Νέο κτηματολόγιο, νέο εξοικονομώ: Δώστε αξία στην περιουσία σας

Νέο τοπίο διαμορφώνεται στην ακίνητη περιουσία, μέσω του νέου ψηφιακού Κτηματολογίου, αλλά και του νέου και πιο ευέλικτου προγράμματος «εξοικονομώ κατ’ οίκον».

Οι αλλαγές που έγιναν φιλοδοξούν να δώσουν λύσεις που έχουν ανάγκη οι πολίτες προκειμένου να ξεμπλέξουν νωρίτερα με το «τέρας» της γραφειοκρατίας και να αναβαθμίσουν τα σπίτια τους.

Βασικά «όπλα» στη νέα αρχή που επιχειρεί το ελληνικό κράτος είναι η ψηφιοποίηση των διαδικασιών αλλά και τα αντικειμενικά κριτήρια που θα δίνουν δυνατότητα συμμετοχής σε περισσότερα νοικοκυριά.

Οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνουν οι δύο σημαντικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης είναι βέβαιο ότι θα βάλουν τέλος στις στρεβλώσεις και θα οδηγήσουν στην αναβάθμιση της ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα.

Το νομοσχέδιο του υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης προβλέπει επιτάχυνση της κτηματογράφησης κατά δύο έτη, την ψηφιοποίηση των διαδικασιών και την ενίσχυση της ασφάλειας των συναλλαγών.

Ο νέος κύκλος του «Εξοικονομώ» φιλοδοξεί να πετύχει την ενεργειακή αναβάθμιση περίπου 60.000 κατοικιών, με προτεραιότητα σε νοικοκυριά με εισοδήματα που αγγίζουν τα όρια της φτώχειας.

Γραφειοκρατία τέλος

Μέσω του εκσυγχρονισμού του Ελληνικού Κτηματολογίου, ο νέος φορέας αναδιοργανώνεται με βασική αποστολή την καλύτερη παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες.

Στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης τονίζουν ότι έχουν εντοπιστεί τα σημεία που προκαλούν τις μεγάλες καθυστερήσεις και έτσι γίνονται στοχευόμενες παρεμβάσεις για να απλοποιηθούν οι διαδικασίες.

«Απλοποιούμε τις περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες και ενισχύουμε εκείνες που θωρακίζουν τα συμφέροντα του δημοσίου και των πολιτών», είχε δηλώσει πρόσφατα ο αρμόδιος υπουργός, Κυριάκος Πιερακάκης.

Με ένα κλικ

Tο μεγάλο «όπλο» του νέου ψηφιακού Κτηματολογίου είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός μέσω του όπου παρέχονται υπηρεσίες και κάθε πληροφορία στους ενδιαφερόμενους δωρεάν με ένα κλικ.

Όλα αυτά θα γίνονται από εδώ και στο εξής από το γραφείο ή από το σπίτι του καθενός 24 ώρες το 24ώρο, κάτι που σημαίνει ότι αποφεύγεται η επίσκεψη στην υπηρεσία και η πολύωρη ταλαιπωρία.

Το φιλόδοξο σχέδιο θα υλοποιηθεί μέσω προγραμματικών συμβάσεων με το ΤΕΕ, τους δικηγορικούς συλλόγους και τη στελέχωση του νέου Φορέα με εξειδικευμένο προσωπικό.

Η αποτελεσματική λειτουργία του Φορέα

• θα επιταχύνει την κτηματογράφηση της χώρας, με στόχο από το 35% που είναι σήμερα να φτάσει στο 90% μέχρι το τέλος του 2022, δύο χρόνια νωρίτερα από τον αρχικό μας σχεδιασμό,
• θα δημιουργήσει τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Μεταβίβασης Ακινήτου, προκειμένου η όλη η διαδικασία αγοραπωλησίας να ξεκινά και να ολοκληρώνεται στο γραφείο του συμβολαιογράφου,
• θα βελτιώσει την καθημερινότητα του πολίτη, καθώς ενισχύει με κανόνες διαφάνειας την κτηματαγορά και δημιουργεί ένα νέο αναπτυξιακό εργαλείο για τη χώρα.

Οι προβλέψεις

Μέσω του νέου ψηφιακού Κτηματολογίου επιταχύνεται η μετάβαση σε λειτουργούν Κτηματολόγιο, με τη νέα διαδικασία εξέτασης των ενστάσεων.

Το γεγονός αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία, καθώς υπολογίζεται ότι το χρονοδιάγραμμα έως την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου επιταχύνεται κατά τουλάχιστον δύο έτη.

Προβλέπονται επίσης τα εξής:

• Σε περιοχές που λειτουργούν Κτηματολόγιο εντάσσονται και σε όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες του Κτηματολογίου,
• ενισχύεται η ασφάλεια των συναλλαγών, καθώς όλη η πληροφορία είναι συγκεντρωμένη σε ένα σημείο, είναι δημόσια και προσβάσιμη σε όποιον έχει συμφέρον να την αναζητήσει,
• διευκολύνεται η διόρθωση για ακίνητα που έχουν εσφαλμένα χαρακτηριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη»,
• ενθαρρύνονται οι εξωδικαστικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών,
• καθιερώνονται οι διαπιστευμένοι μηχανικοί και οι κτηματολογικοί δικαστές, ενώ προωθείται η συνεργασία με το ΤΕΕ και τους δικηγορικούς συλλόγους,
• νομοθετείται ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου, ένα πάγιο αίτημα όσων επαγγελματικών κλάδων εμπλέκονται στις αγοραπωλησίες ακινήτων,
• δίνεται η δυνατότητα να επανέλθουν στους δήμους, με την έκδοση Διαπιστωτικής Πράξης από τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με τη σύμφωνη γνώμη της κατά τόπο αρμόδιας Κτηματικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών, τα κοινόχρηστα και κοινωφελή ακίνητα που είχαν χαρακτηριστεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη και περιήλθαν εξαιτίας της οριστικοποίησης τους στο ελληνικό δημόσιο.

Παράταση διορθώσεων

Η μετάβαση στην οριστική δομή περιλαμβάνει το κλείσιμο των 390 υποθηκοφυλακείων και το άνοιγμα 17 κτηματολογικών γραφείων και 75 υποκαταστημάτων.

Σήμερα, 53 από τα 390 υποθηκοφυλακεία έχουν κλείσει, έχουν ανοίξει 8 από τα 17 κτηματολογικά γραφεία και 26 από τα 75 υποκαταστήματα, ενώ ανοίγουν 3 γραφεία το μήνα.

Όπως εκτιμάται, η οριστική δομή θα έχει ολοκληρωθεί σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Ως προς τα «Αγνώστου Ιδιοκτήτη», μέχρι τώρα προβλεπόταν ότι έπρεπε να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του Δημοσίου, για να μπορέσει να δηλώσει κάποιος ένα ακίνητο, το οποίο εμφανίζεται ως «Αγνώστου Ιδιοκτήτη».

Σε πολλές περιπτώσεις, το Δημόσιο, δεν ανταποκρινόταν όμως, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται σε χρόνο και χρήμα ο πολίτης και να προσφεύγει στα δικαστήρια.

Με βάση την πρόταση του υπουργείου, καθορίζεται ότι εάν το Δημόσιο δεν απαντήσει εντός 60 ημερών τότε θα θεωρείται πως συμφωνεί.

Η διόρθωση για τα «αγνώστου» θα γίνεται στα κτηματολογικά γραφεία, ενώ η παράταση που δίνεται για διόρθωση για ακίνητα «αγνώστου ιδιοκτήτη» είναι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Ενεργειακή αναβάθμιση

Μεγάλες ευκαιρίες για ποιοτική αναβάθμιση της ακίνητης περιουσίας δίνει και το νέο «Εξοικονομώ- αυτονομώ» που απαλλάσσεται από τα λάθη και τις παθογένειες του παρελθόντος.

Το νέο πρόγραμμα είναι πολύ πιο στοχευμένο αλλά και αποδοτικό ως προς τους στόχους εξοικονόμησης ενέργειας και αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο φθινόπωρο.

Με βάση τον προγραμματισμό που έχει γίνει η πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων αναμένεται να ανοίξει στις αρχές Οκτωβρίου και θα παραμείνει ανοιχτή για ένα μήνα.

Στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να γίνουν οι αξιολογήσεις ούτως ώστε μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2022 να ξεκινήσουν οι εργασίες.

Στόχος του νέου προγράμματος είναι να αναβαθμιστούν ενεργειακά και ποιοτικά τουλάχιστον 50.000 οικίες και συνολικά 5.150.000 τετραγωνικά μέτρα στεγασμένων χώρων.

Ειδικότερα:

1. Ο συνολικός προϋπολογισμός είναι 632 εκ. ευρώ διανεμημένος ανά περιφερειακή ενότητα και με βάση τα πληθυσμιακά και ενεργειακά κριτήρια.
2. Η συνολική μόχλευση των κεφαλαίων αναμένεται να φτάσει το 1 δισ. ευρώ, ενώ θα υπάρξει νέο σύστημα υποβολής και αξιολόγησης των αιτήσεων.

Προτεραιότητα

Το νέο πρόγραμμα θα δίνει προτεραιότητα σε κοινωνικές ομάδες, όπως για παράδειγμα τα ΑΜΕΑ, οι μονογονεϊκές οικογένειες οι μακροχρόνια άνεργοι και οι πολύτεκνοι

Έμφαση επίσης δίνεται σε Νοικοκυριά με μεγάλες ενεργειακές ανάγκες, (χαμηλότερη ενεργειακή κλάση, υψηλό αριθμό βαθμοημερών θέρμανσης, παλαιότερες κατασκευές και στα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα.

Επιλέξιμες κατοικίες μπορεί να είναι μεμονωμένα διαμερίσματα και μονοκατοικίες, αλλά  και πολυκατοικίες.

Για να κριθούν ως επιλέξιμες πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια που είναι τα εξής:

• να υφίστανται νόμιμα και να μην έχουν κριθεί κατεδαφιστέα,
• να χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία, να υπάρχει δηλαδή ιδιοκατοίκηση,
• να έχει καταταχθεί βάσει του Α’ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης Π.Ε.Α) σε κατηγορία χαμηλότερης ή ίση της Γ’,
• να έχει εκδοθεί Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/ Δικηρημένης Ιδιοκτησίας,
• η πολυκατοικία να έχει σε ισχύ αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) πολυκατοικίας,
• για αίτηση μενονωμένου διαμερίσματος ή μονοκατοικίας ή κύρια χρήση πρέπει να αφορά αποκλειστικά στον αιτούντα.

Υποβολή αιτήσεων

Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό  διάστημα ενός μήνα από την καθορισμένη ημερομηνία έναρξης και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την επικράτεια.

Η υπαγωγή αιτήσεων θα γίνεται με την μέθοδο της Συγκριτικής Αξιολόγησης.

Αμέσως μετά την υποβολή θα ανακοινώνεται η βαθμολογία του κάθε αιτούντα.

Μετά το τέλος της περιόδου υποβολής και αφού οριστικοποιηθούν οι πίνακες κατάταξης θα καταρτίζεται ο πίνακας υπαγωγής αιτήσεων βάσει των δεδομένων διαθέσιμων πόρων του προγράμματος ανά νομό.

Τα κριτήρια αξιολόγησης έχουν ως εξής:

• 50% ανοιγμένο κόστος εξοικονόμησης ενέργειας • 5% υφιστάμενη ενεργειακή κλάση •  7% βαθμοημέρες θέρμανσης •  3% παλαιότητα κατασκευής •  15% ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα •  5% πλήθος εξαρτώμενων τέκνων.

Ωφελούμενοι

Ωφελούμενοι μπορεί να είναι φυσικά πρόσωπα με εμπράγματο δικαίωμα (πλήρους κυριότητας/επικαρπίας/ψιλής κυριότητας) σε επιλέξιμη κατοικία και εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια ενίσχυσης.

Ειδικότερα:

• Ιδιοκατοίκηση: η αίτηση γίνεται από τον συγκύριο που τη χρησιμοποιεί ως κύρια κατοικία,
• Δωρεάν παραχώρηση/ενοικίαση: η αίτηση γίνεται από τον επικαρπωτή ή τον πλήρη κύριο και η επιδότηση ανέρχεται στο 40% ανεξαρτήτου εισοδηματικής κατηγορίας.

Εισόδημα και επιχορήγηση

Το ποσοστό επιχορήγησης των παρεμβάσεων κυμαίνεται από 40% έως 75% ανάλογα με το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα, με τη μέση επιδότηση να υπολογίζεται στο 62% και η συνολική μόχλευση να ξεπερνά το 1 δις. ευρώ.

Ως προς τα ποσά της επιδότησης, θα εφαρμοστεί ανώτατος προϋπολογισμός παρεμβάσεων, ο οποίος θα υπολογίζεται με βάση συγκεκριμένους συντελεστές επί της επιφάνειας των κύριων  χώρων τμ του Ε9.

Σε κάθε περίπτωση, το ποσόν επιχορήγησης δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ξεπερνά τα 28.000 ευρώ.

Ειδικότερα, για ακίνητα που ιδιοκατοικούνται τα ποσοστά επιχορήγησης διαμορφώνονται ως εξής:

Για ατομικό εισόδημα κάτω από 5 χιλιάδες ή οικογενειακό κάτω από 10 χιλιάδες το ποσοστό επιχορήγησης είναι 75%.

Για ατομικό εισόδημα από 5 χιλιάδες έως 10 χιλιάδες ή οικογενειακό από 10 χιλιάδες έως 20 χιλιάδες το ποσοστό επιχορήγησης είναι 70%.

Για ατομικό εισόδημα από 10 χιλιάδες έως 20 χιλιάδες ή οικογενειακό από 20 χιλιάδες έως 30 χιλιάδες το ποσοστό επιχορήγησης είναι 55%.

Για ατομικό εισόδημα από 20 χιλιάδες έως 30 χιλιάδες ή οικογενειακό από 30 χιλιάδες έως 40 χιλιάδες το ποσοστό επιχορήγησης είναι 45%.

Για ατομικό εισόδημα από 30 χιλιάδες έως 50 χιλιάδες ή οικογενειακό από 40 χιλιάδες έως 60 χιλιάδες το ποσοστό επιχορήγησης είναι 40%.

Σε περίπτωση δωρεάν παραχώρησης ή ενοικίασης για όλα τα εισοδήματα το ποσοστό της επιχορήγησης είναι 40%.