ΣΥΝΤΑΞΗ: Ποιοι και πως φεύγουν φέτος – Τελευταία ευκαιρία για χιλιάδες ασφαλισμένους

Χρονιά μεγάλων αλλαγών θεωρείται η φετινή για χιλιάδες εργαζόμενους οι οποίοι καλούνται να αποφασίσουν εάν θα παραμείνουν στην εργασία τους ή θα βγουν στη σύνταξη.

Από την 1η Ιανουαρίου του 2022 άλλωστε, τα όρια ηλικίας αυξάνονται, κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστούν περισσότερα χρόνια δουλειάς για να βγει κάποιος στη σύνταξη.

Ειδικότερα, από το επόμενο έτος τα γενικά όρια ηλικίας θα είναι τα εξής:

• το 67ο έτος με 15 έτη ασφάλισης ή 4.500 ημέρες ασφάλισης,
• το 62ο έτος με 40 έτη ασφάλισης ή 12.000 ημέρες ασφάλισης, ή
• το 62ο έτος με 15 έτη ασφάλισης και 4.500 ημέρες ασφάλισης.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, γίνεται αντιληπτό, ότι τα νέα όρια ηλικίας θα αναπροσαρμοστούν λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη μεταβολή του προσδόκιμου ζωής της δεκαετίας 2010-2020.
Η αρχή προβλέπεται να γίνει εντός της επόμενης πενταετίας, με το όριο να αυξάνεται στα 68 έτη μέσα στο 2024, με βάση και την πρόβλεψη η οποία στηρίζεται σε διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα όρια ηλικίας για την συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων θα ανακαθορίζονται σύμφωνα και με τη μεταβολή του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού της χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό, το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης:

• θα ανέβει το 2036 στα 69 έτη,
• θα αυξάνεται κατά ένα ακέραιο έτος, το 2045 φθάνοντας τα 70, το 2057 τα 71 και
• το 2066 που θα φθάσει τελικά το 72ο έτος ηλικίας.

Βροχή αιτήσεων
Με βάση αυτά τα δεδομένα γίνεται αντιληπτό ότι το 2021, θα είναι χρονιά καθοριστικών αποφάσεων για χιλιάδες εργαζόμενους που θα καθορίσουν τη ζωή των ίδιων και των οικογενειών τους.
Δικηγόροι και στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης, υπογραμμίζουν σε όλους τους τόνους ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των εργαζομένων που θα υποβάλλουν αίτηση για να βγουν στη σύνταξη.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες θα είναι αυτοί που θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν μεταβατικές διατάξεις, για να μην υποχρεωθούν  να δουλεύουν ως τα βαθιά τους γεράματα.

Οι τυχεροί
Οι  ασφαλισμένοι που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν εντός του 2021 είναι κυρίως παλαιοί ασφαλισμένοι, ενώ ιδιαιτέρως προσεκτικοί πρέπει να είναι οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα.
Πρόκειται στην ουσία για τους τελευταίους τυχερούς που έχουν δικαίωμα να κάνουν χρήση των μεταβατικών διατάξεων, καθώς οι επόμενες γενιές δεν θα έχουν αυτή τη δυνατότητα.
Ωστόσο, η απόφαση είναι προσωπική και είναι βέβαιο ότι πρέπει να ληφθεί με βασικά κριτήρια τόσο το ύψος της σύνταξης, όσο και τις ανατροπές που θα φέρει ο νέος τρόπος ζωής τους.
Σύμφωνα με τους εργατολόγους εννιά είναι οι κατηγορίες ασφαλισμένων που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα φέτος, με βάση με τα νέα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν επέρχεται καμία αλλαγή στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα για όλων όσοι έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα  μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2021.
Κερδισμένοι λοιπόν καθώς δεν θίγονται από τις ασφαλιστικές αλλαγές είναι όσοι έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και την ηλικία σύνταξης μέχρι 31/12/2021.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το δικαίωμα για αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης εξακολουθεί και ισχύει κανονικά και δεν καταργείται μετά την 1/1/2021.
Επίσης, δεν υφίσταται διαδικασία κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος έως τις 31/12/2021 και οι υποψήφιοι συνταξιούχοι δεν χρειάζεται να κάνουν καμία ενέργεια ή να υποβάλουν αίτηση στον ΕΦΚΑ.

Το καθεστώς στο ηλικιακό όριο ανά κατηγορία ασφαλισμένων έχει ως εξής:

• Μισθωτοί Δημοσίου

Για πλήρη σύνταξη

1. Άνδρες- Γυναίκες

• Με 25ετία το 2010 και συνολικά 37 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2021 και την ηλικία των 61 ετών και 2 μηνών.
• Με 25ετία το 2010 και συνολικά 35 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2021 και την ηλικία των 61 ετών και 6 μηνών.
• Με 25ετία το 2011 και συνολικά 36έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2021 και την ηλικία των 61 ετών και 6 μηνών.

2. Μητέρες ανηλίκων

• Με 25ετία το 2010 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1965.

3. Γονείς ανηλίκων (άνδρες- γυναίκες)

• Με 25ετία το 2011 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1964.
• Με 25ετία το 2012 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 30/6/1962.

Για μειωμένη σύνταξη

4. Άνδρες και γυναίκες που διορίστηκαν από 1/1983 έως 12/1992

Γυναίκες:

• Με 25ετία το 2010 σε ηλικία 55 ετών
• Με 25ετία το 2011 σε ηλικία 56 ετών
• Με 25ετία το 2012 σε ηλικία 58 ετών

Άνδρες:

• Με 25ετία το 2011 σε ηλικία 56 ετών
• Με 25ετία το 2012 σε ηλικία 58 ετών

5. Ασφαλισμένοι πριν το 1983 με 25ετία το 2010

• Άνδρες σε ηλικία 60 ετών
• Γυναίκες σε ηλικία 55 ετών.
• Μισθωτοί ιδιωτικού τομέα (τέως ΙΚΑ)

6. Μητέρες ανηλίκων

• Με 5500 ημέρες ασφάλισης έως 31/12/2010 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1965 για μειωμένη σύνταξη.
• Με 5500 ημέρες ασφάλισης έως 31/12/2011 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1964 για μειωμένη σύνταξη.
• Με 5500 ημέρες ασφάλισης έως 31/12/2012 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 30/6/1962 για μειωμένη σύνταξη.

Για πλήρη σύνταξη

7. Άνδρες- Γυναίκες

• Με 10500 ημέρες ασφάλισης μέχρι 31/12/2011 και συνολικά 10.800 ημέρες με ημερομηνία γέννησης μέχρι 30/6/1961.
• Με 10500 ημέρες ασφάλισης μέχρι 31/12/2012 και συνολικά 11.100 ημέρες με ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1960.

8. Άνδρες και γυναίκες με ασφάλιση σε βαρέα και ανθυγιεινά

• 4500/3600 βαρέα από 1/1/2013 σε ηλικία 62 ετών.
• 10500/7500 βαρέα: 62 ετών πλήρη και 60 ετών μειωμένη.
• Ελεύθεροι επαγγελματίες (πρώην ΟΑΕΕ)

9. Άνδρες και γυναίκες

• Με 35ετία το 2012 και συνολικά 37 έτη ασφάλισης και ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1960.

• Δημόσιο

Ασφαλισμένος στο Δημόσιο με 35ετία το 2021 θα έπαιρνε σύνταξη στα 58, αλλά εάν κλείνει τα 58 το 2021, θα συνταξιοδοτηθεί στα 61,6 μήνες.
Στην περίπτωση κατά την οποία έχει 35ετία και κλείνει τα 58 μετά το 2022, θα συνταξιοδοτηθεί στα 62 και δεν θα φτάνουν τα 35 έτη, αλλά θα πρέπει να συμπληρώσει 40 έτη.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το 2021 είναι ο τελευταίος σταθμός του ασφαλιστικού με ηλικίες συνταξιοδότησης κάτω των 67 και των 62 με 40 έτη που θα ισχύουν από το 2022.
Στο πλαίσιο αυτό, ασφαλισμένος στο Δημόσιο που βγαίνει με 37 έτη, αλλά τα συμπληρώνει μετά το 2022 που τα όρια πάνε στα 62 με 40 έτη, μπορεί να αναγνωρίσει στρατιωτική θητεία και να έχει 37ετία στο 2021, ώστε να συνταξιοδοτηθεί στα 61,2.
Η διάταξη αυτή, αφορά διορισμένους από 1ης/1/1983 και μετά που έχουν 25ετία ως το 2010 και βοηθιούνται ακόμη περισσότερο στην 37ετία αν έχουν και ένσημα εκτός Δημοσίου πριν από το 1983.

• Πρώην ΟΑΕΕ

Ας δούμε το παράδειγμα ασφαλισμένου του πρώην ΟΑΕΕ που έχει γεννηθεί το 1960  και έχει μέχρι το 2012 συμπληρώσει 35 χρόνια ασφάλισης, και 37 χρόνια μέχρι το 2014.
Σύμφωνα με το προγενέστερο καθεστώς μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί με την συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας του.
Το 60ο έτος ηλικίας το συμπλήρωσε το 2020 και συνεπώς μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 61 ετών και 6 μηνών.
Το νέο όριο ηλικίας συμπληρώνεται το 2021 (εάν πχ είναι γεννημένος το Μάρτιο του 1960)και συνεπώς φέτος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί.

• Πρώην ΙΚΑ

Ασφαλισμένος του πρώην ΙΚΑ που έχει γεννηθεί ο 1961 έχει μέχρι το 2011 συμπληρώσει 35 έτη ασφάλισης με αναγνώριση πλασματικών 4 ετών ενώ μέχρι σήμερα έχει και τα απαιτούμενα 36 έτη.
Με βάση το προηγούμενο καθεστώς μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 58 ετών.
Το 58ο έτος της ηλικίας του το συμπλήρωσε το 2019 και συνεπώς μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 60 ετών και 6 μηνών.
Το νέο όριο ηλικίας συμπληρώνεται το 2021(εάν πχ είναι γεννημένος το Μάιο του 1961) και συνεπώς μπορεί φέτος να συνταξιοδοτηθεί.

• Μητέρες με ανήλικο

Μητέρα ανηλίκου που είναι δημόσιος υπάλληλος έχει γεννηθεί το 1962 και συμπλήρωσε την απαιτούμενη 25ετία το 2012.
Το 55ο έτος ηλικίας που απαιτούνταν για τη συνταξιοδότηση της με το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς το συμπλήρωσε το 2017.
Το νέο όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση της είναι 59 ετών και 6 μηνών, που συμπληρώνει (εάν πχ είναι γεννημένη το Φεβρουάριο του 1962) το 2021 και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη.
Μητέρα ανηλίκου ασφαλισμένη του πρώην ΙΚΑ συμπλήρωσε  5500 ημέρες ασφάλισης το 2011,  έχει γεννηθεί στις 10/8/1958 και εξακολουθεί να εργάζεται.
Η συγκεκριμένη γυναίκα, συμπλήρωσε το 57ο έτος της ηλικίας της στις 10/8/2015 δηλαδή πριν την ψήφιση του νέου νόμου.
Αυτό σημαίνει ότι  μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη άμεσα η όποτε θελήσει χωρίς να επηρεάζεται από την αύξηση των ορίων ηλικίας.
Μητέρα ανηλίκου που είναι υπάλληλος δημοσίου και έχει γεννηθεί στις 25/3/1963 συμπλήρωσε με αναγνώριση πλασματικού χρόνου των δύο παιδιών της την απαιτούμενη 25ετία το 2011 ενώ το απαιτούμενο ηλικιακό όριο των 52 ετών επίσης συμπλήρωσε πριν την 18/8/2015.
Η συγκεκριμένη γυναίκα δεν επηρεάζεται από τα νέα ηλικιακά όρια  και το δικαίωμα της για άμεση συνταξιοδότηση μπορεί να ασκηθεί όποτε η ίδια επιθυμεί και άρα και εντός του 2021.

Πλασματικά
Η παγίδα που κρύβουν τα νέα όρια συνταξιοδότησης μπορεί να ξεπεραστεί μέσα από εξαγορές πλασματικών ετών, που ειδικά για το Δημόσιο είναι πιο ελκυστικές.
Πέρα από τις εξαγορές ως και 7 έτη που ισχύουν για όλα τα Ταμεία, στο Δημόσιο δίδονται ξεχωριστά από 1, 3 και 5 έτη λόγω τέκνων.
Αυτό σημαίνει ότι τα πλασματικά έτη, φτάνουν στα 12, ενώ για τους άλλους ασφαλισμένους είναι 7 έτη με όλους τους πλασματικούς χρόνους λόγω τέκνων, στρατιωτικής θητείας, σπουδών κ.λπ.
Ωστόσο, η απόφαση για την εξαγορά εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το κόστος τους, κάτι που σημαίνει ότι άπαντες πρέπει να είναι προσεκτικοί για το εάν πρόκειται για συμφέρουσα επιλογή.