Επαναπατρισμός στην Ελλάδα αττικού μελανόμορφου ληκυθίου από το Μουσείο Glencairn, παρουσία της Λ. Μενδώνη

Παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη πραγματοποιήθηκε στην πρεσβεία της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον η τελετή επαναπατρισμού αττικού μελανόμορφου ληκυθίου, από το Μουσείο Glencairn, στο Bryn Athyn της Πενσυλβάνια. Όπως πληροφορεί το ΥΠΠΟ σε ανακοίνωσή του, το ληκύθιο, ύψους 12 εκ., το οποίο παρέδωσε η επιμελήτρια του Μουσείου Glencairn Wendy Closterman φέρει, επί λευκού βάθους, μελανόμορφη παράσταση μάχης Αθηνάς εναντίον Γίγαντα με δύο οπλίτες εκατέρωθεν του πολεμικού επεισοδίου. Αποτελεί εύρημα από την ανασκαφή του τάφου 14, στο νεκροταφείο του Κεραμεικού της Αθήνας. Το αγγείο ήρθε στο φως, το 1910, και απομακρύνθηκε κάτω από άγνωστες συνθήκες, μεταξύ 1936 και 1976, όπως έδειξε η έρευνα του Μουσείου και του Υπουργείου Πολιτισμού δια της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών.

Το Μουσείο ενημέρωσε τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών για την απόφασή του να επιστρέψει το ληκύθιο στην Ελλάδα. Το αντικείμενο, μετά από την απομάκρυνσή του από την Ελλάδα, πωλήθηκε σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s στη Νέα Υόρκη, τον Δεκέμβριο 1973, στο πλαίσιο εκποίησης των περιουσιακών στοιχείων του Hagop Kevorkian Fund. Ο ιδιώτης που το αγόρασε από τη δημοπρασία το δώρισε στη συνέχεια, ανώνυμα, στο αμερικανικό Μουσείο.

Η Λίνα Μενδώνη, στον χαιρετισμό της, εξέφρασε βαθύτατη ευγνωμοσύνη προς τη Διοίκηση και το προσωπικό του Μουσείου Glencairn για την απόφασή του, πράξη με «τεράστια συμβολική και ουσιαστική σημασία», επισημαίνοντας ότι «αυτό το μικρό, αλλά εξαιρετικό, δείγμα αρχαίας ελληνικής κεραμικής και αγγειογραφίας επιστρέφει στο σπίτι του, χάρη στη γενναιόδωρη και τη συμβολικά σημαντική χειρονομία του διευθυντή του Μουσείου Dr.  Brian Henderson. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι αυτός ο επαναπατρισμός δεν προέκυψε από επίσημη διεκδίκηση των ελληνικών Αρχών. Αντίθετα, ξεκίνησε από το ίδιο το Μουσείο Glencairn, ως μέρος της διαδικασίας επανελέγχου της προέλευσης αντικειμένων των συλλογών».

Η υπουργός Πολιτισμού τόνισε επίσης ότι «επιδεικνύοντας επιστημονική ακεραιότητα και επαγγελματική ηθική, αλλά και βαθιά ευαισθησία και σεβασμό στην ελληνική πολιτιστική κληρονομιά, η ηγεσία του Μουσείου Glencairn -υπό την καθοδήγηση του Dr. Henderson- ενήργησε χωρίς δισταγμό κάνοντας κάτι που είναι θεσμικά και ηθικά απολύτως σωστό. Επιστρέφοντας αυτό το μικρό αλλά σημαντικό τεχνούργημα στη γη από την οποία αφαιρέθηκε παράνομα, επιβεβαιώνουν ότι η πραγματική αριστεία στη διαχείριση των μουσείων δεν μετριέται από το μέγεθος ή το μεγαλείο των συλλογών, αλλά από τη δέσμευσή τους για δέουσα επιμέλεια και ηθική ευθύνη για τη δημιουργία τους».

Στην τελετή παρέστησαν η πρέσβης της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον Αικατερίνη Νασίκα και μέλη της διπλωματικής αποστολής. Από το  ΥΠΠΟ  παρέστησαν η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών Βάσω Παπαγεωργίου και υπηρεσιακοί παράγοντες.