Έκθεση «Dream On» στο Καπνεργοστάσιο

Με την έκθεση «Dream On» ο οργανισμός ΝΕΟΝ από τις 8 Ιουνίου ενεργοποιεί και πάλι τον ανακαινισμένο χώρο σύγχρονου πολιτισμού του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου, στο πλαίσιο της συνεργασίας του με τη Βουλή των Ελλήνων.

Σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης Δημήτρη Παλαιοκρασσά, συμβούλου της Συλλογής Δ. Δασκαλόπουλου, η έκθεση «Dream On» συγκεντρώνει 18 εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, ξένων και ελλήνων δημιουργών. Τα περισότερα παρουσιάζονται για πρώτη φορά δημόσια και αποτελούν μέρος της Δωρεάς της Συλλογής Δασκαλόπουλου, όπως έχει επίσημα ανακοινωθεί προς στο ΕΜΣΤ, Tate, και από κοινού στα μουσεία Guggenheim και MCA Chicago.

Την έκθεση συμπληρώνουν 20 σχέδια έργων και μία νέα ανάθεση σε καλλιτέχνη, κατά τη συνήθεια του ΝΕΟΝ. Θα διαρκέσει έως τις 27 Νοεμβρίου και στη συνέχεια τα έργα θα ακολουθήσουν το ταξίδι της Δωρεάς στους αποδέκτες της. «Η τέχνη αποκτά νόημα μόνο μέσα από τη διάδραση με τους ανθρώπους και την επικοινωνία με το κοινό.Τα έργα πρέπει να είναι προσβάσιμα, να κριθούν μέσα από την επισκεψιμότητα σε μουσεία, να αναμετρηθούν με την τέχνη του μέλλοντος» είναι η βαθιά πεποίθηση του Δημήτρη Δασκαλόπουλου.

Για τον ίδιο, η έκθεση Dream χαρακτηρίζεται από «την τόλμη του καλλιτέχνη αλλά και του συλλέκτη που την δεκαετία του 90 τόλμησε, καθόλου σύνηθες την εποχή, να αγοράσει τόσο μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις, δύσκολες να στηθούν, να ξεστηθούν, έργα που απαιτούν πολυάνθρωπα και εξειδικευμένα συνεργεία. Γι’ αυτό και με την Δωρεά μοιράζονται σε διαφορετικά μουσεία».

Έχει περάσει ένας χρόνος από την έκθεση «Πύλη/Gate» με την οποία εγκαινιάστηκε ο ανακαινισμένος χώρος του πρώην τελεωνείου στο Καπνεργοστάσιο, με δωρεά 1,2 εκατομμύρια ευρώ από το ΝΕΟΝ για την χρηματοδότηση και εκπόνηση των εργασιών αναμόρφωσης και αναβάθμισης της ισόγειας βόρειας – βορειοδυτικής πτέρυγας, του αίθριου και του κτιρίου του πρώην τελωνείου, συνολικής επιφάνειας περίπου 6.500 τ.μ.

«Κλείνει η αυλαία της συνεργασίας εδώ, μακάρι προσωρινά, αλλά η πρόθεση γι’ αυτόν τον χώρο να αξιοποιηθεί για τον πολιτισμό δεν είναι δική μας πρωτοβουλία» παρατήρησε ο Δ. Δασκαλόπουλος στην παρουσίαση της έκθεσης.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας, αφού αναφέρθηκε στη συνεργασία «μεγάλης κλίμακας και εμπιστοσύνης με το ΝΕΟΝ» απάντησε ερωτώμενος σχετικά με το μέλλον της πολιτιστικής δρατηριότητας του εμβληματικού κτιρίου, συνολικής έκτασης 19 χιλιάδων τ.μ., όπου στέγαζεται η Βιβλιοθήκη της Βουλής και γραφεία. «Τα χρόνια της συνεργασίας με το ΝΕΟΝ έδωσαν στίγμα επιτυχημένο που θα επηρεάσει και τη συνέχεια. Εδώ θα γίνει ζωντανό στέκι πολιτισμού το οποίο δεν θα σιγήσει στην προοπτική ανακαίνισης του κτιριακού συνόλου» δήλωσε ο πρόεδρος της Βουλής σχολιάζοντας ότι «υπάρχει ουρά για πολιτιστικές δραστηριότητες – εκθέσεις και άλλες πρωτοβουλίες από ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς». Ενημέρωσε δε ότι με την οκονομική υποστήριξη προγράμματος τεχνικής βοήθειας για αστική ανάπλαση του Υπουργείου Περιβάλοντος έχουν ξεκινήσει οι προμελέτες ώστε στη συνέχεια να διεκδικήσουν ΕΣΠΑ που ενδεχομένως να ξεπερνά το «ονειρικό ποσό των 40 εκατ. ευρώ» για τη μελέτη και αξιοποίηση του ιστορικού Καπνεργοστασίου, «το υπερωκεάνειο Πολιτισμού», όπως το χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Βουλής.

«Dream On»

Εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, εντυπωσιακές, προκλητικές, άλλοτε προφανείς σε μηνύματα άλλοτε υπαινικτικές.

– Ο προβοκάτορας και πλουσιότερος όπως λέγεται καλλιτέχνης του κόσμου, Ντάμιεν Χιρστ ξορκίζει τον θάνατο μέσα σε βιτρίνες με ιατρικά εργαλεία και νοσοκομειακές μπουκάλες οξυγόνου, βαμμένες με δικά του χρώματα. Ακόμα ένα άπιαστο, πανανθρώπινο όνειρο, η κατάργηση του θανάτου.

– Ο Μάικλ Λάντι με την «Μηχανή Καταστροφής Πιστωτικών Καρτών» δίνει ή ονειρεύεται ότι δίνει ένα καίριο πλήγμα στο καπιταλιστικό σύστημα. Ο συμμετέχων καταστρέφει στην εγκατάσταση την έγκυρη πιστωτική του κάρτα και σαν ανταμοιβή παίρνει από το μηχάνημα ένα αυτοματοποιημένο έργο τέχνης του Λάντι, διαφορετικό κάθε φορά.

– Ο Ελβετός Τομάς Χίρσχορν ενεργοποιεί τον θεατή σε βαθύτερα νόηματα, υπαρξιακά μέσα στην δαιδαλώδη σπηλιά που έχει κατασκευάσει από χαρτόνια και κολλητικές ταινίες. Στα τοιχώματα του σπηλαίου υπάρχουν αντίγραφα από ειδησεογραφία, εικόνες από πορνογραφία, όπως και αντίγραφα πολιτικών, φιλοσοφικών κειμένων, βίντεο με προϊστορικές εικόνες από το σπήλαιο του Λασκό. Στο δάπεδο διάσπαρτα τενεκεδένια κουτάκια, το φάσμα της προσοχής μας συρρικνώνεται μέσα σε αυτό το χάος. «Είμαι μέρος αυτής της ασάφειας που κυριαρχεί στον κόσμο. Πιστεύω ότι μέρος της αποστολής μου ως καλλιτέχνης είναι να δουλέψω μέσα σε αυτή την ασάφεια, μέσα σε αυτό το χάος. Όχι να φέρω τη διαύγεια και την καθαρότητα, αλλά να παλέψω με το χάος» λέει ο Χίρσχορν.

– Με λευκό και μαύρο νήμα, ο Αλέξανδρος Ψυχούλης κατασκευάζει ένα γιγαντιαίο απειλητικό κύμα, σαν δυστοπικό όνειρο του μέλλοντος. Η ισχυρή παρουσία του κύματος υπογραμμίζεται από τη φοβισμένη συστολή της ηχογραφημένης παιδικής φωνής που μόλις έχει ξυπνήσει από ένα απειλητικό όνειρο. Το όνειρο του καλλιτέχνη να μας ξυπνήσει απ’ αυτόν τον εφιάλτη.

– Η Ανέτ Μεσαζέ δημιούργησε ένα έργο τέχνης – ζούγκλα, γεμάτο με χορδές που πέφτουν σαν βροχή από την κορυφή του. Η ζούγκλα κατοικείται από τα (βαλσαμωμένα ) ζώα της (αποκτήθηκαν με δεοντολογικό τρόπο και τα ζώα δεν θανατώθηκαν προκειμένου να συμπεριληφθούν στο έργο ° . Τυλιγμένα δώρα, παιχνιδιάρικα παιδιά, λούτρινα ζώα. Η Μεσαζέ εχει δώσει στη ζούγκλα της το σχήμα μιας καρδιάς που το περίγραμμά της υπάρχει στο πάτωμα. Ένα σχήμα που αφουγκράζεται τον τίτλο της εγκατάστασης Εξάρτηση/Απεξάρτηση και τη γλυκόπικρη γεύση των συναισθημάτων δύο ανθρώπων που ζουν το όνειρο του έρωτα.

«Όταν οι καλλιτέχνες υπερβαίνουν τα όρια του φυσικού χώρου του στούντιο τους, τότε εκφράζουν ελεύθερα τα πιο φιλόδοξα όνειρά τους σε μια έκρηξη αχαλίνωτης δημιουργικότητας. Όταν θέλουν να δουν τα όνειρα τους να μεταφραζονται σε Αλήθεια» είναι μια υποθετική εξήγηση που δίνει ο ιστορικός τέχνης, Δημήτρης Παλαιοκρασσάς με αφορμή τις 18 μεγάλες εγκαταστάσεις της έκθεσης «Dream On».