Η Δώρα Παρδάλη στο Χ-τύπο : “Η αποδοχή είναι μια μορφή ελευθερίας”

Η Δώρα Παρδάλη αγαπάει να συνδυάζει την τέχνη του θεάτρου με την επιστήμη της ψυχοθεραπείας, αφού έχει ακολουθήσει την προσέγγιση της δραματοθεραπείας επαγγελματικά, πέρα από την πορεία της ως ηθοποιός. Έως τις 2 Ιουνίου τη βρίσκουμε στο BIOS (Πειραιώς 84, Αθήνα), όπου μαζί με τον Χρήστο Καπενή, σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Χατζάκη, συμμετέχει στην παράσταση “Πινόκιο”(Παρασκευή – Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 20:00), που αφορμάται από το πολύ γνωστό παραμύθι, ωστόσο πρόκειται για μια διαφορετική, ντοκιουμενταρίστικη, άναρχη ανάγνωση.

Εργατική και γεμάτη ζωντάνια, η Δώρα πριν λίγο καιρό έπαιζε και στην “Πιετά”, που άγγιζε την οδυνηρή κοινωνική παθογένεια των γυναικοκτονιών, ενώ η ίδια μοιράζεται στον Χτύπο -μεταξύ άλλων- αυτά που την κάνουν να αψηφάει την ιδέα του θανάτου και τον τρόπο του να πλησιάζει κάποιος, στον βαθμό του δυνατού, την ουσιαστική ελευθερία.

Τι πραγματεύεται, με δικά σας λόγια, η παράσταση του Γρηγόρη Χατζάκη για τον Πινόκιο;

Η παράσταση παίρνει αφορμή από το κείμενο του Κολόντι και πραγματεύεται μια πληθώρα θεμάτων όπως η αλήθεια, το ψέμα, ο θάνατος, η φθαρτότητα, η σχέση παιδιού με γονέα, η ενηλικίωση κ.ά. Ακολουθούμε κατά κάποιον τρόπο τη δομή και την ιστορία αλλά χρησιμοποιούμε πιο σύγχρονα κείμενα, που συνδέονται με την ιστορία του Πινόκιο. Είναι περισσότερο ένας διάλογος πάνω στο ομώνυμο παραμύθι, μια ερευνητική παράσταση. Ο Γρηγόρης Χατζάκης έχει πάρει συνέντευξη από έναν κοινωνιολόγο, έναν θεολόγο, έναν ψυχαναλυτή, μια πλαστική χειρουργό κι έναν ξυλουργό και έχει ενσωματώσει αποσπάσματα των συνεντεύξεων αυτών στο σώμα της παράστασης, οπότε θα έλεγα πως είναι ένα πολυμεσικό έργο, με χαρακτήρα ντοκιμαντέρ μεταξύ άλλων.

Πείτε μας δυο λόγια για τον ρόλο σας στην παράσταση.

Κάνουμε διάφορα πράγματα με τον συμπρωταγωνιστή και συμπαίκτη Χρήστο Καπενή, ανάλογα κάθε φορά με την εικόνα που εξυπηρετούμε, καθώς η παράσταση παρουσιάζει διαφορετικές εικόνες κατά την πορεία της ιστορίας που εκτυλίσσεται. Πρόκειται για κάτι πολύ ενδιαφέρον αλλά και δύσκολο ταυτόχρονα, γιατί δεν έχουμε τη γραμμική αφήγηση και τη συνέπεια ενός κλασικού θεατρικού ρόλου. Είναι αποσπασματικό αυτό που αποδίδουμε, περνάμε από διάφορους χαρακτήρες χωρίς να μένουμε πολύ σε κάποιον.

Τι συναισθήματα σας προκαλεί η ιστορία του Πινόκιο, τόσο το κλασικό παραμύθι όσο και η προσέγγιση του κ. Χατζάκη;

Από παιδί θυμάμαι να μου προκαλεί μια μελαγχολία η ιστορία του Πινόκιο, χωρίς να μπορώ να εξηγήσω ακριβώς γιατί. Όταν ξαναδιάβασα τώρα το κείμενο με αφορμή την παράσταση, συνειδητοποίησα εκ νέου πως έχει κάτι σκοτεινό και μελαγχολικό, γιατί ασχολείται συν τοις άλλοις με το κομμάτι του θανάτου, τη φτώχεια και τις δυσκολίες της ζωής. Η παράσταση έχει κι αυτή στοιχεία τέτοια αλλά χαρακτηρίζεται και από πολύ χιούμορ, άρα κάποια σημεία της είναι και απολαυστικά. Συνδυάζει και τα δύο, ένα σκοτεινό κι ένα πιο φωτεινό κομμάτι.

Το έργο καταπιάνεται με τη θνητότητα. Τι σας βοηθάει να κατευνάζετε τον φόβο της δικής σας φθαρτότητας;

Το ίδιο το θέατρο αποτελεί έναν τέτοιον μηχανισμό ώστε να διαχειρίζομαι αυτόν τον φόβο, επειδή ακριβώς είναι μια διαδικασία που συμβαίνει στο εδώ και τώρα. Πρέπει να είσαι πολύ παρών σε αυτό που κάνεις εκείνη τη στιγμή και αυτό σου δίνει ζωή. Πέρα από αυτό, νομίζω ότι η σύνδεση με τους άλλους ανθρώπους είναι ένας τρόπος να κατευνάσεις το συγκεκριμένο συναίσθημα και να αισθανθείς πραγματικά πως ζεις, γιατί όταν μοιράζεσαι στιγμές και επικοινωνείς με τους άλλους, τότε αισθάνεσαι πιο ζωντανός. Νιώθεις ότι και οι υπόλοιποι όπως κι εσύ είστε μάρτυρες μιας κοινής εμπειρίας.

Πιστεύετε ότι κατορθώνουμε να είμαστε ποτέ πραγματικά ελεύθεροι ή παραμένουμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μαριονέτες;

Δεν ξέρω πώς ορίζει κανείς την πραγματική ελευθερία. Αναγκαστικά όλοι κινούμαστε μέσα σε πλαίσια, αποτελούμε κομμάτια μιας κοινωνίας, οπότε για μένα η ελευθερία ξεκινά όταν έχεις επίγνωση αυτών των περιορισμών αλλά προσπαθείς να είσαι πιστός στον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι τη ζωή και σε αυτά που ονειρεύεσαι. Προσπαθείς, στην ουσία, να κάνεις ό, τι καλύτερο μπορείς εντός αυτών των πλαισίων, ακολουθώντας το όραμά σου. Είναι μεγάλη και δύσκολο κουβέντα αυτή. Ίσως μια μορφή ελευθερίας είναι να μπορέσεις να αποδεχτείς τον εαυτό σου και κατά έναν τρόπο να προσπαθήσεις να αποδεχτείς και τους γύρω σου. Η αποδοχή είναι μια μορφή ελευθερίας γιατί εμπεριέχει ένα κομμάτι γαλήνης.

Ποια στιγμή ξεχωρίζετε στη μέχρι τώρα πορεία σας ως ηθοποιός;

Ξεχωρίζω έναν μονόλογο που έκανα για αρκετά χρόνια στο θέατρο 104, το “Girls and Boys”, το οποίο είχε ως θέμα τους έμφυλους ρόλους. Ήταν μια ιδιαίτερη ιστορία. Θα πω επίσης και την «Κυρία Ντάλογουεϊ», συνεργασία μου πάλι με τον Γρηγόρη Χατζάκη, καθώς και την «Πιετά» που έπαιξα τώρα στο Σύγχρονο Θέατρο. Η τελευταία αποτελούσε μια παράσταση πάνω στις γυναικοκτονίες και μάλιστα χρησιμοποιήθηκαν οι μαρτυρίες πέντε μανάδων των οποίων η κόρη δολοφονήθηκε. Πολύ δυνατή και συγκινητική παράσταση. Μου αρέσουν αναμφίβολα τα σύγχρονα έργα τα οποία αισθάνομαι πως ασχολούνται με θέματα που με απασχολούν και μένα ως γυναίκα, με κοινωνικά ζητήματα.

Πιστεύετε ότι μπορεί κανείς να βιοποριστεί από αυτό το επάγγελμα;

Πολύ δύσκολα. Εγώ δεν βιοπορίζομαι από αυτό, δουλεύω παράλληλα ως ψυχολόγος. Μαζί με τις σπουδές μου έκανα πολλές άλλες δουλειές. Εύχομαι βέβαια αυτή η πραγματικότητα για τους ηθοποιούς στη χώρα κάποτε να αλλάξει, κι ευτυχώς γίνονται τέτοιες κινήσεις, όπως η συλλογική σύμβαση που υπογράφηκε από το Σωματείο Ηθοποιών. Το θέατρο πάντως δεν είναι μια εύκολη υπόθεση στην Ελλάδα.

Πώς συνδέεται το θέατρο με την ψυχοθεραπεία;  

Προσωπικά κάνω δραματοθεραπεία, που είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας η οποία χρησιμοποιεί τις τέχνες ως μέσο. Σπούδασα και ψυχολογία και θέατρο και τα αγαπώ πολύ και τα δύο, άρα η σκέψη μου ήταν να ακολουθήσω κάτι που τα συνδυάζει. Θεωρώ πως το θέατρο έχει στον πυρήνα του κάτι θεραπευτικό ούτως ή άλλως, γιατί βασικό του στοιχείο είναι η επικοινωνία και το μοίρασμα. Τόσο η ψυχολογία όσο και το θέατρο ασχολούνται με τη διερεύνηση της συμπεριφοράς και την ανθρώπινη φύση. Ως ηθοποιός αναρωτιέσαι «γιατί συμπεριφέρεται έτσι ο ρόλος μου;» και ως ψυχολόγος «τι να κρύβει άραγε αυτή η συμπεριφορά του θεραπευόμενου;»

Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σας;

Το βασικό μου σχέδιο είναι να πάω διακοπές (γέλια). Ανυπομονώ να φύγω λίγο από την Αθήνα. Εύχομαι του χρόνου να είμαι σε κάποια δουλειά που θα με εκφράζει εξίσου. Αν πάει καλά, ίσως ο «Πινόκιο» συνεχιστεί και τον Σεπτέμβρη!