Η Βάνα Πεφάνη στο Χ-τύπο: “Όταν σκηνοθετώ κατανοώ περισσότερο τους ηθοποιούς απέναντί μου”

Οι συστάσεις είναι περιττές όταν μιλάμε για τη Βάνα Πεφάνη, καθώς αποτελεί χωρίς αμφιβολία μια από τις πιο καταξιωμένες προσωπικότητες του θεάτρου, της τηλεόρασης και του κινηματογράφου.

Η ίδια, με ρίζες από τη Νέα Ιωνία και μια μεγάλη καριέρα στους ώμους της, έχει αφιερωθεί στη σκηνοθεσία και τη διδασκαλία νέων ηθοποιών, χωρίς όμως να εγκαταλείπει την προσωπική της ιδιότητα όσον αφορά την υποκριτική.

Φέτος, θα την απολαύσουμε στη θεατρική παράσταση “Λιωμένο Βούτυρο” σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολάρι, ένα έργο που εκτυλίσσεται γύρω μια γυναικοκτονία που έλαβε χώρα το 1960 και που όπως αναφέρει και η ίδια θυμίζει έντονα πρόσφατα περιστατικά της επικαιρότητας, ενώ δε διστάζει να αποκαλύψει το ότι επηρεάζεται συναισθηματικά εξαιτίας αυτού. Ακόμη, ο εγκλεισμός λόγω της πανδημίας, η επαφή της με τη νέα γενιά ηθοποιών, αλλά και τα σχέδιά της για τη νέα σεζόν είναι λίγα μόνο από τα θέματα για τα οποία μιλά σε μια απολαυστική συνέντευξη που παραχώρησε αποκλειστικά στο Χ-τύπο και την Ιφιγένεια Μπελή.

Δεν γίνεται να μην ξεκινήσουμε τη συνέντευξή μας με κάτι που μας αφορά όλους. Πώς σας έχει επηρεάσει η πανδημία τόσο σε επαγγελματικό, όσο και σε προσωπικό επίπεδο;

Σε επαγγελματικό επίπεδο υπήρξε μία παύση, συνολικά περίπου ενός χρόνου. Πολύ μεγάλο διάστημα για να μην σε επηρεάσει οικονομικά και ψυχολογικά. Αυτή η «απαγόρευση» η οποία εν μέρει συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, φέρνει τρομακτική ανασφάλεια και επιφυλακτικότητα σε επόμενα σχέδια. Αυτό μας επηρεάζει επαγγελματικά και προσωπικά το ίδιο.

Φέτος θα σας απολαύσουμε στην παράσταση “Λιωμένο Βούτυρο”. Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για το ρόλο σας;

Σκεφτείτε μια ομάδα ηθοποιών όπου όλοι είμαστε αφηγητές και ενσαρκώνουμε διαφορετικούς χαρακτήρες της πλοκής του έργου. Δεν έχει έναν συγκεκριμένο ρόλο κανείς από εμάς. Και αυτό είναι το ενδιαφέρον. Αφηγούμαστε μια ιστορία, χρησιμοποιώντας διαφορετικούς τρόπους και τεχνικές. Δανειζόμαστε λέξεις ανθρώπων με στόχο να ακουστεί τελικά η δική μας φωνή. Με την καθοδήγηση φυσικά του σκηνοθέτη μας Ένκε Φεζολλάρι.

Το έργο αν και τοποθετημένο στο 1950, μιλά για ένα περιστατικό που δυστυχώς όμοιά του ακούμε τον τελευταίο καιρό αρκετά συχνά. Είναι εύκολο για σας να μείνετε ανεπηρέαστη από την πραγματικότητα του τώρα όταν βρίσκεστε στη σκηνή;

Καθόλου εύκολο δυστυχώς. Εμπλέκομαι συναισθηματικά διαρκώς. Θυμώνω, αναστατώνομαι, απορώ και συγκινούμαι. Είμαι γεμάτη από πρόσφατες εικόνες επικαιρότητας, αναμεμιγμένες από τις μυθοπλαστικές του Σάκη Σερέφα και ταυτόχρονα προσπαθώ να βρω τον τρόπο να αποστασιοποιηθώ και να ανακαλύψω την προσωπική μου αλήθεια. Δύσκολη, πολύ δύσκολη διαδικασία.

Είναι γεγονός ότι έχετε μια πολύ μεγάλη καριέρα στο χώρο. Ποια στιγμή θα ξεχωρίζατε μέσα από όλη την πορεία σας;

Ξεχωρίζω ανθρώπους, συνεργασίες. Τους δασκάλους μου στο θέατρο Τέχνης, τους πρώτους μου σκηνοθέτες, κάποιους μαθητές μου, ένα τυχαίο μπράβο από κάποιο θεατή στο δρόμο. Στιγμές που με μετακίνησαν και με έκαναν να ανησυχώ.

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να εξελίξετε την ιδιότητα του ηθοποιού και να ασχοληθείτε με τη συγγραφή και τη σκηνοθεσία;

Μετράω περίπου είκοσι χρόνια από την πρώτη μου σκηνοθεσία. Πολύ νωρίς σχετικά μου μπήκε το μικρόβιο της εξερεύνησης του θεάτρου από άλλες πλευρές. Θυμάμαι στιγμές πάνω στη σκηνή, που ήθελα αν γινόταν, να είμαι από κάτω ταυτόχρονα και να παρακολουθώ την παράσταση. Ε, κάπως έτσι κατάλαβα ότι ήρθε η ώρα για να δοκιμαστώ σε καινούργια δημιουργικά μονοπάτια.

Τι διαφορετικό σας προσφέρει καθεμία ενασχόληση από αυτές;

Πολύπλευρη οπτική, κατανόηση της δυσκολίας, τρόπους εξεύρεσης σκηνικών λύσεων, μείωση εγωισμού. Έτσι, όταν παίζω γίνομαι καλύτερο “όργανο” και όταν σκηνοθετώ αγαπώ και κατανοώ περισσότερο τους ηθοποιούς απέναντι μου. Μαθαίνω να εκτιμώ και να πιστεύω το σύνολο και όχι την μονάδα.

Τόσο μέσα από τη σκηνοθεσία, όσο και μέσα από τη διδασκαλία έρχεστε σε επαφή με νέα παιδιά. Παρατηρείτε κάτι διαφορετικό στην τωρινή γενιά ηθοποιών και δημιουργών από τη δική σας;

Μεγαλύτερη αγωνία και φόβος για το μέλλον. Ταυτόχρονα περισσότερη μόρφωση και δυναμική. Αυτές ίσως είναι κάποιες διαφορές σε σχέση με τη γενιά μου. Παρόλα αυτά όμως η αθωότητα, η ενέργεια, η ορμή της νεότητας παραμένουν ίδιες, παντού και πάντα.

Τι θεωρείτε ότι χρειάζεται απαραίτητα να διαθέτει κάποιος για να ακολουθήσει μια καριέρα στον χώρο της υποκριτικής;

Μετά από τόσα χρόνια στο χώρο, δεν έμαθα ούτε τι σημαίνει καριέρα, ούτε πως χτίζεται. Λέξεις που δεν με απασχόλησαν ποτέ και δεν έχουν κανένα νόημα μέσα μου. Άρα δεν είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για να σας απαντήσω.

Αν γυρνούσατε το χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα κάνατε διαφορετικά είτε όσον αφορά προσωπικές, είτε επαγγελματικές επιλογές;

Δεν μετανιώνω για τις επιλογές μου και αν θα άλλαζα κάτι θα ήταν από περιέργεια και μόνο. Τι θα γινόταν αν…

Ετοιμάζετε κάτι άλλο για τη νέα σεζόν;

Σεμινάριο κωμωδίας στο TabulaRasa, το πρόγραμμα “Θέατρο στην εκπαίδευση” με τίτλο “Σ’ ένα πιάνο μπορείς να παίξεις άπειρες μουσικές” επιχορηγούμενο απ’ το Υπουργείο Πολιτισμού και σκηνοθεσία στη Δημοτική ομάδα Δήμου Διονύσου.