό στοχασμό. Δηλαδή θα έλεγε κανείς ότι τα όρια μεταξύ φιλοσοφίας και θρησκείας συγχαίονται. Εμείς στη σχολή μας αναζητάμε την αλήθεια μέσα και από τις μεγάλες φιλοσοφικές παραδόσεις, κυρίως τις ελληνικές. Ξεκινάμε από τον κορυφαίο των κορυφαίων τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, και κατεβαίνοντας παρακάτω μετά στους στωϊκούς και φτάνουμε και στους μεγάλους πατέρες της εκκλησίας τους οποίους ερευνάμε ως φιλοσόφους. Δηλαδή ο Μέγας Βασίλειος είναι ένας πολύ μεγάλος πλατωνιστής φιλόσοφος, ή ο Μάξιμος ο Ομολογητής. Τους προσεγγίζουμε καθαρά από φιλοσοφική άποψη. Έτσι λοιπόν έχουμε ως γνώμονα τον μελετών μας και την αρχαία ελληνική νοησιεργία και τα πατερικά κείμενα, χωρίς να παραβλέπουμε καθόλου όλες τις ανατολικές παραδόσεις από τις οποίες αντλούμε οποιοδήποτε στοιχείο που μπορεί να βοηθήσει στις έρευνές μας. Έτσι είμαστε ανοιχτοί ακόμη και στο κοράνι. Το κοράνι είναι μια αγνοημένη ιστορία, καθώς έχει πέσει στη διαμάχη δύο μεγάλων θρησκευτικών δογμάτων της ανθρωπότητας. Θέλω να πω ότι είμαστε μια σχολή της απόλυτης ελευθερίας, αυτό διδάσκουμε, αυτό φροντίζουμε να είμαστε και με την έννοια αυτή έχουμε ένα τεράστιο άνοιγμα σε οποιαδήποτε φιλοσοφική και θρησκευτική παράδοση, ακόμα κι αν τα όριά τους είναι ασαφή, μπορεί να μας βοηθήσει, να καταθέσει ένα στοιχείο που θα μας βοηθήσει στο ταξίδι μας προς την αλήθεια. Αυτή είναι όλη η ιστορία του Κύκλου.”

Υπάρχει συμμετοχή από πιο νέα άτομα;

“Τα νέα άτομα είναι πάντα αυτά που θέλουν να «χαρούν» τη ζωή τους. Η συμμετοχή των νέων είναι αρκετά ενθαρρυντική βέβαια, εγώ θα περίμενα πολύ λιγότερη, αλλά έχουμε αρκετούς νέους και αγόρια και κορίτσια.”

Την περίοδο αυτή ποια ιδιότητά σας νιώσατε να «ξυπνάει» περισσότερο, αυτή του γιατρού ή του πνεύματος (π.χ. της ποίησης) που επίσης έχετε ασχοληθεί;

“Εγώ είμαι εντεταγμένος στη μεγάλη ανθρωπιστική οργάνωση των Γιατρών του Κόσμου, στην οποία είχα και μεγάλη δράση. Τώρα τα τελευταία 2 χρόνια λόγω προβλημάτων υγείας έχω υποχρεωθεί να αποτραβηχτώ, όμως εξακολουθώ να έχω 21 συναπτά χρόνια στις φυλακές του Κορυδαλλού και της Θήβας, όπου παρακολουθώ τα παιδιά των κρατουμένων γυναικών. Δυστυχώς ο νόμος δεν έχει ορίσει παιδίατρο και έτσι στηρίζεται η όλη ιστορία στον εθελοντισμό των μη διορισμένων γιατρών. Εγώ έχω 21 χρόνια, και πέρσι με βράβευσε το Υπουργείο Υγείας για την προσφορά αυτή. Η φιλοσοφία είναι πράξη ζωής. Όλοι οι μεγάλοι δάσκαλοι των αιώνων βίωσαν αυτά που δίδαξαν. Ο Πλάτων είχε την Ακαδημία και μέσα εκεί ζούσε με τους μαθητές του, ο Αριστοτέλης ίδρυσε το Λύκειον, ο Επίκτητος είχε τη Στοά, ο Πλούταρχος επίσης στη Χερώνεια, δεν εγκατέλειψε ούτε μια μέρα τη σχολή του, κι αν θέλετε να πάμε και παραπέρα ο Ιησούς Χριστός ζει με τους μαθητές του, διδάσκει, κάνει τα θαύματά του μπροστά τους. Γιατί; Γιατί πραγματικά θέλουν να καταδείξουν ότι η φιλοσοφία είναι πράξεις βίου. Αν δεν πάρει δηλαδή πρακτικό καθαρά χαρακτήρα, δεν έχει κανένα νόημα να υπάρχει η φιλοσοφία. Δεν είναι θέμα θεωρητικών αναζητήσεων, δηλαδή να καθόμαστε «ξάπλα στο ντιβάνι μας» και να συζητάμε ή να διαβάζουμε βιβλία. Και νομίζω ότι ο εθελοντισμός, τον οποίο προσωπικά βέβαια υπηρετώ περισσότερο από 50 χρόνια, είναι μια πράξη προσφοράς, ένα άνοιγμα της καρδιάς καθαρά στον κόσμο και καθαρά με πρακτική προβολή των ιδεών αυτών.”

Γράφετε κάτι αυτόν τον καιρό;

“Πρόπερσι εκδόθηκαν τα άπαντά μου τα ποιητικά σε έναν τόμο, είχε το απαύγασμα αυτών των ιδεών που μελετάμε και προσωπικά έχω την τιμή να διδάσκω στη σχολή μας. Κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Προ των πυλών» με τη μορφη 200 αποφθεγμάτων. Βεβαίως πάντα κάτι γράφω, αυτή τη στιγμή ετοιμάζω τα 33 ερωτήματα πάνω στο Ευαγγέλιο Κατά Ιωάννη, ετοιμάζω μια συλλογή διηγημάτων που είναι οι εμπειρίες μου από τη φυλακή και επίσης έχω μια φιλοσοφική μελέτη που δεν ξέρω τι χαρακτήρα θα πάρει ακόμη. Και τέλος, έχω το μυθιστόρημά μου που είναι έτοιμο αλλά έχει ανασταλεί η έκδοσή του λόγω των γεγονότων αυτών.”