«Ζεστό» χρήμα στην οικονομία: 6+1 κρίσιμες παρεμβάσεις

Ζεστό χρήμα ρίχνει στην αγορά η κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να σταλεί μήνυμα εμπιστοσύνης, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία λόγω της αβεβαιότητας που προκαλεί η πανδημία.

Σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου, το ποσό που θα πέσει άμεσα στην αγορά είναι ύψους 2,5 δισ. ευρώ και δείχνει το ενδιαφέρον της κυβέρνησης σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.
Τα χρήματα αυτά θα τονώσουν την κατανάλωση και θα βοηθήσουν τις μικρές επιχειρήσεις να βγουν από το αδιέξοδο στο οποίο περιήλθαν καθώς όλο το προηγούμενο διάστημα είχαν κατεβάσει ρολά.
Οι παρεμβάσεις θα συμβάλουν αποφασιστικά στην επανεκκίνηση της οικονομίας, καθώς η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι μετά τις 20 Μαΐου θα είναι μικρός ο αριθμός των επιχειρήσεων που θα παραμένουν κλειστές.

Ας δούμε αναλυτικά τις παρεμβάσεις που φέρνουν ζεστό χρήμα:
 

1. Κεφάλαια σε επιχειρήσεις εστίασης

Το άνοιγμα του τουρισμού θα αλλάξει άρδην τα δεδομένα, κάτι που σημαίνει «ζεστό» χρήμα για τις επιχειρήσεις εστίασης. Τα κεφάλαια κίνησης που θα λάβουν μετά τις 10 Μαΐου, θα είναι έως και 100.000 ευρώ για την επαναλειτουργία τους. Το ποσό θα είναι μη επιστρεπτέο εάν πληρούνται οι όροι και θα πρέπει να αναλωθεί έως τον Δεκέμβριο του 2021. Η δράση, που τίθεται σε εφαρμογή από το υπουργείο Ανάπτυξης είναι συνολικού ύψους 330 εκ. ευρώ και χρηματοδοτείται μέσω του ΕΣΠΑ. Οι επιχειρήσεις εστίασης που είχαν μείωση τζίρου από 30% και πάνω το έτος 2020 (Ιανουάριος – Δεκέμβριος) συγκριτικά με το 2019, θα λάβουν το 7% του ετήσιου τζίρου του έτους 2019. Στόχος είναι η παροχή κεφαλαίου κίνησης στις επιχειρήσεις εστίασης για την αγορά πρώτων υλών για τους 2-3 πρώτους μήνες επανεκκίνησης της λειτουργίας τους, όπως ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά τη σύσκεψη με αντικείμενο την ενίσχυση των επιχειρήσεων της εστίασης. Στόχος είναι η επιδότηση να δοθεί πριν ανοίξουν οι επιχειρήσεις της εστίασης. Τα κριτήρια ένταξης στη δράση είναι τα εξής: α) Μείωση ετήσιου τζίρου 2020 σε σχέση με το 2019 μεγαλύτερο ή ίσο του 30% β) Για τις επιχειρήσεις που συστάθηκαν εντός του 2019 για την πτώση του τζίρου υπολογίζεται ίσος αριθμός ημερών λειτουργίας. γ) Συσταθείσες εντός του 2020 μπαίνουν αυτοδικαίως στη δράση. δ) Επιχειρήσεις εστίασης που ήταν σε στάδιο κατασκευής το 2019 και ξεκίνησαν να έχουν έσοδα το 2020 αντιμετωπίζονται ως συσταθείσες εντός του 2020. ε) Επιχειρήσεις εστίασης που είναι υπόχρεες σε υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ. Η αξιολόγηση θα είναι άμεση και η εκταμίευση της επιχορήγησης θα γίνεται αμέσως μετά την ένταξη και την έγκριση της αίτησης, ενώ οι επιχειρήσεις οφείλουν να αναλώσουν την επιχορήγηση μέχρι 31-12-2021. Ο έλεγχος θα γίνει με βάση τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ και τα δηλωθέντα έξοδα.

2. Δώρο Πάσχα – αναστολή εργασίας

Μέσα στη Μεγάλη Εβδομάδα θα καταβληθεί το δώρο Πάσχα σε όσους ήταν σε αναστολή εργασίας από τον Ιανουάριο και μετά. Ο υπουργός  Εργασίας Κ. Χατζηδάκης σε πρόσφατη συνέντευξή του ανέφερε ότι για την πληρωμή του δώρου θα ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία που ίσχυσε τα Χριστούγεννα. Η αναλογία του δώρου Πάσχα  από το κράτος θα κατατεθεί απευθείας στους λογαριασμούς των εργαζομένων. Όσο για τη συμμετοχή του εργοδότη, αυτή θα πρέπει να κατατεθεί στον τραπεζικό λογαριασμό του μισθωτού το αργότερο έως τη Μεγάλη Τετάρτη 28 Απριλίου. Αναλογία δώρου Πάσχα από το Δημόσιο καταβάλλεται στην περίπτωση κατά την οποία η σύμβαση εργασίας των εργαζομένων έχει τεθεί ή θα τεθεί σε αναστολή εντός του χρονικού διαστήματος από την 1η Ιανουαρίου έως την 30ή Απριλίου του τρέχοντος έτους. Το ποσό υπολογίζεται επί της ειδικής αποζημίωσης των 534 ευρώ, ενώ και οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα αναστολής της σύμβασης εργασίας καταβάλλονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι πάνω από 500.000 εργαζόμενοι θα λάβουν για δώρο Πάσχα ένα ποσό από τον εργοδότη μέχρι τη Μεγάλη Τετάρτη, για το διάστημα που εργάστηκαν, και ένα ποσό από το κράτος μέσα στη Μεγάλη Εβδομάδα, για το διάστημα που μπήκαν σε αναστολή. Το δώρο θα είναι σημαντικά μειωμένο για όσους λαμβάνουν μισθούς υψηλότερους από τα 534 ευρώ. Όσο περισσότερες είναι οι ημέρες αναστολής τόσο μεγαλύτερη θα είναι η μείωση του δώρου. Στον αντίποδα, εάν ο μισθός κάποιου κυμαίνεται κοντά στα 534 ευρώ, τότε οι απώλειες θα είναι πολύ μικρές.

3. Επιστρεπτέα 7

Αναμένεται να καταβληθεί τη Μεγάλη Εβδομάδα στους δικαιούχους της κρατικής ενίσχυσης που είναι κατά 50% μη επιστρεπτέα. Το ελάχιστο ποσό χρηματοδότησης για τους τυχερούς, θα κυμανθεί από 1.000 έως 100.000 ευρώ. Στον 7ο κύκλο επιστρεπτέας προκαταβολής, εντάσσονται επιχειρήσεις με κριτήρια πληττόμενων κλάδων, ακόμα και αν είχαν αύξηση τζίρου το 2020. Το βασικό κριτήριο είναι η πτώση του τζίρου το διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου 2021, με περίοδο αναφοράς το α’ τρίμηνο του 2020. Πάντως, αναμένεται να υπάρξει μια προσαρμογή, δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια του Μαρτίου πέρυσι τέθηκε σε ισχύ το πρώτο lockdown. Το πιο πιθανό είναι τελικά να ληφθεί υπόψιν μόνον ο τζίρος του α’ διμήνου, ή να υπάρξει ευελιξία και να δοθεί στις επιχειρήσεις η επιλογή να επιλέξουν οι ίδιες τους μήνες που τις εξυπηρετούν. Εκτός επιστρεπτέας μένουν όσες επιχειρήσεις είχαν μείωση τζίρου κάτω από 20% την περίοδο από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2021 συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 και όσοι είχα αύξηση τζίρου το 2020 ε σύγκριση με το 2019. Εκτός μένουν και όσοι είχαν ελάχιστο τζίρο τριμήνου κάτω από 600 ευρώ. Σε κίνδυνο βρίσκονται 448.203 επιχειρήσεις που έλαβαν την επιστρεπτέα 4, καθώς το 50% αυτής θεωρείται έσοδο.

4. Ενίσχυση επιχειρήσεων τουρισμού

Ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας έχει δεσμευτεί ότι η ενίσχυση επιχειρήσεων στον κλάδο του τουρισμού θα γίνει με πόρους του ΕΣΠΑ και θα είναι αντίστοιχη με αυτή της εστίασης.  Η ενίσχυση θα είναι με «ζεστό χρήμα» και με κριτήριο το ύψος του τζίρου που πραγματοποιούν οι επιχειρήσεις των συγκεκριμένων κλάδων σε έναν μήνα κανονικής λειτουργίας. Το ποσό θα αναλογεί σε ένα συγκεκριμένο ποσοστό του τζίρου και θα δοθεί άμεσα στους δικαιούχους. Στο τραπέζι βρίσκεται η αύξηση του κονδυλίου με την εφαρμογή ειδικού προγράμματος και για την ενίσχυση του λιανεμπορίου, αλλά προς το παρόν δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις. Εξετάζονται επίσης, ενισχύσεις για προσλήψεις εργαζομένων στον τουρισμό με βασικό άξονα την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων και εργοδοτών και την εφαρμογή προγραμμάτων κατάρτισης μέσω της χρήσης χρηματοδοτικών εργαλείων από τα κοινοτικά προγράμματα και τα εγγυοδοτικά ταμεία.

5. «Κουρεμένα» ενοίκια

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα επιχειρήσει να κλείσει, πριν από το Πάσχα, όλες τις εκκρεμότητες που αφορούν στις πληρωμές αποζημιώσεων προς εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων οι οποίοι υπέβαλαν ήδη αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις COVID για τα μειωμένα κατά 40% ενοίκια των μηνών της περιόδου Νοεμβρίου 2020 – Ιανουαρίου 2021 καθώς επίσης και για τα μη εισπραχθέντα ενοίκια του Ιανουαρίου 2021. Επιπλέον, θέλει να καταβληθούν έως το τέλος του μήνα οι οφειλόμενες αποζημιώσεις σε όσους ιδιοκτήτες θα έχουν υποβάλει μέχρι τις 19 Απριλίου διορθωτικές δηλώσεις COVID για τα μη εισπραχθέντα ποσά ενοικίων της περιόδου Μαρτίου-Δεκεμβρίου 2020.Όλες αυτές οι πληρωμές ενδεχομένως να γίνουν ταυτόχρονα ή πολύ κοντά χρονικά με την καταβολή των διπλών αποζημιώσεων στους ιδιοκτήτες για τα μειωμένα κατά 40% – 100% ενοίκια των μηνών Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2021, που  ήδη έχει προαναγγελθεί από την ηγεσία του υπ. Οικονομικών.

6. Πάγιες δαπάνες επιχειρήσεων

Η επιδότηση των πάγιων δαπανών που αφορά 30.000 έως 50.000 επιχειρήσεις είναι συνολικού ύψους 500 εκ. ευρώ. Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι τα πρώτα πιστωτικά σημειώματα συμψηφισμού με μελλοντικές φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις να δοθούν στους δικαιούχους πριν από το τέλος Μαΐου. Η απόφαση θα εξειδικεύει τα κριτήρια για τις επιλέξιμες επιχειρήσεις καθώς και χρονοδιάγραμμα το είδος και το ποσοστό κάλυψης της δαπάνης από το δημόσιο. Βασική προϋπόθεση για  τη λήψη της επιδότησης είναι η επιχείρηση να απασχολεί τουλάχιστον έναν εργαζόμενο με εξαρτημένη σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης, που έχει προκαλέσει την αντίδραση της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) που ζητάει την αλλαγή της διάταξης με το επιχείρημα ότι από την ενίσχυση αποκλείονται περίπου 130.000 ατομικές και οικογενειακές επιχειρήσεις. Οι δαπάνες που θα επιδοτούνται είναι αυτές που κατέβαλε η επιχείρηση το 2020 όπως αποτυπώνονται στο έντυπο Ε3 και αφορούν: α) παροχές σε εργαζόμενους. β) ασφαλιστικές εισφορές αυτοαπασχολούμενων. γ) ενέργεια. δ) ύδρευση. ε) τηλεπικοινωνίες στ) ενοίκια. ζ) λοιπά λειτουργικά έξοδα. η)  χρεωστικούς τόκους και συναφή έξοδα. Για να είναι επιλέξιμη μία επιχείρηση θα πρέπει να πληροί σωρευτικά τα εξής κριτήρια: α) να ανήκει σε πληττόμενους κλάδους β) να έχει υποβάλλει όλες τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ και τις δηλώσεις Ε3 για την περίοδο που υποχρεούται. γ) να έχει ζημιά προ φόρων τουλάχιστον 30% είτε σε σχέση με τα ακαθάριστα έσοδά της είτε σε σχέση με τα συνολικά έξοδά της για το 2020. δ) να εμφανίζει πτώση τζίρου τουλάχιστον 30% το 2020 σε σχέση με το 2019. ε) να μην ήταν προβληματική το 2019 εκτός κι αν ανήκει στις πολύ μικρές ή μικρές επιχειρήσεις.

Επιδοτήσεις μικρομεσαίων
Οι επιδοτήσεις θα γίνουν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης είναι ύψους 1,5 δισ. ευρώ αλλά μπορεί να κινητοποιήσουν έως και 3,5 δισ. ευρώ.
Η πρόβλεψη γίνεται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και οι επιδοτήσεις είναι ανεξάρτητες από τα δάνεια που προγραμματίζεται να δοθούν στις επιχειρήσεις που θα καταθέσουν ολοκληρωμένα business plan.
Στόχος είναι η ενίσχυση κατά κύριο λόγο τους μικρομεσαίους που δεν έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό.
Οι επιδοτήσεις αφορούν μια σειρά από έργα του τουρισμού, του αγροδιατροφικού τομέα, των υδατοκαλλιεργειών, της γεωργίας. Τα έργα που παρέχουν επιδοτήσεις είναι: α) ενέργειες βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με στόχο εξοικονόμηση κατ’ ελάχιστον 30%. β) δημιουργία σταθμών φόρτισης για ηλεκτροκίνητα οχήματα σε ολόκληρη την Ελλάδα. γ) αντικατάσταση των παλαιών ρυπογόνων ταξί με ηλεκτρικά. δ) Παρεμβάσεις για τον ορεινό τουρισμό, τον τουρισμό υγείας και ευεξίας ε) παραγωγή υδατοκαλλιεργειών στ) ψηφιακό μετασχηματισμό του γεωργικού τομέα. ζ) Δράσεις εξοικονόμησης νερού για επιχειρήσεις. η) Ψηφιακό μετασχηματισμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων ώστε να βελτιώσουν τη λειτουργία τους και την ανταγωνιστικότητά τους ενσωματώνοντας νέες τεχνολογίες ηλεκτρονικών πληρωμών, εργασίας από απόσταση, ψηφιακού γραφείου.