Συντάξεις: Ο φόβος για τα νέα όρια ηλικίας έφερε έκρηξη στις αιτήσεις

Έκρηξη στις αιτήσεις συνταξιοδότησης (κυρίως στις πρόωρες) ήδη έχει ξεκινήσει και εκτιμάται ότι θα κορυφωθεί τα επόμενα χρόνια, κυρίως λόγω της συζήτησης που έχει ανοίξει για ενδεχόμενη νέα αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027 και μετά.

Ήδη μεγάλη αύξηση καταγράφεται στις αιτήσεις συνταξιοδότησης του ΕΦΚΑ με αριθμό -ρεκόρ το περασμένο έτος για την τελευταία 8ετια (228.644 αποχωρήσεις) ενώ στο πρώτο δίμηνο του 2024 έφτασαν τις 35.451(17.542 τον Ιανουάριο και άλλες 17.909 τον Φεβρουάριο) που αποτελεί ρεκόρ από την ίδρυση του ΕΦΚΑ (2017) και μετά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα το 2023, ένα χρόνο μετά έχουν υποβληθεί 5.981 περισσότερες νέες αιτήσεις (35.451 φέτος, αντί για 29.470 πέρσι), καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη την κάλυψη μεγάλου μέρους από τις εκκρεμότητες που υπάρχουν.

Τόσο ο ΟΟΣΑ όσο και η Eurostat προβλέπουν μελλοντική αύξηση των γενικών ορίων συνταξιοδότησης στη χώρα μας λόγω της πίεσης που ασκούν το Δημογραφικό και η γήρανση του πληθυσμού. Πάντως από την πλευρά της η κυβέρνηση αποκλείει κατηγορηματικά αυτό το ενδεχόμενο τουλάχιστον για τα επόμενα τρία χρόνια, αφού η χώρα μας βρίσκεται σήμερα στην κορυφή των χωρών της ΕΕ όσον αφορά το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης αλλά και τη μέση πραγματική ηλικία αποχώρησης από τον ενεργό εργασιακό βίο.

Σύμφωνα με ειδικούς τα επόμενα επτά χρόνια έως το 2030, κάθε χρόνο θα συνταξιοδοτούνται περίπου 165.000- 200.000 ετησίως. Ήδη, τόσο τα στοιχεία της μελέτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ασφαλιστικό στη χώρα μας, όσο και τα μηνιαία στοιχεία του υπουργείου Εργασίας μέσω του πληροφοριακού συστήματος «Άτλας» δείχνουν πως το κύμα φυγής δεν είναι αναστρέψιμο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, μέσα σε λιγότερο από 10 χρόνια, οι απασχολούμενοι αναμένεται να μειωθούν στα 4,09 εκατ. άτομα το 2030 από περίπου 4,196 εκατ. που ήταν το 2023. Την ίδια 7ετία, οι συνταξιούχοι αναμένεται να αυξηθούν κατά περίπου 130.000 άτομα. Μάλιστα, η συνταξιοδοτική δαπάνη θα πέσει κάτω από το 14% (ήταν 14,4% το 2023) μετά το 2035 που θα έχει συνταξιοδοτηθεί όλη η γενιά των baby boomers, ώστε σταδιακά το 2050 να είναι στο 13,6%.

Εκκρεμείς αιτήσεις

Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Dnews με την ολοκλήρωση του πρώτου διμήνου του έτους οι εκκρεμείς αιτήσεις για την κύρια ασφάλιση ανέρχονταν σε 22.294, ενώ για την επικουρική ξεπερνούσαν τις 40.000. Ωστόσο το έργο της διοίκησης ΕΦΚΑ δυσχεραίνεται από το γεγονός ότι στο υφιστάμενο απόθεμα εκκρεμών αιτήσεων προστέθηκαν έως το τέλος Φεβρουαρίου περίπου 35.500 νέες αιτήσεις.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ κάθε μήνα ολοκληρώνουν ένα μεγάλο μέρος από το στοκ των εκκρεμοτήτων που υπάρχει. Οι διαρκώς αυξανόμενες νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβάλλονται αυξάνουν το τελικό νούμερο. Τα στοιχεία από το σύστημα «Άτλας» δείχνουν πως στο πρώτο δίμηνο ολοκληρώθηκαν 39.047 υποθέσεις (19.099 τον Ιανουάριο και άλλες 19.948 τον Φεβρουάριο). Είναι χαρακτηριστικό ότι οι απονομές του Φεβρουαρίου αποτελούν το δεύτερο καλύτερο αποτέλεσμα που έχει πετύχει ο ΕΦΚΑ, από το 2019 και μετά, κατά τον συγκεκριμένο μήνα. Μόνο τον Φεβρουάριο του 2022 είχε επιτευχθεί καλύτερο αποτέλεσμα με 22.831 απονομές.

Σημειώνεται ότι στις εκκρεμότητες αυτές δεν συμπεριλαμβάνεται η έκδοση 37.000 ιδιαίτερα δύσκολων και χρονοβόρων περιπτώσεων συνταξιοδότησης έχει επικεντρωθεί η διοίκηση του ΕΦΚΑ. Πρόκειται για 17.000 αιτήσεις για διεθνείς συντάξεις με την αναμονή για τους ασφαλισμένους να ξεπερνά και τα πέντε χρόνια και 20.000 αιτήσεις για παράλληλης ή διαδοχικής ασφάλισης με την αναμονή να φτάνει τα δυο χρόνια.

Γι’ αυτές τις περιπτώσεις έχει συσταθεί «ειδική ομάδα κρούσης», που έχει την έδρα της στο «πράσινο κτίριο» της οδού Κηφισίας, η οποία καλείται να διαχειριστεί σημαντικά γραφειοκρατικά προβλήματα, αναζητώντας στοιχεία των ασφαλισμένων που αφορούν παρελθόντα έτη. Οι υπάλληλοι του ΕΦΚΑ που συμμετέχουν σε αυτά έχουν εξειδίκευση στην ανακεφαλαίωση χρόνου ασφάλισης, στον έλεγχο καταβολής εισφορών, στην αναγνώριση και διαπίστωση χρόνων ασφάλισης στην απονομή και στην εκκαθάριση των συντάξεων.

Εκκρεμότητες ανά ταμείο

Σύμφωνα με τα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ οι αιτήσεις που ξεπερνούν τους τρείς μήνες σε αναμονή, στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (ιδιωτικός τομέας) είναι 8.366, στον ΟΑΕΕ (ελεύθεροι επαγγελματίες) 5.138, στον ΟΓΑ (αγρότες) 2.724, στο ΕΤΑΑ (αυτοαπασχολούμενοι) 2.805, στο ΝΑΤ (ναυτικοί) 513, στο ΕΤΑΠ-ΜΜΕ (εργαζόμενοι στα ΜΜΕ) 70 και στο ΓΛΚ (δημόσιος τομέας) 2.678.

Οι ασφαλισμένοι που επέλεξαν να αποχωρήσουν από την αγορά εργασίας το πρώτο δίμηνο του έτους, υποβάλλοντας αίτησης συνταξιοδότησης για κύρια σύνταξη προέρχονταν από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ 16.463, τον ΟΑΕΕ (ελεύθεροι επαγγελματίες) 6.359, τον ΟΓΑ (αγρότες) 7.012, το ΕΤΑΑ (αυτοαπασχολούμενοι) 1.115, το ΝΑΤ (ναυτικοί) 518, το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ (εργαζόμενοι στα ΜΜΕ) 65 και στο ΓΛΚ (δημόσιος τομέας) 3.919.

Όσον αφορά τις επικουρικές συντάξεις οι εκκρεμότητες ανέρχονταν σε περίπου 40.000 το δίμηνο το έτους. Οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ ολοκλήρωσαν 14.475 αιτήσεις, ενώ την ίδια στιγμή υπεβλήθησαν 14.508 νέες. Με τις αλλαγές που νομοθετήθηκαν από το υπουργείο Εργασίας είναι ταχύτερη πλέον η έκδοση τους, καθώς θεσπίστηκε για όλους τους ασφαλισμένους ενιαία προϋπόθεση για την θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, εφόσον έχουν συμπληρωθεί 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης.