N/σ υπουργείου Μεταφορών: Τι αλλάζει στα ΣΒΑΚ – Τα βασικά σημεία του

Το σχέδιο νόμου για τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας και τη Μικροκινητικότητα, παρουσίασαν σήμερα, 30 Σεπτεμβρίου 2020, στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής και ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης.

Στο Α΄ Μέρος του σχεδίου νόμου, που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, καθιερώνονται τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας στην ελληνική πραγματικότητα ως μοχλοί δράσης βελτίωσης των συνθηκών της αστικής και περιαστικής κινητικότητας, στην κατεύθυνση υλοποίησης του Σχεδίου Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αύξηση της υιοθέτησης των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) στην Ευρώπη.

Εισάγονται υποστηρικτικά εργαλεία για τη διευκόλυνση των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σχετικά με την κατάρτιση ΣΒΑΚ με ενιαία μεθοδολογία και απλοποιείται η διαδικασία έγκρισης του ΣΒΑΚ, με σκοπό τον περιορισμό των καθυστερήσεων. Μάλιστα, η εφαρμογή των προτεινόμενων διατάξεων είναι άμεση χωρίς να απαιτείται η έκδοση δευτερογενούς νομοθεσίας.

Στο Β΄ Μέρος του νομοσχεδίου, μέσω, κυρίως, τροποποιήσεων των αντίστοιχων άρθρων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), επιχειρείται για λόγους οδικής ασφάλειας να ρυθμιστεί το θέμα της κυκλοφορίας των ελαφρών προσωπικών ηλεκτροκίνητων οχημάτων (ΕΠΗΟ), σε οδούς και χώρους που εφαρμόζεται ο ΚΟΚ.

Ρυθμίζονται θέματα που αφορούν στην κατηγοριοποίησή τους, καθώς και στους κανόνες κυκλοφορίας των ΕΠΗΟ (ενδεικτικά: επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας, κατηγοριοποίηση παραβάσεων και επιβαλλόμενων προστίμων/κυρώσεων, ειδικοί κανόνες για τους οδηγούς οχημάτων ΕΠΗΟ, ηλικιακά κριτήρια για την  κυκλοφορία των ΕΠΗΟ, θέματα εξοπλισμού των ΕΠΗΟ και εποπτείας της αγοράς αυτών).

Στο Γ΄ Μέρος του νομοσχεδίου προωθείται η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας σχετικά με την αρχική επιμόρφωση και την περιοδική κατάρτιση των οδηγών ορισμένων οδικών οχημάτων, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά εμπορευμάτων ή επιβατών.

Τέλος, στις λοιπές διατάξεις του Μέρους Δ’ του νομοσχεδίου, στο πλαίσιο και της συνεργασίας με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα που διευκολύνουν χιλιάδες πολίτες, ήτοι:

• Απλοποίηση, μέσω ψηφιοποίησης, της διαδικασίας αντικατάστασης των αδειών οδήγησης λόγω φθοράς, κλοπής, απώλειας ή ανανέωσης.
• Κατάργηση των συμβεβλημένων ιατρών στο πλαίσιο της διαδικασίας χορήγησης αδειών οδήγησης.
• Θέσπιση της αυτοδίκαιης άρσης παρακράτησης κυριότητας μετά το πέρας της 7ετίας, με σκοπό την πάταξη της γραφειοκρατίας στη διαδικασία μεταβίβασης οχημάτων.

Κατά τη διάρκεια της εισήγησής του, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής τόνισε:

«Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, όπου προωθούνται γενικά οι εναλλακτικές μορφές μετακίνησης, όπως η ηλεκτροκίνηση και το ποδήλατο, το Υπουργείο μας θέτει στο επίκεντρο του σχεδιασμού του τον ανασχεδιασμό του θεσμικού πλαισίου για τα ΣΒΑΚ. Κάνουμε πιο απλές και πιο φιλικές τις διαδικασίες εκπόνησης, εξέτασης, έγκρισης, παρακολούθησης και εποπτείας των ΣΒΑΚ. Παράλληλα, ενθαρρύνουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση να αποκτήσει πρόσβαση στα χρηματοδοτικά εργαλεία που υποστηρίζουν τέτοια προγράμματα.

Στο Νομοσχέδιο προσπαθούμε να λύσουμε ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα, αυτό της Μικροκινητικότητας, που αφορά και στα ηλεκτρικά πατίνια. Προχωράμε, λοιπόν, σε τροποποίηση διατάξεων του ΚΟΚ και καθορίζουμε: επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας, κατηγοριοποίηση παραβάσεων και επιβαλλόμενων προστίμων, ειδικούς κανόνες για τους οδηγούς των ηλεκτρικών πατινιών, και ηλικιακά κριτήρια για την κυκλοφορία του».

Ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης παρουσίασε τις επιμέρους ρυθμίσεις του νομοσχεδίου σημειώνοντας μεταξύ άλλων τα εξής:

«Με τη θεσμοθέτηση των ΣΒΑΚ δίνουμε τη δυνατότητα στις τοπικές κοινωνίες να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν έργα και να παρέχουν υπηρεσίες που θα δίνουν έμφαση στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, στην προώθηση της μικροκινητικότητας, στη διευκόλυνση της ηλεκτροκίνησης, στην ανάπτυξη ευφυών συστημάτων μετακίνησης και σε αποτελεσματικά δημόσια συστήματα μεταφορών. Με τις διατάξεις για τη μικροκινητικότητα βάζουμε κανόνες στο άναρχο τοπίο που έχει δημιουργηθεί με την απότομη είσοδο στις πόλεις μας των νέων μικρών μέσων μεταφοράς, με προβλέψεις στον ΚΟΚ, καθώς και με προδιαγραφές για την ασφαλή χρήση τους.

Τέλος, με την ψηφιοποίηση της διαδικασίας αντικατάστασης αδειών οδήγησης και μεταβίβασης οχημάτων, αποσυμφορίζουμε έτσι τις Διευθύνσεις Μεταφορών, απομακρύνοντας μεσάζοντες που παρεμβαίνουν με το αζημίωτο, κατά κοινή παραδοχή».

Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου για τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας και τη Μικροκινητικότητα συνοψίζονται στα εξής:

ΜΕΡΟΣ Α΄ – Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) 

Με τη θεσμοθέτηση των ΣΒΑΚ, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) θα καταρτίζουν σχέδια για την ασφαλή και φιλική προς το περιβάλλον κινητικότητα των πολιτών, με υποχρεωτική εφαρμογή στους ΟΤΑ Α΄ βαθμού, με πληθυσμό άνω των 30.000 κατοίκων και στο σύνολο των ΟΤΑ Β΄ βαθμού.

Σκοπός είναι να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των αστικών μεταφορών στην περιοχή ευθύνης τους, με την υλοποίηση έργων που θα αποσκοπούν σε:

• βελτίωση της οδικής ασφάλειας,
• προώθηση της μικροκινητικότητας,
• διευκόλυνση της ηλεκτροκίνησης,
• ανάπτυξη ευφυών συστημάτων μετακίνησης,
• αποτελεσματικά δημόσια συστήματα μεταφορών.

Η κεντρική διοίκηση θεσπίζει για πρώτη φορά ενιαίους κανόνες και συγκεκριμένες απαιτήσεις για την κατάρτιση αυτών των σχεδίων, στο πλαίσιο των οδηγιών που έχει υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δια του Παρατηρητήριου Eltis, για την αξιολόγηση και έγκριση έργων που αφορούν στην αστική κινητικότητα.

Επιπλέον, τυποποιείται η διαδικασία εξέτασης και έγκρισης του ΣΒΑΚ από τις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου, με σκοπό τον περιορισμό των καθυστερήσεων.

ΜΕΡΟΣ Β΄ ΜΙΚΡΟΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Ρυθμίζονται κανόνες κυκλοφορίας για τα οχήματα μικροκινητικότητας (ηλεκτρικά πατίνια, τροχοπέδιλα (rollers),  τροχοσανίδες (skate boards), αυτοεξισορροπούμενα οχήματα (όπως Segway). Συνοπτικά:

1. Ομαδοποιούνται τα οχήματα σε μια κατηγορία Οχημάτων που στο σχέδιο νόμου ονομάζουμε Ε.Π.Η.Ο., δηλαδή Ελαφρά Προσωπικά Ηλεκτροκίνητα Οχήματα.  Εισάγονται ρυθμίσεις για τη κυκλοφορία τους στη βάση αξιολόγησης και συγκριτικής μελέτης άλλων χωρών,  με βάση την ταχύτητα που αναπτύσσουν:

• Τα οχήματα που αναπτύσσουν μικρή ταχύτητα (έως 6 χλμ./ώρα), παραπλήσια δηλαδή με την ταχύτητα του πεζού, κυκλοφορούν όπου και όπως κυκλοφορούν οι πεζοί.
• Τα ΕΠΗΟ που αναπτύσσουν ταχύτητα έως 25 χλμ./ώρα, λογίζονται ως ποδήλατα και κυκλοφορούν όπου επιτρέπονται τα ποδήλατα.
• Απαγορεύεται για λόγους οδικής ασφάλειας, η κυκλοφορία αυτών των οχημάτων, σε οδούς όπου αναπτύσσονται υψηλές ταχύτητες (άνω των 50 χλμ./ώρα).

2. Ρυθμίζονται ζητήματα προδιαγραφών και ασφαλούς χρήσης αυτών των οχημάτων με έμφαση στον υποχρεωτικό εξοπλισμό που πρέπει να φέρουν τα ΕΠΗΟ κατ’ αντιστοιχία με τα ποδήλατα (φρένα, φώτα, ηχητική προειδοποίηση)
3. Περιγράφονται οι υποχρεώσεις του χρήστη των οχημάτων. Ενδεικτικά, οι οδηγοί των ποδηλάτων και των ΕΠΗΟ πρέπει υποχρεωτικά να φορούν εγκεκριμένου τύπου προστατευτικό κράνος, κανονικά δεμένο. Κατά τη νύκτα, οι οδηγοί των ποδηλάτων και των ΕΠΗΟ υποχρεούνται να φορούν ορατό αντανακλαστικό εξοπλισμό ορατό. Επίσης, οι οδηγοί των ποδηλάτων που δεν έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 12 ετών και κινούνται σε οδικό δίκτυο που προορίζεται για την κυκλοφορία μηχανοκίνητων οχημάτων θα πρέπει να συνοδεύονται από άτομα που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 16 ετών.
4. Ρυθμίσεις αγοράς σε θέματα που αφορούν στην κατασκευή, διάθεση και παροχή προς κοινόχρηστη χρήση των ΕΠΗΟ, την εποπτεία της αγοράς και τις υποχρεώσεις των παρόχων προς χρήση των οχημάτων αυτών.
5. Προβλέπεται η τοπική αυτοδιοίκηση να λάβει μέτρα ρύθμισης ή περιορισμού της κυκλοφορίας των ΕΠΗΟ και να καθορίσει χώρους για την οργανωμένη στάθμευση των οχημάτων αυτών.

ΜΕΡΟΣ Γ΄ Προσαρμογή σε Κοινοτική Νομοθεσία για την εκπαίδευση οδηγών

Στο Γ΄ Μέρος του νομοσχεδίου προωθείται η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2018/645/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18^ης Απριλίου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2003/59/ΕΚ «σχετικά με την αρχική επιμόρφωση και την περιοδική κατάρτιση των οδηγών ορισμένων οδικών οχημάτων τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά εμπορευμάτων ή επιβατών και της Οδηγίας 2006/126/ΕΚ για την άδεια οδήγησης».

 ΜΕΡΟΣ Δ΄

Θεσπίζονται ρυθμίσεις στο πλαίσιο του έργου αναμόρφωσης του τρόπου χορήγησης Αδειών Οδήγησης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Ειδικότερα,  απλοποιούμε τη διαδικασία αντικατάστασης των αδειών για λόγους φθοράς /κλοπής/απώλειας/ανανέωσης, που θα επιτρέψουν στον πολίτη να διεκπεραιώνει μόνος του όλη τη διαδικασία από τον υπολογιστή ή το κινητό του.

Εισάγονται διατάξεις για τη διευκόλυνση της διαδικασίας μεταβίβασης του οχήματός καθώς αίρεται αυτοδίκαια η παρακράτηση μετά την παρέλευση 7 ετών, χωρίς να υπάρχει πλέον η υποχρέωση του πολίτη, να μεταβεί στις διευθύνσεις περιφερειών για να διευθετήσει το ζήτημα.

Η διάταξη αυτή θα μας επιτρέψει να υλοποιήσουμε την ψηφιακή μεταβίβαση του οχήματος, με σκοπό να τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία ως τα τέλη Οκτωβρίου.