Η Τουρκία «κλιμακώνει» την ένταση: Το παράνομο τουρκολιβυκό «μνημόνιο» και η αντίδραση της Ελλάδας

Αρχικά, η κυβέρνηση της χώρας μας «διεθνοποιεί» τη νέα πρόκληση από την πλευρά της Τουρκίας, μετά την υπογραφή του νέου – παράνομου – μνημονίου με τη Λιβύη, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να ενημερώνει σχετικά αντιπροσωπεία της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, στο Μέγαρο Μαξίμου.

Παράλληλα, την ερχόμενη Πέμπτη και την Παρασκευή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη (άτυπη) Σύνοδο Κορυφής στην Πράγα θα αναδείξει (και αυτό) το θέμα σχετικά με τις προκλήσεις της Τουρκίας, εκτός των άλλων αξιώσεων της γείτονος (πχ αποστρατιωτικοποίηση νησιών και αμφισβήτηση κυριαρχίας κλπ).

Πάντως, πριν οι Ευρωπαίοι εταίροι υποδεχτούν τον Ερντογάν στην Πράγα, ξεκαθάρισαν ότι το μνημόνιο αυτό είναι παράνομο και δεν αναγνωρίζεται.

«Παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα για τρίτα κράτη» δήλωσε ο Εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα Εξωτερικών Υποθέσεων, Πίτερ Στάνο.

Πάντως, και ο Νίκος Δένδιας, ο Έλληνας ΥΠΕΞ μεταβαίνει την Κυριακή στο Κάιρο για διαβούλευση με τον ομόλογο του Σούκρι, με τον οποίο είχαν τηλεφωνική επικοινωνία. Όπως ανέφεραν, Ελλάδα και Αίγυπτος αμφισβητούν την νομιμότητας της λιβυκής κυβέρνησης εθνικής ενότητας να υπογράψει το «μνημόνιο κατανόησης», το οποίο στρέφεται εναντίον τους. Κι αυτό γιατί οι δύο χώρες από το 2020 έχουν προχωρήσει σε συμφωνία για οριοθέτηση ΑΟΖ, την οποία παραγνωρίζει η Άγκυρα.

«Ο σεβασμός της συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου για την οριοθέτηση της ΑΟΖ του 2020 είναι απολύτως ζωτικής σημασίας. Δεν θα επιτραπεί η παραβίαση της και η πυροδότηση ακόμη μίας εστίας έντασης στην Μεσόγειο. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα υπερασπιστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της» ήταν η έντονη απάντηση του υπουργείου Εξωτερικών.

Τη Δευτέρα, ο Νίκος Δένδιας κάλεσε στο υπουργείο Εξωτερικών για ενημέρωση και συντονισμό τον Γάλλο Πρέσβη στην Αθήνα, ενώ ενημέρωσε και τον Αμερικανό Πρέσβη Τζορτζ Τσούνη, όπως και το Συμβούλιο Σύνδεσης Ε.Ε. – Ισραήλ, στο οποίο μετείχε.

«Χαστούκι» από την Κομισιόν για το Τουρκολιβυκό μνημόνιο: Παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα

Σε δηλώσεις για το «μνημόνιο συνεργασίας» Τουρκίας-Λιβύης προχώρησε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων Πίτερ Στάνο, και δήλωσε πώς πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα.

«Το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα (legal consequences) για τρίτα κράτη» τονίζει σε γραπτή ανακοίνωσή του, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων Πίτερ Στάνο σε συνέχεια των σημερινών ανακοινώσεων για υπογραφή «μνημονίου συνεργασίας» των δύο χωρών και υπογραμμίζει ότι πρέπει να «αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα».

Ειδικότερα, ο κ. Στάνο σημειώνει ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφει τις αναφορές που επισημαίνουν ότι η Τουρκία και η λιβυκή Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας υπέγραψαν συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες με βάση το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο».

«Η ΕΕ υπενθυμίζει ότι η θέση της σχετικά με αυτό το Μνημόνιο έχει δηλωθεί με σαφήνεια από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2019 και παραμένει αμετάβλητη: Το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα για τρίτα κράτη» προσθέτει.

Τέλος, αναφέρει ότι «η νέα συμφωνία δεν έχει δημοσιοποιηθεί ακόμη. Απαιτούνται περαιτέρω διευκρινίσεις για το περιεχόμενό της. Πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα».

Το παρασκήνιο της «παράνομης» συμφωνίας για τους υδρογονάνθρακες: Το σχέδιο Ερντογάν για τη Μεσόγειο

Ο Τούρκος πρόεδρος είχε προαναγγείλει το προηγούμενο διάστημα την συμφωνία που υπέγραψε με την κυβέρνηση του Ντμπεϊμπά, αποκαλύπτοντας τα σχέδια του να διεξάγει έρευνες στην ΑΟΖ της Λιβύης.

Λιβύη και Τουρκία υπέγραψαν σήμερα μνημόνια κατανόησης για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων στα λιβυκά ύδατα – μια συμφωνία που άμεσα χαρακτηρίστηκε «παράνομη» από το λιβυκό κοινοβούλιο, καθώς η κυβέρνηση του Ντμπεϊμπά έχει χάσει πλέον την εξουσιοδότηση του σώματος.

Υπογράψαμε ένα μνημόνιο κατανόησης για την αναζήτηση υδρογονανθράκων στα χωρικά ύδατα της Λιβύης καθώς και στο λιβυκό έδαφος, από μικτές τουρκολιβυκές εταιρείες, δήλωσε ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τη Λίβυα ομόλογό του Νάιλα Αλ Μανγκούς.

Λίγες ώρες πριν στείλει ο Ερντογάν το μισό του υπουργικό συμβούλιο στη Λιβύη, είχε προηγηθεί η συνάντηση του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, και του επικεφαλής συμβούλου της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν.

Για την ώρα, δεν έχει αποσαφηνιστεί αν η έκβαση της συνάντησης ήταν δυσμενής για την Άγκυρα και επομένως επιτάχυνε τις εξελίξεις ή αν η συμφωνία ήταν έτσι κι αλλιώς «στο πρόγραμμα».

Οι δύο σύμβουλοι είχαν συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη και στο τραπέζι των συζητήσεων βρέθηκαν οι πολιτικές και οικονομικές σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ, οι τομείς συνεργασίας στην αμυντική βιομηχανία και οι διαδικασίες ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Αξίζει να σημειωθεί πως από το καλοκαίρι ένα από τα πιθανά σενάρια για τις κινήσεις της Άγκυρας ήθελαν τη δημιούργια μιας νέας εστίας έντασης – με την αποστολή ένος πλοίου για έρευνες στη ΑΟΖ που ορίζει το αμφιλεγόμενο τουρκολιβυκό σύμφωνο.

Πιο συγκεκριμένα, δηλαδή, να σταλεί ένα ερευνητικό ή ένα γεωτρύπανο στην περιοχή, που στα βόρεια σημεία της – νότια της Κρήτης – ανήκει στην ελληνική δικαιοδοσία.

Σημειώνεται πως η Αθήνα βρίσκεται επί ποδός για το ενδεχόμενο η συμφωνία αυτή για τους υδρογονάνθρακες να προβλέψει την εκμίσθωσης της λιβυκής ΑΟΖ από την πλευρά της Άγκυρας για έρευνες.