Που το πάει ο Ερντογάν: Η στρατηγική του «σουλτάνου» και η απειλή «θερμού» επεισοδίου

Στην κόψη του ξυραφιού ακροβατούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις με τον Ταγίπ Ερντογάν να συντηρεί τη στρατηγική της έντασης και να αδιαφορεί για τις κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Διπλωματικοί κύκλοι δεν κρύβουν τον προβληματισμό και την αγωνία τους και αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο για απρόβλεπτες κινήσεις που θα πυροδοτήσουν ακόμη μεγαλύτερη ένταση.
Οι απειλές του «σουλτάνου» που έστειλε για άλλη μια φορά το Οruc Reis, επιβεβαιώνει τον απρόβλεπτο του χαρακτήρα του και καθιστά σαφές ότι δεν αποκλείεται το σενάριο ενός «θερμού» επεισοδίου.

Το ενδεχόμενο αυτό, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους είναι ανοικτό για δύο λόγους:

• • • Τουλάχιστον τρεις διπλωματικές πρωτοβουλίες τις οποίες ανέλαβε το Βερολίνο οδηγήθηκαν σε ναυάγιο.
    • Στην παρούσα συγκυρία δεν υπάρχει κάποιος ηγέτης, ο οποίος θα μπορούσε να διαδραματίσει το ρόλο του διαμεσολαβητή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι και ο Ντόναλντ Τραμπ που σε προσωπικό επίπεδο διατηρεί άριστες σχέσεις με τον «σουλτάνο», δεν είναι σε θέση ή και δεν επιθυμεί να αναλάβει το ρόλο του γεφυροποιού.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι υπάρχει μια μεγάλη αβεβαιότητα ως προς τις εκλογές που θα γίνουν το Νοέμβριο στις Ηνωμένες Πολιτείες και το ποιός θα αναδειχτεί νικητής.
Το γεγονός μάλιστα ότι εάν εκλεγεί ο Μπάιντεν θα ορκιστεί τον Ιανουάριο του 2021, λειτουργεί επίσης αρνητικά ως προς την αναζήτηση μια νέας παρέμβασης απέναντι στον Τ. Ερντογάν.
Αυτή η ασάφεια από τις ΗΠΑ, αλλά και η αδυναμία της Ε.Ε. να παρέμβει δυναμικά στις εξελίξεις, δίνει τη δυνατότητα στον κ. Ερντογάν να συμπεριφέρεται ως ο απόλυτος κυρίαρχος στην Α. Μεσόγειο.
Η αδυναμία της Ε.Ε. φαίνεται από το γεγονός ότι ακόμη και η Α. Μέρκελ που δεν επιθυμεί ρήξη και σύγκρουση με τον «σουλτάνο», δεν έχει την παραμικρή επαφή μαζί του.
Η δυσαρέσκεια του Βερολίνου για τη στρατηγική του κ. Ερντογάν είναι πιο έντονη από ποτέ καθώς ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας ακύρωσε το ταξίδι του στην Άγκυρα.
Ο Χ. Μάας επισκέφτηκε Αθήνα και Λευκωσία, αλλά ακύρωσε το ταξίδι του στην πρωτεύουσα της Τουρκίας δείχνοντας με τον τρόπο αυτό ότι οι σχέσεις των δύο χωρών είναι πιο ψυχρές από ποτέ.

Δύο ήταν οι φράσεις κλειδιά που χρησιμοποίησε ο κ. Μάας:

1. 1. 1. «Η Τουρκία να βάλει τέλος στο παιχνίδι εναλλαγής μεταξύ αποκλιμάκωσης και πρόκλησης».
      2. «Η Τουρκία να κλείσει και πάλι με μονομερή μέτρα το παράθυρο διαλόγου με την Ελλάδα».

Βαρώσια
Η Τουρκία δείχνει να ναρκοθετεί κάθε προσπάθεια διαλόγου με την Ελλάδα, ενώ ανεβάζει και το επίπεδο της έντασης με την Κύπρο ανοίγοντας το παραλιακό μέτωπο στα Βαρώσια.
Η κίνησή του αφορά την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου η οποία με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ θα πρέπει να παραδοθεί στους νόμιμους κατοίκους της με την λύση του κυπριακού.

Καμία δέσμευση
Ο κ. Ερντογάν τόσο με τα Βαρώσια, όσο και με το Oruc Reis, επιβεβαίωσε όλους όσοι υποστηρίζουν, ότι είναι ικανός για όλα, καθώς αδιαφορεί και δεν σέβεται το Διεθνές Δίκαιο.
Το γεγονός ότι δεν θέλει να αναλαμβάνει δεσμεύσεις ιδίως απέναντι στην Α. Μέρκελ, που με τον τρόπο της τον στήριξε όλο το προηγούμενο διάστημα, ίσως να είναι προάγγελος ραγδαίων εξελίξεων.
Η Καγκελάριος της Γερμανίας, το μόνο που κατάφερε με την στρατηγική των ίσων αποστάσεων, ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, ήταν να του δώσει χώρο για να συνεχίσει τους εκβιασμούς του.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο εντείνονται οι ανησυχίες και οι φόβοι για τις εξελίξεις που δρομολογούνται, καθώς ο κ. Ερντογάν φαίνεται να εκβιάζει ακόμη και με θερμό επεισόδιο.
Οι εξελίξεις είναι τέτοιες που κάνουν τους περισσότερους να εκτιμούν ότι ο «σουλτάνος» θα επανέλθει στις απειλές του μόλις καταλαγιάσει ο… κουρνιαχτός του χθεσινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Διεύρυνση ατζέντας
Στο ερώτημα γιατί η Τουρκία τεντώνει το σχοινί, η απάντηση έχει σχέση με την πραγματική στόχευση του Ερντογάν, που δεν είναι άλλη από τη διεύρυνση της ατζέντας των διερευνητικών επαφών.
Η Αθήνα αποκλείει ένα τέτοιο σενάριο, η γερμανική Καγκελαρία έχει δηλώσει ότι αφορούν μόνον την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και της ΑΟΖ, ενώ η Τουρκία θέλει στην ατζέντα και το Καστελόριζο.

«Καυτό» δίμηνο
Οι τελευταίες εξελίξεις διαμορφώνουν ένα τελείως απρόβλεπτο τοπίο, με τον Ερντογάν να παίζει με το χρόνο και να ζητάει όλο και περισσότερα ανταλλάγματα για να ρίξει τους τόνους.
Αθήνα και Λευκωσία σκλήρυναν την στάση το προηγούμενο 48ώρο στο Συμβούλιο, είναι όμως βέβαιο ότι οι τελικές αποφάσεις για την Τουρκία θα ληφθούν στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
Το ζήτημα όμως είναι ότι η στρατηγική της έντασης που ακολουθεί ο Ερντογάν, διαμορφώνει ένα εκρηκτικό κλίμα όπου ακόμη και ένα τυχαίο γεγονός  μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω.
Οι δύο στόλοι άλλωστε αναπτύσσονται και πάλι ο ένας απέναντι στον άλλο με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε μια ιδιαιτέρως ταραγμένη περίοδο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.