Μεγάλο αφιέρωμα στη Μικρά Ασία από το Λ. Χριστοδούλου: “Η Σύνοδος – Συνδιάσκεψις Ειρήνης στο Παρίσι (1919)” (Γ’ Μέρος)

Το Γ’ μέρος του μεγάλου αφιερώματος στη Μικρά Ασία που μπορείτε να βρείτε κάθε εβδομάδα με τον Χ-τύπο από τον Πρόεδρο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. και της Ένωσης Σπάρτης Μικράς Ασίας, Λουκά Χριστοδούλου

Ο δημοσιογράφος της Παρισινής εφημερίδας, ζητεί στο τέλος από τον Ελ. Βενιζέλο, να εξειδικεύσει τις ελληνικές θέσεις για την Βόρ. Ήπειρο και τα Δωδεκάνησα, γεγονότα που όπως θα δούμε έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις σχέσεις μας με την Ιταλία και τις αντίστοιχες διεκδικήσεις της, ενώ λίγο αργότερα θα έρθουμε αντιμέτωποι στα παράλια της Μ. Ασίας : « Θίγετε ζήτημα ιδιαιτέρως λεπτόν. Θα περιορισθώ να σας κάμω εν ολίγοις το ιστορικόν της υποθέσεως. Μετά την κάπως εσπευσμένην αναχώρησιν του πρίγκηπος Βηδ, ο εν Αθήναις πρεσβευτής της Μ. Βρετανίας ηρώτησεν εξ ονόματος των κυβερνήσεων της ΑΝΤΑΝΤ, την ελληνικήν, εάν θα ήτο διατεθειμένη να προβή εις νέαν στρατιωτικήν κατοχήν της Β. Ηπείρου, προς αποκατάστασιν της τάξεως. Η ελληνική κυβέρνησις απήντησεν ότι δέχεται την εντολήν, υπό τον όρον να έχη, εκτός της συγκαταθέσεως των Δυνάμεων της ΑΝΤΑΝΤ, και την συγκατάθεσιν της ιταλικής κυβερνήσεως. Υπό την αιγίδα της Μ. Βρετανίας επήλθεν συμφωνία: Η Ιταλία θα κατηλάμβανε τον Αυλώνα και η Ελλάς την Β. Ήπειρον, θα επαφίετο δε εις το Συνέδριον της Ειρήνης, η φροντίς να αποφανθή οριστικώς περί των κατοχών τούτων.

Σιωπηρώς όμως συνεφωνήθη ότι εάν κατά την υπογραφήν της Ειρήνης, η κατοχή του Αυλώνος υπό των Ιταλών επεκυρούτο και η κατοχή της Β. Ηπείρου υπό της Ελλάδος θα επέβαινεν επίσης οριστική. Αι Δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ αναγνωρίζουσαι εν τη συνθήκη του Λονδίνου της 26 Απριλίου 1915, εις την Ιταλίαν το δικαίωμα της κατοχής του Αυλώνα, ώρισαν ότι τα όρια της κατοχής ταύτης προς νότον δεν θα υπερβούν τα σύνορα της Β. Ηπείρου. Είνε άραγε ανάγκη να επιμείνω επί του ελληνικού χαρακτήρος της Β. Ηπείρου; Η διεθνής επιτροπή του Ελέγχου, η οποία ήλθεν εις διαπραγματεύσεις μετά των τότε εν επαναστάσει ευρισκομένων Ηπειρωτών, δεν ανεγνώρισεν μήπως, δια του γεγονότος τούτου, ότι η πλειονότης του πληθυσμού ήτο ελληνική;

Και συνέχισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, για τις θέσεις της Ελλάδας με την Ιταλία και τα Δωδεκάνησα: «Όσον αφορά τας νήσους της Ανατολικής Μεσογείου, είνε άπασαι ελληνικαί και δέον να επανέλθουν εις την Ελλάδα. Δεν θα εκταθώ ιδιαιτέρως επί του ζητήματος των Δωδεκανήσων. Το κατ’ εμέ, έχω την ελπίδα ότι η Ιταλία θα αναλάβη την πρωτοβουλίαν να προτείνη την απόδοσιν των νήσων τούτων εις την Ελλάδα, διότι από διεθνούς απόψεως, εξακολουθούν ν’ αποτελούν αναπόσπαστον τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είμαι πεπεισμένος ότι το μέγα γειτονικόν έθνος δεν θα ηδύνατο να θελήση να επιβάλη την κυριαρχίαν του επί των πληθυσμών καθαρώς ελληνικών.

Είμαι ευτυχής εκφράζων, μέσω υμών, τον ζωηρόν μου πόθον της στενής συνεργασίας εν τω μέλλοντος μεταξύ του Ελληνικού και του Ιταλικού λαού. Εις την φιλόξενον ταύτην πόλιν των Παρισίων, ήτις αποτελεί σήμερον, το κέντρον του κόσμου, δεν αμφιβάλλω ότι θα καταλήξωμεν εις συμφωνίαν».

Και ενώ συνεχίζονται οι συζητήσεις στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης, τον Φεβρουάριο-Μάρτιο ξεκινάει η εκστρατεία των Συμμάχων κατά των Μπολσεβίκων με τη συμμετοχή ελληνικής στρατιωτικής δύναμης, που συμμετέχει σε μάχες στην Ουκρανία.

Οι εργασίες της συνόδου συνεχίζονται βέβαια με αργό ρυθμό, γιατί και πολλά είναι τα προς συζήτηση θέματα, αλλά και πολλές επιτροπές δημιουργούνται για να εισηγηθούν επί των προτεινομένων, θεμάτων. Η ελληνική αντιπροσωπεία περιμένει να έρθει η σειρά της για να καταθέσει τις προτάσεις της επί των δικών της προβλημάτων.

Ο Ελ. Βενιζέλος στις 22 Μαρτίου 1919 (π.η.)/4 Απριλίου (ν.η.), εκθέτει επί 3,5 ώρες στο Συμβούλιο των Μεγάλων Δυνάμεων τις εδαφικές διεκδικήσεις της Ελλάδας που αφορούν τη Βόρειο Ήπειρο, τα παράλια της Μ. Ασίας, τα Δωδεκάνησα, τον Πόντο.

Παράλληλα όμως ο πρωθυπουργός, ασχολείται και με τα εσωτερικά θέματα αναλογιζόμενος ότι λήγει η θητεία της Βουλής και ότι θα έπρεπε να παραταθεί η θητεία της. Καταρρίπτεται έτσι ο μύθος περί «τυραννίας»…΄Αλλωστε από την άνοιξη του 1919 ο Ελ. Βενιζέλος σκέφτεται τις εκλογές -δεν είχε αρχίσει ακόμα η Μικρασιατική εκστρατεία- που τελικά πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβρη του 1920. Αποκαλυπτική η επιστολή του στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Εμμ. Ρέπουλη στις 7 Απριλίου 1919:

Φίλτατε,

Ως γνωρίζετε ήδη, οι Γερμανοί προσεκλήθησαν εις Βερσαλλίας δια την 25ην Απριλίου, όπως λάβουν γνώσιν των όρων της ειρήνης. Μέχρι της 15ης Μαΐου πιστεύεται ότι η ειρήνη θα έχει υπογραφή με την Γερμανίαν. Επειδή δε εν τω μεταξύ συνεχίζεται η διευθέτησις των ζητημάτων των αφορώντων τους συμμάχους της Γερμανίας, δεν είναι υπερβολική αισιοδοξία αν ελπίση τις ότι περί τα τέλη Μαΐου ή αρχάς Ιουνίου καθ’ ημάς θα έχη υπογραφή και η ειρήνη με την Βουλγαρίαν και την Τουρκίαν.

Νομίζω ότι η ενδεικνυομένη οδός είναι να κληθή η Βουλή δια την 20 ή 25 Μαΐου καθ’ ημάς, ίνα αύτη συνερχομένη εν καιρώ αποφανθή προ της λήξεως της περιόδου της -31 Μαΐου- περί παρατάσεως της εντολής της επί δίμηνον ή τρίμηνον. Το έργον της συνόδου ταύτης της Βουλής θα στραφή κυρίως:
1) Εις την κύρωσιν της συνθήκης ειρήνης
2) Εις την απόφασιν της συγκλήσεως Εθνοσυνελεύσεως και τον κανονισμόν των δι’ αυτήν εκλογών
3) Εις την ψήφισιν όλων των αναγκαίων οικονομικών και άλλων μέτρων, όσα ιδίως θα προκαλέση η νέα επέκτασις του κράτους.
…….

Συνεχίζεται…