Μετρήσεις για την ατμοσφαιρική ρύπανση στα αστικά κέντρα

Τα πρώτα αποτελέσματα των μετρήσεων που έγιναν σε διάφορες περιοχές της Αττικής σχετικά με τη ρύπανση αιωρούμενων σωματιδίων στον αέρα, στο πλαίσιο υλοποίησης ευρωπαϊκού προγράμματος, παρουσιάστηκαν  κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που διοργάνωσαν πρόσφατα ο Σύνδεσμος για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων (ΣΒΑΠ πρώην Σύνδεσμος 21 ΟΤΑ) και το Ινστιτούτο “Δημόκριτος” στο Χαλάνδρι.  Και μπορεί τα βόρεια προάστια να θεωρούνται προνομιακή περιοχή και πόλος έλξης από τους υπόλοιπους κατοίκους του Λεκανοπεδίου, αλλά οι μετρήσεις των επιστημόνων δείχνουν πως συγκεντρώνουν και υψηλές τιμές ρύπανσης ξεπερνώντας ακόμα και το κέντρο της Αθήνας! Βασικό αντικείμενο της εκδήλωσης ήταν η παρουσίαση ενός καινούργιου προγράμματος που έχει σαν τελικό στόχο την ανάπτυξη και τη λήψη μέτρων για τη μείωση της κυκλοφοριακής ρύπανσης στα μεγάλα αστικά κέντρα. Το πρόγραμμα αυτό υλοποιείται από διακεκριμένους επιστημονικούς φορείς, όπως είναι ο “Δημόκριτος” (που είναι και συντονιστής) και τα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Θεσσαλονίκης (Αριστοτέλειο), με τις μετρήσεις να γίνονται στο Λεκανοπέδιο της Αθήνας, τη Θεσσαλονίκη και το Βόλο. Η εκδήλωση ξεκίνησε με σύντομους χαιρετισμούς από τον Δήμαρχο Χαλανδρίου και Πρόεδρο του Συνδέσμου, κ. Γιώργο Κουράση, και τον πρώην Πρόεδρο και υπεύθυνο των προγραμμάτων του Συνδέσμου, κ. Παύλο Καμάρα. Ο κ. Κουράσης σημείωσε πως στόχος του Συνδέσμου (που αριθμεί πλέον μετά τις συνενώσεις 12 δήμους) είναι να εκπονούνται διάφορα προγράμματα, ώστε να παρέχεται τεχνογνωσία προς τους Δήμους-μέλη του Συνδέσμου για να μπορούν στη συνέχεια εκείνοι να αναλαμβάνουν δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Τη στόχευση του Συνδέσμου για την πραγματοποίηση προγραμμάτων προστασίας του περιβάλλοντος υπογράμμισε από την πλευρά του ο κ. Καμάρας. Στη συνέχεια ο λόγος δόθηκε στους επιστήμονες. Από το “Δημόκριτο” μίλησε ο υπεύθυνος του έργου (ΑCEPT-AIR), κ. Κωνσταντίνος Ελευθεριάδης, ο οποίος εξήγησε πως μέσα από το πρόγραμμα θα δημιουργηθεί ένα λογισμικό-εργαλείο που θα αξιοποιήσει τα αποτελέσματα των ερευνών, ώστε να ενημερωθούν οι αρμόδιοι φορείς και να αναπτυχθούν οι κατάλληλες δράσεις. Σε αυτό το λογισμικό θα υπάρχουν μητρώα εκπομπών ρύπων, φυσικοχημικός χαρακτηρισμός τους και μια βάση δεδομένων που θα βοηθάνε προς αυτήν την κατεύθυνση. Ο κ. Ελευθεριάδης μίλησε και για την ιστορική εξέλιξη των ρύπων στα μεγάλα αστικά κέντρα τονίζοντας πως υπάρχει μεν  μια σταδιακή μείωση, αλλά λόγω των συνεχώς μειωμένων ορίων που βάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση οι τιμές που παρατηρούνται σήμερα θεωρούνται οριακές.

• Μειώνεται το προσδόκιμο ζωής 
Η καθηγήτρια χημείας στο Αριστοτέλειο, κα Κωνσταντίνα Σαμαρά, μίλησε αρχικά για τις επιδράσεις που υπάρχουν από τους ρύπους στην υγεία και ιδιαίτερα στο αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα. Όπως είπε, υπολογίζεται πως από την έκθεση στα σωματίδια μειώνεται το προσδόκιμο ζωής κατά 6-9 μήνες στα αστικά κέντρα της Ελλάδα όταν βέβαια σε άλλες περιοχές της Ευρώπης τα πράγματα είναι χειρότερα με τη μεγαλύτερη μείωση να φτάνει ακόμα και τους 36 μήνες. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα αποτελέσματα των μετρήσεων που έγιναν στη Συμπρωτεύουσα. 

• Ιδιαίτερα ρυπογόνα τα βαρέα οχήματα παλαιάς τεχνολογίας
Η ερευνήτρια του “Δημόκριτου”, κα Ευαγγελία Διαπούλη, ενημέρωσε το ακροατήριο για τα αποτελέσματα μετρήσεων που έγιναν στο Λεκανοπέδιο  τους καλοκαιρινούς μήνες τόσο σε σταθερά σημεία (Αγία Παρασκευή, Νέα Σμύρνη) όσο και με κινητό σταθμό που βρίσκεται μέσα σε όχημα. Από τις μετρήσεις που έγιναν αποδείχτηκε πως η περιοχή των βορείων προαστίων συγκεντρώνει τα μεγαλύτερα ποσοστά σωματιδίων (μέχρι και 70 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο) και ακολουθούν το κέντρο (λίγο πάνω από 50 μικρογραμμάρια), τα βορειοδυτικά προάστια, τα δυτικά και τα βορειοανατολικά. Η Μηχανολόγος Μηχανικός της εταιρείας ΑΞΩΝ ΕΠΕ, που συμμετέχει στο πρόγραμμα, κα Αθηνά Πρόγιου, ανέφερε πως οι οδικές μεταφορές παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στις συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων με τους κύριους υπεύθυνους να είναι τα βαρέα οχήματα και ιδιαίτερα αυτά που είναι παλαιάς τεχνολογίας (άνω των 20 ετών). Μάλιστα η κα Πρόγιου έδειξε πως τα οχήματα που φέρουν κινητήρες τελευταίας τεχνολογίας εκπέμπουν μέχρι και δέκα φορές λιγότερους ρύπους. Και μπορεί πλέον η μεγάλη πλειοψηφία των επιβατικών οχημάτων, των ταξί αλλά και των λεωφορείων να είναι καινούργια οχήματα, αλλά αυτό δεν συμβαίνει με τα βαρέα φορτηγά. “Μια πρώτη πρόταση προς την κατεύθυνση μείωσης των σωματιδιακών εκπομπών θα μπορούσε να είναι ο περιορισμός της κυκλοφορίας των παλαιών βαρέων φορτηγών”  δήλωσε η κα Πρόγιου. Μετά το τέλος των ομιλιών ακολούθησε διάλογος με τα μέλη του ακροατηρίου να καταθέτουν ερωτήσεις, προτάσεις και παρατηρήσεις στις οποίες απάντησαν οι επιστήμονες. Ανάμεσα στα στοιχεία που τέθηκαν προς συζήτηση ήταν η επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από τα τζάκια και τις ξυλόσομπες που ξαναγύρισαν στο προσκήνιο λόγω της αύξησης στην τιμή του πετρελαίου θέρμανσης, η απελευθέρωση των πετρελαιοκίνητων οχημάτων και η επίδραση των καιρικών συνθηκών στις τιμές των ρύπων. Στις αρχές του 2012 θα γίνει νέος κύκλος μετρήσεων τα αποτελέσματα των οποίων θα παρουσιαστούν πάλι σε ημερίδα. Παρόντες στην εκδήλωση, μεταξύ άλλων ήταν από το Δήμο Νέας Ιωνίας ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Νέας Ιωνίας, κ. Τάκης Κωστάκης, ο επικεφαλής της παράταξης ΠΑΚ, κ. Άρης Χατζησαββίδης και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι κ.κ. Φίλιππα Αθυμαρίτου και Γιάννης Λαζαρίδης με τον τελευταίο να είναι και μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του Συνδέσμου.