Μεγάλο αφιέρωμα στη Μικρά Ασία από το Λ. Χριστοδούλου: “Η Σύνοδος – Συνδιάσκεψις Ειρήνης στο Παρίσι (1919)” (Α’ Μέρος)

Το Α’ μέρος του μεγάλου αφιερώματος στη Μικρά Ασία που μπορείτε να βρείτε κάθε εβδομάδα με τον Χ-τύπο από τον Πρόεδρο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. και της Ένωσης Σπάρτης Μικράς Ασίας, Λουκά Χριστοδούλου

Αμέσως μετά την λήξη του Μεγάλου Πολέμου (1914-1918) -αργότερα ονομάστηκε Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος- συναντώνται στο Παρίσι στις 18 Ιανουαρίου 1919 οι νικήτριες δυνάμεις της ΑΝΤΑΤ στην αποκαλούμενη Σύνοδο της Ειρήνης. Τα κύρια θέματα που απασχολεί τους ηγέτες της, ήταν:

α) η ρύθμιση του γερμανικού ζητήματος, που θα διαιώνιζε τη μειονεκτική θέση της Γερμανίας και θα απέτρεπε επικίνδυνη αύξηση της ισχύος της και β) η χάραξη νέων συνόρων στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη και στην Εγγύς Ανατολή, με γνώμονα όχι τα δυναστικά συμφέροντα αλλά τις διάφορες εθνότητες.

Πρωταγωνιστές στην εν λόγω σύνοδο υπήρξαν οι πρωθυπουργοί της Βρετανίας Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ, Γαλλίας Ζορζ Κλεμανσώ και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Γούντροου Ουίλσον (οι ΗΠΑ εισήλθαν στο πόλεμο με μεγάλη καθυστέρηση- μόλις  το 1917). Δευτερευόντως συμμετείχε και ο Ιταλός πρωθυπουργός Βιτόριο Ορλάντο που ωστόσο δημιουργούσε προβλήματα στους Συμμάχους-νικητές με τις παράλογες  αξιώσεις των Ιταλών εθνικιστών και με τη μυστηριώδη αποχώρηση της Ιταλικής αντιπροσωπείας από τη Παρισινή Σύνοδο Ειρήνης (Μάιος 1919)  που προκάλεσε δικαιολογημένα αναστάτωση στους 32 εκπροσώπους κρατών που συμμετείχαν.

Η εν λόγω σύνοδος διήρκεσε 4-5 μήνες με ολιγοήμερες παύσεις αλλά και συζητήσεις που οδήγησαν σε επιμέρους συμφωνίες μεταξύ των κρατών: Πέντε μείζονος σημασίας συνθήκες προετοιμάσθηκαν στη σύνοδο Ειρήνης:
Συνθήκη των Βερσαλλιών ( 28.6.1919. Αφορούσε τη Γερμανία).
Συνθήκη του Σεν Ζερμέν (10.8.1919. Αφορούσε την Αυστρία).
Συνθήκη του Νεϊγύ (27.11. 1919. Αφορούσε τη Βουλγαρία).
Συνθήκη του Τριανόν (4.6.1920. Αφορούσε την Ουγγαρία).
Συνθήκη των Σεβρών (10.8.1920. Αφορούσε Τουρκία και Ελλάδα).

Από τις πρώτες ημέρες της συνόδου ο Αμερικανός Πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον, θέτει θέμα συστάσεως «Κοινωνίας των Εθνών», απευθύνει Διάγγελμα γνωστό και ως «Τα 14 Σημεία» και υποστηρίζει την πρόταση του, λέγοντας μεταξύ άλλων:

«Η συγκέντρωσίς μας ενταύθα αφορά δύο σκοπούς. Πρώτον, την λήψιν αποφάσεων, τας οποίας κατέστησεν αναγκαίας ο πόλεμος ούτος, και δεύτερον την εξασφάλισιν της παγκοσμίου ειρήνης. Η Κοινωνία των Εθνών είνε απαραίτητος προς επίτευξιν αμφοτέρων των σκοπών τούτων. Είνε ανάγκη όπως τεθή εις κίνησιν μηχανισμός τις, δια του οποίου το έργον της Διασκέψεως να καταστή πλήρες. Δεν αρκεί να ικανοποιηθούν μόνο αι Κυβερνήσεις, αλλ’ αυτοί ούτοι οι αντιπρόσωποι των λαών. Αι προνομιούχοι τάξεις δεν κυβερνούν πλέον τας τύχας της Ανθρωπότητας. Η τύχη του κόσμου ευρίσκεται εις χείρας των λαών. Εάν ούτοι μείνουν ικανοποιημένοι εκ του έργου μας, όχι μόνον θα κερδίσωμεν την εμπιστοσύνην των, αλλά θα εξασφαλίσωμεν την ειρήνην του κόσμου. Εάν αντιθέτως δεν ικανοποιηθούν οι λαοί, θα αποτύχωμεν εις το έργον της ειρήνης. Σκοπός μας είνε να φροντίσωμεν πως θα κρημνισθούν τα θεμέλια του πολέμου, δηλαδή η Ισχύς την οποίαν είχον ολιγάριθμοι οργανώσεις ανθρώπων δια να επιβάλουν την θέλησίν των, χρησιμοποιούσαι τους λαούς ως πεσσούς ζατρικίου. Μόνον όταν απαλλαγή η ανθρωπότης από την κατάστασιν αυτήν θα είνε δυνατόν να εξασφαλισθή η Ειρήνη..».

Μετά από συζητήσεις αποφασίζεται η ίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών (Κ.τ.Ε.) που αποτελείται από δύο αντιπροσώπους κάθε Μεγάλης Δύναμης (Αμερικής, Αγγλίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Ιαπωνίας) και πέντε αντιπροσώπους για όλες τις άλλες μικρές Δυνάμεις. Ως αντιπρόσωποι των πέντε Μεγάλων Δυνάμεων διορίστηκαν οι: της Αμερικής ο Ουίλσον και ο συνταγματάρχης Χάουζ, της Αγγλίας ο λόρδος Ρόμπερτ Σέσιλ και ο στρατηγός Σμάτς, της Γαλλίας ο Λέων Μπουρζουά και ο Λαρνάν κοσμήτορας της Νομικής Σχολής των Παρισίων, της Ιταλίας ο Ορλάνδο και ο γερουσιαστής Σιαλόρα και της Ιαπωνίας ο υποκόμης Τσίντα και ο Οχιάρ.

Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Ελ. Βενιζέλος επικεφαλής μεγάλης διπλωματικής αποστολής βρίσκεται στο Παρίσι από την έναρξη των εργασιών της συνδιάσκεψης και παρακολουθεί τις διάφορες συζητήσεις που πραγματοποιούνται και αναλογίζεται την ώρα που θα παρουσιάσει τις ελληνικές διεκδικήσεις στο τραπέζι των σκληρών διαπραγματεύσεων. Ήδη από τις 17 Δεκεμβρίου έχει καταθέσει υπόμνημα με τις ελληνικές διεκδικήσεις. Συγχρόνως η ελληνική διπλωματική αποστολή δέχεται υπομνήματα από διάφορες οργανώσεις της Μ. Ασίας και του Πόντου τις οποίες αξιολογεί και επεξεργάζεται.

Συνεχίζεται..

Ο Λουκάς Χριστοδούλου