Λεόντειος Σχολή Αθηνών – Ένας αιώνας ιστορίας και προσφοράς

Η Λεόντειος Σχολή είναι ένα ιστορικό σχολείο της πόλης των Αθηνών, που εφέτος συμπληρώνει έναν αιώνα ζωής. Κατά τη διάρκεια αυτών των εκατό χρόνων, το εν λόγω εκπαιδευτήριο καταξιώθηκε στην αθηναϊκή και εν γένει στην ελληνική κοινωνία για το σπουδαίο παιδαγωγικό έργο του και τις υψηλές επιδόσεις των μαθητών του. Επίσης, έγινε γνωστό για το παγκόσμιο δίκτυο εκπαιδευτηρίων, στο οποίο ανήκει. Πρόκειται για σχολεία, τα οποία εδώ και δύο αιώνες δραστηριοποιούνται σε ογδόντα χώρες του κόσμου, υπηρετώντας το όραμα της παροχής ολοκληρωμένης εκπαίδευσης στα παιδιά και τους νέους. Ωστόσο, ένα ιδιαίτερο γνώρισμα της Λεοντείου, ίσως λιγότερο προβεβλημένο, αλλά εξίσου ενδιαφέρον, είναι η μακρόχρονη κοινωνική και ανθρωπιστική προσφορά της, η οποία είναι συνυφασμένη με την πορεία του τόπου μας και συνδέεται με την ιστορία της πόλης των Αθηνών.

Το όραμα της Λεοντείου για παροχή ολοκληρωμένης εκπαίδευσης στους μαθητές της υλοποιείται με ποικίλους τρόπους, ένας από τους οποίους είναι και η προσφορά προς τις ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες.  Η ταυτότητα και η φυσιογνωμία του σπουδαίου αυτού σχολείου γίνεται ορατή στα προγράμματα που εφαρμόζει, με σκοπό να διαπαιδαγωγήσει τους νέους στις χριστιανικές και πανανθρώπινες αξίες του σεβασμού και της αλληλεγγύης. Και αυτό γιατί είναι κοινή πεποίθηση των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στο συγκεκριμένο σχολείο ότι τα παιδιά αναπτύσσονται ολοκληρωτικά όταν συναισθάνονται τον συνάνθρωπο και τις ανάγκες του. Οι  εμπειρίες αλληλεγγύης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία ωρίμανσής τους, ενώ παράλληλα δρουν ευεργετικά για το κοινωνικό σύνολο, καθώς συμβάλλουν στην οικοδόμηση μιας κοινωνίας που σέβεται τις πολιτισμικές διαφορές και προάγει την ειρήνη.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η κοινωνική δράση του σχολείου, που συνεχίζεται αδιάλειπτα εδώ και έναν αιώνα. Ήδη από την ίδρυση του εκπαιδευτηρίου, λειτουργεί σε αυτό ο θεσμός του «Φιλόπτωχου Μαθητή». Πρόκειται για έναν έρανο σε σταθερή βάση, ο οποίος στην αρχική του μορφή είχε ως σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων για την ανακούφιση των προσφύγων, θυμάτων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η ίδια η θέση του σχολείου κοντά στους προσφυγικούς συνοικισμούς που ανεγέρθηκαν μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών (π.χ. Νέα Χαλκηδόνα, Νέα Ιωνία, Νέα Φιλαδέλφεια, Νέο Ηράκλειο κλπ) αποτέλεσε έναυσμα για τη διαρκή ευαισθητοποίηση των μαθητών της εποχής, οι οποίοι, με αυτόν τον τρόπο, έρχονταν σε επαφή με τη δύσκολη κοινωνική πραγματικότητα.

Τα έργα αλληλεγγύης δεν σταμάτησαν εκεί. Καθώς οι κοινωνικές συνθήκες μεταβάλλονταν, η φιλανθρωπική δραστηριότητα των μαθητών επεκτάθηκε και προς άλλους αποδέκτες, μέσα από τη διανομή τροφίμων, ρουχισμού και ειδών πρώτης ανάγκης σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Το προαναφερθέν έργο ενισχύθηκε κατά την κρίσιμη ιστορική συγκυρία του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Εκείνη την εποχή, η Λεόντειος υποχρεώθηκε να σταματήσει να προσφέρει εκπαιδευτικές υπηρεσίες, αλλά λειτούργησε ως έκτακτο Νοσοκομείο του Στρατού, για την περίθαλψη των τραυματιών του αλβανικού μετώπου. Τα έπιπλα, οι κλίνες, τα μαγειρικά σκεύη και οι εγκαταστάσεις του κτιρίου τέθηκαν στη διάθεση του Νοσοκομείου, ενώ, επιπλέον, η διεύθυνση του σχολείου φρόντισε να εφοδιάσει το Νοσοκομείο με ακτινοδιαγνωστικό μηχάνημα, για να καλυφθούν οι ανάγκες των νοσηλευομένων. Παράλληλα, κατά τα δύσκολα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής, όταν ο αθηναϊκός λαός λιμοκτονούσε, το εκπαιδευτήριο έγινε κέντρο διανομής συσσιτίου του οργανισμού «Εστία της Θείας Πρόνοιας», προσφέροντας καθημερινά 3000 μερίδες φαγητού σε κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε εκείνες τις εξαιρετικά δύσκολες εποχές, ελήφθη ιδιαίτερη μέριμνα για την προσφορά κατάλληλης τροφής σε ελκοπαθείς και νεφροπαθείς. Μάλιστα, στη Λεόντειο είχε την έδρα του και ο Ερυθρός Σταυρός, ο οποίος φρόντιζε για τη διανομή γάλακτος σε εγκυμονούσες, ασθενείς και φτωχά παιδιά κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Κατά τη διάρκεια των εκατό χρόνων λειτουργίας του ιστορικού αυτού εκπαιδευτηρίου, η ελληνική κοινωνία μεταβλήθηκε σε πολλά επίπεδα, αλλά ποτέ δεν έπαψαν να υπάρχουν γύρω μας άνθρωποι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Πιστή στις αρχές της, η Λεόντειος συνεχίζει να συμπαραστέκεται με τρόπο οργανωμένο σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Από τη δεκαετία του 1980, πολλές δράσεις αλληλεγγύης του σχολείου στράφηκαν προς τα παιδιά που ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας, που στερούνται τα απαραίτητα αγαθά. Αλλά και στις μέρες μας, η Λεόντειος, με ένα ευρύ έργο κοινωνικής συμπαράστασης, καλλιεργεί στους μαθητές την αξία του εθελοντισμού και της ανιδιοτελούς προσφοράς, ενώ παράλληλα στέκεται αρωγός σε ανθρώπους που βασανίζονται από τη φτώχεια, την ασθένεια ή τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Αναμφίβολα, το έργο αυτό είναι πολυσήμαντο. Αφενός συμβάλλει στην ανακούφιση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Αφετέρου όμως, το μεγαλύτερο όφελος είναι ότι οι μαθητές του εκπαιδευτηρίου διδάσκονται βιωματικά τις πανανθρώπινες αρχές και οι αξίες. Με αυτόν τον τρόπο, η Λεόντειος παράγει ήθος και πολιτισμό, που τόσο έχουμε όλοι ανάγκη σήμερα. Την καλύτερη μαρτυρία για το γεγονός αυτό αποτελούν οι απόφοιτοι του σχολείου, που εδώ και έναν αιώνα στελεχώνουν επάξια σημαντικούς τομείς της ελληνικής κοινωνίας, πάντοτε με σεμνότητα, απλότητα, σεβασμό στις ανθρώπινες αξίες, απομακρυσμένοι από αλαζονικές και υπερφίαλες συμπεριφορές. Και όλα αυτά σε έναν κόσμο που διψάει για ανθρωπιά. Ίσως τελικά η διαπαιδαγώγηση των νέων ανθρώπων στην αλληλεγγύη και την ανθρωπιά να είναι η διαχρονική απάντηση στα προβλήματα της κοινωνίας μας.

Δανάη Αναγνωστοπούλου

Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου

Μαριανού Οργανισμού Λεοντείων Σχολών