Γιώργος Λιβανός: “Η καυστική σάτιρα δε γράφεται εύκολα…”

Η θεατρική ομάδα “Θεατρίνων Θεατές” παρουσιάζουν στο Studio Κυψέλης τα σημαντικότερα μονόπρακτα από την τριλογία “Κομμάτια και Θρύψαλα” του Γιώργου Σκούρτη, σε επιλογή, σύνδεση και επαναπροσδιορισμό τους από το Γιάννη Σολδάτο και υπό τη σκηνοθεσία του Γιώργου Λιβανού.

Πρόκειται για μικρές ιστορίες ανθρώπων της διπλανής πόρτας για τον έρωτα, την αναζήτηση του ιδανικού, τη σύγκρουση, την ελπίδα, την φθορά και την πτώση. Ο Γιώργος Λιβανός μιλάει αποκλειστικά στον Χτύπο μεταξύ άλλων για την καυστική σάτιρα του Σκούρτη, για το επίκαιρο των έργων του θεατρικού συγγραφέα και για τον γραμμικό συμβολισμό, που τον εκφράζει τόσο ως ηθοποιό όσο και ως σκηνοθέτη.

Πώς αποφασίσατε να καταπιαστείτε σκηνοθετικά με την τριλογία του Γιώργου Σκούρτη «Κομμάτια και θρύψαλα;»

Ο κ. Σκούρτης επέλεξε το 2018 την ομάδα μου κι εμένα να αποδώσουμε το τελευταίο έργο που έγραψε όσο βρισκόταν στη ζωή, «Το σοκ», 3ο μέρος της τριλογίας. Ο ίδιος ήταν παρών στις πρόβες, παρά το πρόβλημα υγείας του, με τη γνωστή του συμπαραστατική διάθεση. Λίγο πριν πεθάνει με πήρε τηλέφωνο για να με ρωτήσει πως πάει η παράσταση, του είπα «πάρα πολύ καλά» και μου απάντησε «ωραία, θα κάνεις τώρα και τα Κομμάτια και Θρύψαλα». Μέσα σε αυτά τα 6 χρόνια που πέρασαν είχα έντονη την ανάγκη να σκηνοθετήσω αυτό το έργο. Φέτος λοιπόν ήρθε το τίμημα του χρόνου, διαλέξαμε με τον Γιάννη Σολδάτο τα καλύτερα κομμάτια και έτσι το υλοποιήσαμε.

Τι σας γοητεύει στις ιστορίες των ανθρώπων της διπλανής πόρτας;

Με γοητεύει πολύ η αμεσότητα και η διαχρονικότητα των κειμένων. Τα θεωρώ ίσως και προφητικά (γέλια). Το 2018 ας πούμε ο κ. Σκούρτης είχε κάνει στο «Σοκ» αναφορές για πανδημία, για εγκλεισμό και ανθρώπους που φοράνε μάσκες. Επίσης, μου αρέσουν πολύ οι χιουμοριστικές φράσεις όπως το «σταματήστε το ίντερνετ να κατέβω», που είναι πολύ ευφυές. Η καυστική σάτιρα γενικά αποτελεί ένα είδος που δεν γράφεται εύκολα και είναι πολύ σημαντικό το ότι το υπηρετούμε.

Πείτε μας δυο λόγια για τον ρόλο σας.

Παίζω τον εαυτό μου στην παράσταση, τον Γιώργο. Με ένα δικό μου προσωπικό χιούμορ προσεγγίζω τα κομμάτια του έργου, ενώ έχω κι έναν μονόλογο που μιλάει για τα προβλήματα της σημερινής Ελλάδας, γραμμένο από τον Γιάννη Σολδάτο. Αυτό που κάνω στο συγκεκριμένο έργο είναι ιδιαίτερο και συγκινητικό, λόγω της ομορφιάς του κειμένου του Σκούρτη που αντηχεί στο σήμερα.

Πώς θυμάστε εσείς τον κ. Σκούρτη;

Ήταν ένας πολύ «ζωντανός» άνθρωπος, επιθετικός σε πρώτο επίπεδο με τους άλλους και έπειτα πολύ προστατευτικός μαζί τους. Είχε γλυκύτητα, ευφυΐα, τρομερή γνώση και αγάπη για το θέατρο. Θα σας πω κάτι. Μου είχε προτείνει δύο έργα από την τριλογία να ανεβάσω αλλά δεν ήταν αυτά που έψαχνα για την ομάδα, γιατί πάντα ψάχνω ένα έργο που θα ταρακουνήσει εμένα πρωτίστως. Για να με πείσει λοιπόν να κάνω το «Σοκ», παρά το θέμα υγείας του, μου διάβασε όλο το έργο -μαζί με τις παρενθέσεις και τις συμβουλές του-, δυόμιση ώρες παράσταση δηλαδή παίζοντας ο ίδιος όλους τους ρόλους. Έχει γράψει πολλά συγκλονιστικά κατ’ εμέ κείμενα ο Σκούρτης και πρέπει να παίζεται.

Ποιος ήταν ο πιο απαιτητικός ρόλος που έχετε κληθεί να παίξετε;

Είχα παίξει στις «Ευμενίδες» του Αισχύλου, στον ρόλο της θεάς Αθηνάς, τον οποίο και υποδυόμουν στα αρχαία ελληνικά. Ήταν έξι μονόλογοι! Όπως καταλαβαίνετε, το να παίζω τον ρόλο αυτό σε θέατρα όπως της Επιδαύρου ή το Ηρώδειο ήταν δύσκολο εγχείρημα, κι ας είχα 1 χρόνο για να προετοιμαστώ. Έχουν περάσει 15 χρόνια από τότε και πλέον μπορώ να πω ότι μετά από αυτό δεν έχω κάποια άλλη φιλοδοξία ρόλου στη ζωή μου, είμαι ευχαριστημένος.

Τι αγαπάτε περισσότερο τόσο στη σκηνοθεσία όσο και την υποκριτική;

Εγώ ηθοποιός είμαι κυρίως, αυτό μου αρέσει να κάνω. Όσον αφορά τη σκηνοθεσία, μου αρέσει το ερευνητικό-ευρηματικό θέατρο με σημαντικά κείμενα. Προσωπικά υπηρετώ το είδος του γραμμικού συμβολισμού, που φέρνει σε ευθεία γραμμή το σώμα εκπροσωπώντας απόλυτα το κείμενο μέσα από την κατανόησή του. Για να πετύχει αυτό όπως το οραματίζομαι θέλει πολύμηνες πρόβες, που λόγω των ρυθμών ζωής δεν μπορούν να γίνουν, αλλά και πολύ μεγάλη έρευνα. Προσπαθώ λοιπόν να κάνω την έρευνα και με την ομάδα μου, που έχουμε πια κοινούς κώδικες, «γλιτώνουμε» λίγο χρόνο ακριβώς επειδή ξέρουν πώς λειτουργώ.

Αν δεν γινόσασταν ηθοποιός, ποιον δρόμο θα ακολουθούσατε;

Ίσως αυτό που σπούδασα, δηλαδή Συντήρηση αρχαιοτήτων. Δεν το ακολούθησα, παρόλο που μου άρεσε πολύ, ειδικά την πρώτη και μοναδική φορά που ήρθα σ’ επαφή με το αντικείμενο ασχολούμενος με κτερίσματα. Αυτή θα ήταν μάλλον η φιλοδοξία μου αν δεν ακολουθούσα την τωρινή πορεία, που βέβαια νομίζω ήταν προδεδικασμένη (γέλια).

Ποιες οι ομοιότητες και οι αλλαγές της τωρινής παράστασης (Κομμάτια & Θρύψαλα) σε σχέση με εκείνη που ανέβηκε πριν 50 χρόνια στο θέατρο Τέχνης;

Εμείς διαλέξαμε τα πιο σημαντικά –κατά τη γνώμη μας– κείμενα από την τριλογία ώστε να βγει ένα έργο περίπου 2 ωρών και να μην κουράσει τον θεατή. Σε αυτό το δίωρο, διαπιστώσαμε ότι όλα τα κομμάτια του έργου άπτονται της καθημερινότητας, είναι δηλαδή σαν να γράφτηκαν χθες, μην σας πω σήμερα. Δυστυχώς, οι προβληματισμοί και τα άγχη των ανθρώπων της διπλανής πόρτας του 2024 είναι ίδιοι με εκείνων 50 χρόνια πριν. Με εκπλήσσει πολύ και η μεγάλη απόκριση του κόσμου, το βρίσκουν πολύ ενδιαφέρον.

Ποια είναι τα σχέδια σας για το άμεσο μέλλον;

Συζητιέται η προοπτική να ασχοληθούμε με τη δραματική ιστορία του ανθρώπου-ελέφαντα, βασισμένο στο βιβλίο του γιατρού που βοήθησε το πλάσμα αυτό να ζήσει. Προσπαθώ παράλληλα να πάρω τα δικαιώματα από ένα μεγάλο μιούζικαλ, να γίνω παραγωγός δηλαδή, με τη βοήθεια του στενού μου φίλου Πάνου Λειβαδά. Ελπίζω να πραγματοποιηθούν και τα δύο.