Ο μεγαλύτερος χώρος πρασίνου της Αθήνας

Το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνη Τρίτση» βρίσκεται στη θέση με το τοπωνύμιο «Πύργος Βασιλίσσης» στο δυτικό τμήμα του αστικού ιστού της Αθήνας, εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Ίλιου. Γειτνιάζει προς τα ανατολικά με το Δήμο Αγ. Αναργύρων και προς τα βόρεια με το Δήμο Καματερού. Αποτελεί το μεγαλύτερο οργανωμένο πνεύμονα πρασίνου στον αστικό ιστό της Αθήνας, συνολικής έκτασης περίπου 1.200 στρεμμάτων (ενδεικτικά αναφέρεται ότι το Hyde park στο Λονδίνο έχει έκταση 1.420 στρέμματα ενώ ο Εθνικός Κήπος, στο κέντρο της Αθήνας, μόνο 158 στρέμματα).
Η ύπαρξη του υγρού στοιχείου σε μεγάλη έκταση του Πάρκου, τόσο με τη μορφή των έξι τεχνητών λιμνών του, όσο και του ομοίως τεχνητού καναλιού, που εξασφαλίζει τη ροή του νερού μεταξύ των λιμνών και την ανακύκλωσή του, καθώς και η πλούσια χλωρίδα και πανίδα του πάρκου, το καθιστούν έναν πραγματικά σπάνιο θησαυρό φυσικού κάλλους και μάλιστα μέσα στον οικιστικό ιστό με στοιχεία μοναδικά, τόσο για τη δυτική Αθήνα, όσο και για ολόκληρη την Αττική.
Την ευθύνη για τη διαχείρισή του έχει ειδικός Οργανισμός Διοίκησης και Διαχείρισης με τη συμμετοχή των τριών γειτονικών Δήμων.
Μέλη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας (ΕΟΕ) παρατηρούν και καταγράφουν τα πουλιά του Πάρκου, ήδη από την αρχή της δημιουργίας του. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί 147 διαφορετικά είδη πουλιών. Η ΕΟΕ οργανώνει προγράμματα περιβαλλοντικής ενημέρωσης για την ανάδειξη του φυσικού πλούτου του Πάρκου και την ευαισθητοποίηση του κοινού.
Το Πάρκο αποτελεί σημαντικό χώρο για πεζοπορία, ποδηλασία, φιλικές συναθροίσεις, κοινωνικές εκδηλώσεις, φυσιολατρικές δραστηριότητες κ.ά.

Χλωρίδα
Η βλάστηση στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης» χαρακτηρίζεται από έντονη ποικιλομορφία. Περιλαμβάνει φυλλοβόλα και κωνοφόρα δέντρα. Πιο συγκεκριμένα εντός αυτού υπάρχουν περίπου 1.500 ελαιόδεντρα, 1.500 φυστικιές, 1.500 πεύκα, 80 αμυγδαλιές, 150 πλατάνια, 100 ευκάλυπτοι, 700 κυπαρίσσια και 1.000 θαμνοειδή. Αγροτικές καλλιέργειες και καλαμιώνες σφύζουν από ζωή, ιδιαίτερα κατά την μετανάστευση των πουλιών, ενώ προσελκύουν και πολλά άλλα είδη ζώων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο επισκέπτης μάλιστα του πάρκου που εισέρχεται σε αυτό από την είσοδο της Λεωφόρου Φυλής και προχωρά εντός αυτού έχει τη δυνατότητα να βρεθεί στα όρια ενός χαρακτηριστικού μεσογειακού αγροτοδασικού οικοσυστήματος με γέρικες ελιές, φιστικιές και αμπέλια στα δεξιά του και ένα μεγάλο πευκοδάσος στα αριστερά. Η καλλιέργεια των οπωροφόρων δέντρων γίνεται με βιολογική μέθοδο και δεν χρησιμοποιούνται φυτοφάρμακα και λιπάσματα. Το προσωπικό του πάρκου, το οποίο θεωρείται ανεπαρκές για την έκτασή του, ασχολείται καθημερινά με την καθαριότητα, το κλάδεμα και το πότισμα των δέντρων, την αποψίλωση των χόρτων και γενικά με τις επισκευές και συντηρήσεις του πάρκου.

Πανίδα
Τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί 168 διαφορετικά είδη πουλιών στο πάρκο, και εύκολα μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι πρόκειται για πτηνά ιδιαίτερα ασυνήθιστα για τον αστικό ιστό. Στο πάρκο έχουν καταγραφεί τρία είδη ψαριών (Κυπρίνος, Χρυσόψαρο, Κουνουπόψαρο), δύο είδη αμφιβίων (Λιμνοβάτραχος, Πρασινόφρυνος) και ορισμένα είδη ερπετών (Σαμιαμίδι, μεγάλη σαύρα Πρασινογουστέρα, χερσαία Κρασπεδοχελώνα, νεροχελώνα Χρυσέμυς ή Κοκκινοχοιράδα). Επίσης, η περιοχή θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα σημεία για τις νυχτερίδες της Αττικής, ενώ μεγάλος είναι και ο αριθμός των πεταλούδων που προσελκύονται από τα διάφορα είδη βλάστησης του πάρκου. Παλαιότερα είχε καταγραφεί και μία αλεπού, ενώ εκτός από κάποια είδη τρωκτικών, ο σκαντζόχοιρος είναι το μεγαλύτερο άγριο θηλαστικό που ζει εδώ.

Ο επισκέπτης του πάρκου «Αντώνης Τρίτσης» έχει την ευκαιρία να δει το μοναδικό σημείο του λεκανοπεδίου όπου αναπαράγεται ο Δεντροσπουργίτης, αλλά και να θαυμάσει από κοντά υδρόβια πουλιά, όπως ερωδιούς και Νερόκοτες που είναι ιδιαίτερα σπάνια για την πόλη. Οι λίμνες άλλωστε αποτελούν ένα ιδιαίτερο ορμητήριο για πολλά είδη. Τους χειμωνιάτικους μήνες το πάρκο αποτελεί το καταλληλότερο σημείο για να δει κανείς πέρα από τα διαχειμάζοντα είδη πουλιών που συναντά κανείς σε παρόμοιους χώρους και πολλά άλλα που εμφανίζονται ακανόνιστα και σπάνια στη νότια Ελλάδα και σχεδόν πάντα μετά από μεγάλη κακοκαιρία.

Η ιδιαιτερότητα του πάρκου αυτού που το κάνει να ξεχωρίζει είναι τα υγροτοπικά οικοσυστήματα που υπάρχουν εντός αυτού. Αυτά είναι σπάνια για τη Νότια Ελλάδα, ενώ απαντώνται συχνά στη Βόρεια και Δυτική Ελλάδα. Στο πάρκο φωλιάζουν φαλαρίδες, νερόκοτες και νανοβουτηχτάρες.

Κατά τις δύο μεταναστευτικές περιόδους μπορεί να παρατηρήσει κανείς από μπεκατσίνια, λευκοτσικνιάδες μέχρι πελαργούς, χαλκόκοτες και πιο σπάνια αργυροπελεκάνους. Το χειμώνα εκτός από όλα σχεδόν τα είδη αγριόπαπιων που συναντώνται στην Ελλάδα, έχει καταγραφεί και ο νανοπρίστης, ένα είδος της Βόρειας Ευρώπης που εμφανίζεται συνήθως στη Βόρεια Ελλάδα κατά την περίοδο της βαρυχειμωνιάς.

Αρκετά ασυνήθιστη είναι και η παρουσία τους χειμωνιάτικους μήνες της αλκυόνης, κάτι όχι και τόσο σύνηθες για υγρότοπους που βρίσκονται κοντά στη θάλα