OAEΔ: Βοηθήματα “ανάσα” για άνεργους – Ποιοι και πώς μπορούν να πάρουν «ζεστό» χρήμα

Μήνυμα ότι η αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ θα έχει ως στόχο την ενίσχυση των πραγματικών και όχι των επαγγελματιών ανέργων, στέλνει  η κυβέρνηση δια του υπουργού Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη.

Οι αποκαλύψεις που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας και δείχνουν ότι πρόσωπα με οικογενειακό εισόδημα 250.000 να είναι εγγεγραμμένοι άνεργοι, καθιστούν σαφές ότι το… πάρτι πρέπει να τελειώσει.

Το βάρος υποχρεωτικά θα πέσει από εδώ και στο εξής, στους χιλιάδες άνεργους που εξαιτίας της κρίσης – ιδίως της ενεργειακής-, αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στη συγκυρία και τα βγάζουν δύσκολα πέρα.

Στο πλαίσιο αυτό, για έχει κανείς  μια σειρά ωφελημάτων από τον ΟΑΕΔ, θα πρέπει να έχει κάτω από 20.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα, ενώ όποιος έχει πάνω από αυτό θα τα χάνει. Εξαίρεση αποτελεί το επίδομα ανεργίας, που θα χορηγείται όπως και σήμερα, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, το επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας και το βοήθημα για αυτοτελώς και ανεξάρτητα απασχολούμενων.

Σε κάθε περίπτωση, το τακτικό επίδομα ανεργίας για όσους χάνουν τη δουλειά τους είναι μια μικρή ανάσα, αλλά δεν είναι το μόνο που μπορούν να λάβουν όσοι συνεχίζουν να βιώνουν τον εφιάλτη μετά τη λήξη του βοηθήματος.

Εγγεγραμμένοι άνεργοι

Σ’ αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, όσοι είναι άνεργοι μπορούν να κάνουν χρήση κάποιων από τα επιδόματα του ΟΑΕΔ, υπό την προϋπόθεση ότι είναι εγγεγραμμένοι άνεργοι του Οργανισμού. Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν μια σειρά από βοηθήματα και να λάβουν «ζεστό» χρήμα που θα τους δώσει τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις.

Όλα αυτά αποτελούν μικρές ανάσες, οι οποίες όμως έχουν τη σημασία τους, καθώς μιλάμε για άνεργους που σε πολλές περιπτώσεις, δεν έχουν ούτε τα βασικά για να ζήσουν τις οικογένειες τους.

Ας δούμε αναλυτικά ποια είναι τα επιδόματα που χορηγούνται είτε μετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης λόγω ανεργίας, είτε σε μισθωτούς που είναι σε καθεστώς επίσχεσης είτε λόγω αφερεγγυότητας εργοδότη, καθώς και σε άλλες κατηγορίες.

Ειδικό βοήθημα

Το συγκεκριμένο επίδομα χορηγείται αμέσως μετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης ανεργίας. Το δικαιούνται οι ασφαλισμένοι που διατηρούν την ιδιότητα του ανέργου κατά την ημερομηνία καταβολής του βοηθήματος, εφόσον παρέμειναν εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων επί ένα μήνα μετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης ανεργίας.

Δεν πρέπει πάντως, να υπάγονται στις κατηγορίες του άρθρου 22 του Ν. 1836/89 όπως οι οικοδόμοι, οι λατόμοι, οι ασβεστοποιοί, οι μουσικοί, οι τραγουδιστές και οι εργαζόμενοι σε τουριστικά και επισιτιστικά επαγγέλματα κ.λπ.).

Το ποσό είναι ίσο προς δεκατρία ημερήσια επιδόματα ανεργίας και καταβάλλεται ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου, μέσα σε δύο μήνες από τη λήξη του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος.

Η παραλαβή της απόφασης γίνεται, είτε μέσω του ατομικού λογαριασμού στο e-services του ΟΑΕΔ, είτε από το ΚΠΑ 2 ΟΑΕΔ όπου υποβλήθηκε το αίτημά.

Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι πρόσφατο Εκκαθαριστικό Εφορίας ή αντίγραφο φορολογικής δήλωσης, δελτίο ανεργίας σε ισχύ, ΙΒΑΝ λογαριασμού στον οποίο ο ενδιαφερόμενος πρέπει να εμφανίζεται ως πρώτος δικαιούχος.

Τριμηνιαίο Επίδομα

Ειδικό βοήθημα, δικαιούνται οι ασφαλισμένοι, εφόσον δεν συγκεντρώνουν προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης, παραμένουν άνεργοι επί τρεις μήνες, έχουν πραγματοποιήσει στην ασφάλιση ανεργίας τουλάχιστον εξήντα ημέρες εργασίας στο έτος που προηγείται της έναρξης του τριμήνου. Επίσης, δεν υπάγονται στις κατηγορίες του άρθρου 22 του Ν. 1836/89 (οικοδόμοι, λατόμοι, ασβεστοποιοί, μουσικοί, τραγουδιστές κ.λ.π).

Ο ασφαλισμένος μπορεί να λάβει το ειδικό βοήθημα μέχρι και τρεις φορές μέσα στο αυτό ημερολογιακό έτος.

Στην περίπτωση που συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις για την καταβολή του ειδικού βοηθήματος περισσότερες από μια φορά στο αυτό ημερολογιακό έτος, δεν απαιτείται η προϋπόθεση των εξήντα ημερομισθίων που απαιτείται μόνο για την πρώτη καταβολή του βοηθήματος. Επίσης ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει τεθεί, σε όλο το καθοριζόμενο σ’ αυτές χρονικό διάστημα, στη διάθεση της αρμόδιας Υπηρεσίας Απασχόλησης του ΟΑΕΔ.

Το ύψος του βοηθήματος είναι ίσο προς 15 βασικά επιδόματα ανεργίας και για την αίτηση απαιτούνται α) πρόσφατο Εκκαθαριστικό Εφορίας ή αντίγραφο φορολογικής δήλωσης β) Δελτίο ανεργίας σε ισχύ γ) ΙΒΑΝ λογαριασμού ΕΤΕ στον οποίο ο ενδιαφερόμενος πρέπει να εμφανίζεται ως πρώτος δικαιούχο.

Μακροχρόνια άνεργοι

Δικαιούχοι του επιδόματος μακροχρονίως ανέργων είναι Έλληνες υπήκοοι, καθώς και εκείνοι των κρατών – μελών της ΕΕ οι οποίοι και είναι ασφαλισμένοι κατά της ανεργίας. Βασικές προϋποθέσεις είναι οι δικαιούχοι να έχουν ηλικία από 20 μέχρι 66 ετών και να έχουν εξαντλήσει τη 12μηνη τακτική επιδότησης ανεργίας. Δικαιούχοι είναι και όσοι έχουν εξαντλήσει 12μηνη επιδότηση ακόμη και αν την έλαβαν τμηματικά (με αναστολές και συνεχίσεις), και υποβάλλουν την αίτηση εντός δυο  μηνών, από τη λήξη της 12μηνης τακτικής επιδότησης.

Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να υποβάλλουν, εντός δυο  μηνών από τη λήξη της τακτικής επιδότησης ανεργίας, τις αιτήσεις και τα απαραίτητα δικαιολογητικά με τους εξής τρόπους:

• αυτοπροσώπως στις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΟΑΕΔ του τόπου κατοικίας τους ή της τελευταίας απασχόλησής τους,
• ηλεκτρονικά, μέσω του e-services.

Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλλουν:

1. Αίτηση προς την Υπηρεσία ΟΑΕΔ του τόπου διαμονής του ή της τελευταίας επιδότησης αυτού.
2. Επικυρωμένο αντίγραφο του εκκαθαριστικού σημειώματος φόρου εισοδήματος του προηγούμενου της άσκησης οικονομικού έτους, από οποιαδήποτε διοικητική αρχή ή ΚΕΠ, ή απλή φωτοτυπία του ως άνω εκκαθαριστικού σημειώματος,
3. Υπεύθυνη δήλωση στην οποία ο ενδιαφερόμενος βεβαιώνει την ακρίβεια των δηλούμενων σε αυτό στοιχείων ή εκτύπωση του προαναφερθέντος εκκαθαριστικού σημειώματος που χορηγείται μέσω του συστήματος TAXISNET, χωρίς περαιτέρω διατυπώσεις ή διαδικασία επικύρωσής του.
4. Υπεύθυνη Δήλωση η οποία είναι συνημμένη στη σχετική αίτηση, όπου βεβαιώνονται τα παρακάτω:
   α) ότι έλαβε γνώση των χρονικών διαστημάτων της υποχρεωτικής του εμφάνισης στον ΟΑΕΔ.
   β) ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση να ενημερώσει την αρμόδια Υπηρεσία για τους λόγους απώλειας της ιδιότητας του ανέργου εντός οκτώ (8) εργάσιμων ημερών και οπωσδήποτε πριν από τη λήξη του μήνα επιδότησης.
   γ) ότι έλαβε γνώση ότι μετά την άρση του λόγου αναστολής και για να συνεχιστεί η επιδότησή του, οφείλει να παρουσιαστεί στην αρμόδια Υπηρεσία του Οργανισμού το αργότερο μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την ημερομηνία άρσης του λόγου αναστολής.
   δ) ότι υποχρεούται να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε κλήση της αρμόδιας Υπηρεσίας για αυτοπρόσωπη εμφάνισή του εντός της προθεσμίας που θα του ορίζει.
   ε) ότι υποχρεούται σε περίπτωση αλλαγής του τόπου κατοικίας ή διαμονής του, να το δηλώσει στην αρμόδια Υπηρεσία.
   στ) ότι όσα δικαιολογητικά καταθέτει σε φωτοαντίγραφα είναι ακριβή φωτοαντίγραφα από τα πρωτότυπα.
5. Παραστατικό ταυτοπροσωπίας σε ισχύ (δελτίο αστυνομικής ταυτότητας, διαβατήριο κ.λ.π.)

Το επίδομα αυτό δεν επιδέχεται προσαυξήσεις, είναι προσωποπαγές και δεν μεταβιβάζεται.

Εποχικό βοήθημα

Δικαιούχοι του ειδικού εποχικού βοηθήματος είναι τα άτομα που παρέχουν εργασία στην Ελλάδα, εφόσον υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ.

Βασική προϋπόθεση για τη λήψη του εποχικού επιδόματος είναι ασκούν τα εξής επαγγέλματα:

-οικοδόμου, λατόμου, ασβεστοποιού, πλινθοποιού, αγγειοπλάστη, δασεργάτη, ρητινοσυλλέκτη, καπνεργάτη,
-μουσικού μέλους του οικείου επαγγελματικού σωματείου, υποδηματεργάτη, μισθωτού ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης,
-χειριστή εκσκαπτικών, ανυψωτικών, οδοποιητικών, γεωτρητικών μηχανημάτων,
– ηθοποιού, τεχνικού κινηματογράφου και τηλεόρασης, χειριστή και βοηθού χειριστή κινηματογράφου, ελεγκτή κινηματογράφου και θεάτρου, ταμία κινηματογράφου και θεάτρου, μισθωτού τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου, καθώς και σμυριδεργάτη.

Δικαιούχοι είναι και οι μισθωτοί της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης, εφόσον υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ , όταν παρέχουν την εργασία τους σε επιχειρήσεις με έδρα στην Ελλάδα και δραστηριότητες σε ένα ή περισσότερα κράτη – μέλη της ΕΕ.

Αφερεγγυότητα εργοδότη

Σκοπός του «λογαριασμού προστασίας τω εργαζομένων από την αφερεγγυότητα του εργοδότη» είναι η πληρωμή ανεξόφλητων, λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη, αποδοχών μέχρι τριών μηνών. Αυτές πρέπει να προέρχονται από σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας που εμπίπτει στο χρονικό διάστημα έξι μηνών που προηγείται της υποβολής της αίτησης ή της δήλωσης για κήρυξη της πτώχευσης.

Προϋπόθεση είναι να εκδοθεί απόφαση που κηρύσσει τον εργοδότη σε πτώχευση ή από τη δημοσίευση της προβλεπόμενης, από τη νομοθεσία ιδιωτικής ασφάλισης, υπουργικής απόφασης περί ασφαλιστικής εκκαθάρισης ή από τη δημοσίευση της απόφασης. Με αυτή θα τίθεται σε εκκαθάριση ο εργοδότης ή θα διαπιστώνεται ότι η επιχείρηση έκλεισε οριστικά και ότι λόγω ανεπάρκειας του ενεργητικού δεν δικαιολογείται η έναρξη διαδικασίας πτωχεύσεως.

Το ύψος των παροχών αυτών δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπερβεί τις αποδοχές τριών μηνών, όπως αυτές προβλέπονται από τις αντίστοιχες συλλογικές συμβάσεις εργασίας.

Στην έννοια των «αποδοχών», που δύνανται να καλυφθούν, εμπίπτουν πλην του νόμιμου μισθού, τυχόν απλήρωτα δώρα και άδεια ή επίδομα αδείας, εφόσον εμπίπτουν στο χρονικό διάστημα που ορίζει ο νόμος. Δεν καταβάλλεται η αποζημίωση λόγω απόλυσης, καθόσον δεν θεωρείται αποδοχές.

Ο Ο.Α.Ε.Δ. υποκαθιστά τον εργοδότη στα αντίστοιχα δικαιώματα των εργαζομένων, ενώ για τις αποδοχές αυτές καταβάλλει τις ανάλογες εισφορές κοινωνικής ασφάλισης.

Επίσχεση εργασίας

Δικαιούχοι του ειδικού επιδόματος λόγω επίσχεσης εργασίας είναι οι ασφαλισμένοι που δεν συγκεντρώνουν προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης σε περίπτωση διακοπής των εργασιών της επιχείρησης ή σε περίπτωση άσκησης από τον μισθωτό του δικαιώματος της επίσχεσης εργασίας.

Οι δικαιούχοι θα πρέπει να παραμένουν άνεργοι επί τρεις μήνες και να έχουν πραγματοποιήσει στην ασφάλιση ανεργίας εξήντα (60) τουλάχιστον ημέρες εργασίας στο έτος που προηγείται της έναρξης του τριμήνου.

Ο ασφαλισμένος μπορεί να λάβει το ειδικό βοήθημα μέχρι και τρεις φορές μέσα στο αυτό ημερολογιακό έτος. Στην περίπτωση που συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις για την καταβολή του ειδικού βοηθήματος περισσότερες από μια φορά στο αυτό ημερολογιακό έτος, δεν απαιτείται η προϋπόθεση των εξήντα ημερομισθίων που απαιτείται μόνο για την πρώτη καταβολή του βοηθήματος. Επίσης ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει τεθεί, σε όλο το καθοριζόμενο σ’ αυτές χρονικό διάστημα, στη διάθεση της αρμόδιας Υπηρεσίας Απασχόλησης του ΟΑΕΔ.

Διαθεσιμότητα

Όταν ο εργοδότης προχωράει σε διαθεσιμότητα, ο ΟΑΕΔ καταβάλλει σε όσους  παραμένουν άνεργοι κατά τη διάρκεια της διαθεσιμότητας το 10% του μέσου όρου των αποδοχών των δύο τελευταίων μηνών υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης.

Οι παροχές αυτές δεν καταβάλλονται για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από τρεις μήνες κάθε έτος. Το δικαίωμα  της επιδότησης λόγω διαθεσιμότητας μπορεί να ασκηθεί μέσα σε εξήντα  ημέρες από την ημερομηνία που τέθηκε σε διαθεσιμότητα.

Αποφυλακισθέντες

Ειδικό βοήθημα δικαιούνται οι αποφυλακισμένοι, εφ’ όσον δεν είναι υπότροποι και εφόσον διαθέτουν ευνοϊκή έκθεση της Κοινωνικής Υπηρεσίας της φυλακής. Πάντως δεν είναι δικαιούχοι τα άτομα που εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας μικρότερη των δύο μηνών και άτομα των οποίων διακόπηκε η έκτιση της ποινής με τον όρο της καταβολής χρηματικής εγγύησης.

Επίσης δεν είναι δικαιούχοι, τα άτομα για τα οποία υπάρχει αρνητική εισήγηση της κοινωνικής λειτουργού των φυλακών ή του Διευθυντή των φυλακών, εφόσον δεν υπάρχει σε αυτές Κοινωνική Υπηρεσία.