BBC: Το ελληνικό Λιμενικό πνίγει μετανάστες πετώντας τους στην θάλασσα

Έναν χρόνο μετά το φονικότερο ναυάγιο της Μεσογείου στην Πύλο – με σαφείς ενδείξεις εμπλοκής του ελληνικού Λιμενικού – η ελληνική κυβέρνηση κατηγορείται ακόμη μία φορά για αναγκαστικές επιστροφές αλλά και πνιγμούς μεταναστών στο Αιγάιο.

Αυτή ωστόσο είναι η πρώτη φορά που το BBC υπολογίζει τον αριθμό των περιστατικών με καταγεγραμμένους θανάτους ως αποτέλεσμα των ενεργειών της ελληνικής ακτοφυλακής (και συγκεκριμένα των pushback στην Τουρκία).

Όπως διαβάζουμε στο πρωτοσέλιδο του έγκριτου βρετανικού μέσου, τα 15 περιστατικά που αναλύονται – μεταξύ Μαΐου 2020 και 2023 – είχαν ως αποτέλεσμα 43 θανάτους. Οι αρχικές πηγές ήταν κυρίως τοπικά μέσα ενημέρωσης, ΜΚΟ και η τουρκική ακτοφυλακή.

«Η επαλήθευση τέτοιων μαρτυριών είναι εξαιρετικά δύσκολη – οι μάρτυρες συχνά εξαφανίζονται ή φοβούνται να μιλήσουν. Ωστόσο, σε τέσσερις από αυτές τις περιπτώσεις καταφέραμε να επιβεβαιώσουμε τα γεγονότα μιλώντας με αυτόπτες μάρτυρες».

Οι εννέα άνθρωποι που ρίχτηκαν στο νερό είναι ανάμεσα στους περισσότερους από 40 που φέρονται να έχουν πεθάνει ως αποτέλεσμα εξαναγκασμού τους να βγουν από τα ελληνικά χωρικά ύδατα ή να ξαναβρεθούν στο νερό μετά την αποβίβασή τους σε ελληνικά νησιά, σημειώνεται στην έρευνα του BBC.

Σημειώνεται πως η ελληνική ακτοφυλακή απέρριψε κατηγορηματικά όλες τις κατηγορίες για παράνομες δραστηριότητες.

«Δείξαμε πλάνα από τη φόρτωση 12 ανθρώπων σε σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής και στη συνέχεια την εγκατάλειψή τους σε μια λέμβο, σε έναν πρώην ανώτερο αξιωματικό της ελληνικής ακτοφυλακής. Όταν σηκώθηκε από την καρέκλα του, και με το μικρόφωνό του ακόμα ανοιχτό, είπε ότι ήταν “προφανώς παράνομο” και “διεθνές έγκλημα”».

Η έρευνα – η οποία παρουσιάζεται στο νέο ντοκιμαντέρ του BBC, Dead Calm: Killing in the Med? – υπέδειξε ένα σαφές μοτίβο.

Σε πέντε από τα περιστατικά, οι μετανάστες δήλωσαν ότι μέλη της ελληνικής ακτοφυλακής τους πέταξαν απευθείας στη θάλασσα. Σε κάποιες περιπτώσεις είχαν αποβιβαστεί σε ελληνικά νησιά αλλά τους κυνήγησαν, ενώ σε αρκετές άλλες οι μετανάστες δήλωσαν ότι τους είχαν βάλει σε φουσκωτές σχεδίες χωρίς μηχανή, οι οποίες στη συνέχεια ξεφούσκωσαν ή φαίνεται ότι είχαν τρυπηθεί.

Μία από τις πιο ανατριχιαστικές περιγραφές δόθηκε από έναν άνδρα από το Καμερούν, ο οποίος λέει ότι κυνηγήθηκε από τις ελληνικές αρχές αφού αποβιβάστηκε στο νησί της Σάμου τον Σεπτέμβριο του 2021.
Όπως όλοι οι άνθρωποι με τους οποίους πήραμε συνέντευξη, είπε ότι σχεδίαζε να καταγραφεί στο ελληνικό έδαφος ως αιτών άσυλο.

«Μόλις είχαμε φτάσει στην ακτή αλλά το λιμενικό ήρθε από πίσω», σημείωσε. «Ήταν δύο αστυνομικοί ντυμένοι στα μαύρα και άλλοι τρεις με πολιτικά ρούχα. Φορούσαν full face, μπορούσες να δεις μόνο τα μάτια τους».

Ο ίδιος και ακόμη δύο άνδρες – ένας ακόμη από το Καμερούν και ένας από την Ακτή Ελεφαντοστού – μεταφέρθηκαν σε ένα σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής, όπου τα γεγονότα πήραν τρομακτική τροπή.

«Ξεκίνησαν με τον [άλλο] Καμερουνέζο. Τον πέταξαν στο νερό. Ο άντρας από την Ακτή Ελεφαντοστού φώναζε: “Σώστε με, δεν θέλω να πεθάνω…” […] Σιγά σιγά το χέρι του γλίστρησε κάτω από το νερό και χάθηκε στη θάλασσα».

Στη συνέχεια οι απαγωγείς του τον χτύπησαν άγρια: «Οι γροθιές έπεφταν βροχή στο κεφάλι μου. Ήταν σαν να χτυπούσαν ένα ζώο».

Και τότε λέει ήταν που τον έριξαν και αυτόν στο νερό – χωρίς σωσίβιο. Κατάφερε να κολυμπήσει μέχρι την ακτή, αλλά οι σοροί των άλλων δύο – του Sidy Keita και του Didier Martial Kouamou Nana – ανασύρθηκαν στις τουρκικές ακτές. Οι δικηγόροι των επιζώντων ζητούν από τις ελληνικές αρχές να ανοίξουν υπόθεση διπλής δολοφονίας.

Ένας άλλος άνδρας από τη Σομαλία είπε στο BBC ότι τον Μάρτιο του 2021 είχε συλληφθεί από τον ελληνικό κατά την άφιξή του στο νησί της Χίου, ο οποίος στη συνέχεια τον παρέδωσε στην ελληνική ακτοφυλακή.

Είπε ότι οι λιμενικοί του έδεσαν τα χέρια πίσω από την πλάτη του, πριν τον ρίξουν στο νερό. «Με πέταξαν δεμένο στη μέση της θάλασσας. Ήθελαν να πεθάνω».

Ο άνδρας ισχυρίστηκε πως κατάφερε να επιβιώσει επιπλέοντας στην πλάτη του, πριν εντέλει απελευθερώσει το ένα του χέρι. Η θάλασσα όμως ήταν φουρτουνιασμένη και τρεις από την ομάδα του δεν τα κατάφεραν. Ο άνδρας έφτασε τελικά στη στεριά, όπου εντοπίστηκε από την τουρκική ακτοφυλακή.

Στο περιστατικό με τις περισσότερες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές – τον Σεπτέμβριο του 2022 – ένα σκάφος που μετέφερε 85 μετανάστες εμφάνισε βλάβη κοντά στο ελληνικό νησί της Ρόδου.

Ο Μοχάμεντ από τη Συρία ανέφερε στο BBC πως κάλεσαν την ελληνική ακτοφυλακή για βοήθεια – η οποία τους φόρτωσε σε μια βάρκα, τους επέστρεψε στα τουρκικά ύδατα και τους έβαλε σε σωσίβιες λέμβους. Ο Mohamed λέει ότι στη σχεδία που δόθηκε σε αυτόν και την οικογένειά του δεν είχε κλείσει σωστά η βαλβίδα .

«Αμέσως αρχίσαμε να βουλιάζουμε. το είδαν αυτό… Μας άκουσαν να ουρλιάζουμε και παρόλα αυτά μας άφησαν».

Το πρώτο παιδί που πέθανε ήταν ο γιος του ξαδέρφου μου… Μετά από αυτό άρχισαν να πεθαίνουν ένας προς έναν. Άλλο ένα παιδί, άλλο ένα παιδί, και μετά εξαφανίστηκε ο ξάδερφός μου. Μέχρι το πρωί είχαν πεθάνει επτά ή οκτώ παιδιά.

Σημειώνεται πως η ελληνική νομοθεσία επιτρέπει σε όλους τους μετανάστες που ζητούν άσυλο να καταγράψουν το αίτημά τους σε αρκετά από τα νησιά σε ειδικά κέντρα καταγραφής.

Όμως οι άνθρωποι που μίλησαν στο BBC – με τη βοήθεια του οργανισμού υποστήριξης μεταναστών Consolidated Rescue Group – είπαν ότι συνελήφθησαν πριν προλάβουν να φτάσουν στα κέντρα αυτά.

Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποστηρίζουν εδω και χρόνια πως χιλιάδες άνθρωποι που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη έχουν αναγκαστεί παράνομα να επιστρέψουν από την Ελλάδα στην Τουρκία χωρίς να τους δοθεί το δικαίωμα να αιτηθούν άσυλο.