Δείτε πρώτοι ποιες αλλαγές έρχονται για Δήμους και Περιφέρειες

Πολυνομοσχέδιο για τους ΟΤΑ

Με τις διατάξεις του προσφάτως ψηφισθέντος ν. 4483/2017 (ΦΕΚ 107 Α’/ 31-7-2017) µε τίτλο «Ρυθµίσεις για τον εκσυγχρονισµό του θεσµικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των ∆ηµοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (∆.Ε.Υ.Α.) – Ρυθµίσεις σχετικές µε την οργάνωση, τη λειτουργία, τα οικονοµικά και το προσωπικοτήτων Ο.Τ.Α. – Ευρωπαϊκοί Όµιλοι Εδαφικής Συνεργασίας – Μητρώο Πολιτών και άλλες διατάξεις» ή “Πολυνομοσχεδίου” για τους Ο.Τ.Α., ρυθµίστηκαν, µεταξύ άλλων, µια σειρά από ζητήµατα που αφορούν την οικονοµική λειτουργία και τους προϋπολογισµούς των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα έσοδα και τη διαχείριση της περιουσίας τους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με εγκύκλιο του Υπ. Εσωτερικών, οι διατάξεις που ψηφίσθηκαν και ισχύουν, είναι οι εξής:

Α. Επί ζητηµάτων που αφορούν την περιουσία των ΟΤΑ

Με το άρθρο 55 αντικαθίσταται η παρ. 8 του άρθρου 13 του β.δ. της 24/9-20/10/1958 και επιχειρείται, πρώτον, η άρση των χρονοβόρων διοικητικών διαδικασιών, όσον αφορά στην αποκατάσταση του κοινοχρήστου χώρου από συντελεσθείσες ενέργειες αυθαίρετης κατάληψης και, δεύτερον, η καθιέρωση ευέλικτων και δραστικών διοικητικών διαδικασιών, οι οποίες θα διαφυλάξουν τον κοινόχρηστο χώρο.
Mε το άρθρο 56 παρατείνεται η ισχύς των ενεργών µισθωτικών συµβάσεων που είχαν συναφθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4325/2015 µε χρονική διάρκεια µικρότερη των δέκα (10) ετών, έως τη συµπλήρωση 10ετίας της µισθωτικής σχέσης. Επίσης, µε την παρ. 2 ορίζεται ότι σε περίπτωση θανάτου του δικαιούχου υφιστάµενης κατά τον χρόνο έναρξης του ν. 4093/2012 διοικητικής άδειας και κατόπιν αιτήµατος του µισθωτή, η µίσθωση παρατείνεται αυτοδικαίως για µία µόνο φορά µέχρι και 2 έτη, έως την έκδοση νέας πράξης παραχώρησης ή την κατάργηση της θέσης. Παράταση χωρεί και στις µισθώσεις που έχουν λήξει κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4483/2017, εφόσον ο µισθωτής εξακολουθεί να βρίσκεται στο µίσθιο.
Με το άρθρο 64 προβλέφθηκε η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήµατος από ακίνητη περιουσία που αποκτούν οι ΟΤΑ α΄ και β΄ Βαθµού για τις περιπτώσεις των ακινήτων που περιοριστικά απαριθµούνται στο εν λόγω άρθρο.
Mε το άρθρο 66 προβλέφθηκε η δυνατότητα βραχυχρόνιας παραχώρησης από τους Δήµους κοινόχρηστων χώρων, χωρίς δηµοπρασία, µε σκοπό τη διεξαγωγή εκδηλώσεων και αφορούν εκδηλώσεις κοινωνικής αλληλεγγύης ή δράσεις τουριστικής, πολιτιστικής, καλλιτεχνικής ή δηµόσιας εµπορικής προβολής.
Με το άρθρο 70 ορίζεται ότι η προβλεπόµενη από την παρ. 4 του άρθρου 13 του π.δ. 242/1996 Επιτροπή µπορεί να συσταθεί και ανά Περιφερειακή Ενότητα, έπειτα από απόφαση του Περιφερειακού Συµβουλίου.
Με το άρθρο 71 ορίζεται ότι στους Δήµους µεταβιβάζονται αυτοδικαίως, µαζί µε τον εξοπλισµό τους, ακίνητα χαρακτηρισµένα, µέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4483/2017, στα οικεία ρυµοτοµικά σχέδια, ως κατάλληλα για την κάλυψη αναγκών σχολικής στέγης, που µε οποιονδήποτε τρόπο είχαν περιέλθει στις πρώην Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και ανήκαν σε αυτές κατά κυριότητα, χωρίς να έχουν ανεγερθεί σε αυτά, σχολικές µονάδες, λόγω µεταφοράς της σχετικής αρµοδιότητας ανέγερσης σχολικών µονάδων, κατά τις διατάξεις του άρθρου 94 του ν. 3852/2010, από τις πρώην Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις στους Δήµους της χώρας.
Με το άρθρο 72 προβλέφθηκε ότι η µεταγραφή των αποφάσεων της παρ. 1 του άρθρου 274 του ν. 3463/2006, εφόσον δεν έχει συντελεστεί µέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4483/2017, γίνεται εντός αποκλειστικής προθεσµίας (2) δύο ετών από την έναρξη ισχύος του ως άνω νόµου.
Με το άρθρο 73 επιτρέπεται υπό όρους η δωρεάν παραχώρηση χρήσης Δηµοτικών ακινήτων από ∆ήµους σε Περιφέρειες.
Με το άρθρο 133 αντικαθίσταται το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 35 του ν. 3448/2006 και ορίζεται ότι η εγκατάσταση και λειτουργία ΚΑΝ επιτρέπεται α) σε ΟΤΑ α΄ Βαθµού σε εκτάσεις ιδιοκτησίας τους ή που τους έχουν παραχωρηθεί κατά χρήση εντός ή εκτός των διοικητικών τους ορίων, ή σε νοµικά πρόσωπα αυτών, σε Συνδέσµους των ΟΤΑ, σύµφωνα µε τους καταστατικούς σκοπούς τους και β) σε ιδιώτες, µετά την λήψη των αδειών της παρ. 3 του άρθρου 19 του ν. 3982/2011.
Με το άρθρο 134 παρέχεται η δυνατότητα στους Δήµους, στα νοµικά πρόσωπα αυτών που ασκούν αρµοδιότητες αποκοµιδής και διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και στους Φορείς ∆ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο∆ΣΑ), να προβαίνουν στην εκποίηση των υλικών που προέρχονται από τη χωριστή συλλογή, την προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση, την επεξεργασία και ανάκτηση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) καθώς και των βιοαποβλήτων ή και της τυχόν παραγόµενης ενέργειας από αυτά, σύµφωνα µε τη διαδικασία που προβλέπεται στο παρόν άρθρο.

Β. Επί ζητηµάτων που αφορούν τα έσοδα των ΟΤΑ και των νοµικών τους προσώπων

Με το άρθρο 6 παρέχεται η δυνατότητα στις ∆ΕΥΑ είτε να αναστείλουν την είσπραξη του ειδικού τέλους, εφόσον υφίσταται η προϋπόθεση της µη ύπαρξης οικονοµικών υποχρεώσεων που να συνδέονται µε τα έργα για τα οποία επιβάλλεται και τα οποία χρηµατοδοτούνται από αυτό, είτε να ορίσουν µικρότερο ποσοστό υπολογισµού του.
Με το άρθρο 10 ενοποιούνται τα άρθρα 25 και 26 του ν. 1069/1980, τα οποία αφορούν την διαµόρφωση της τιµολογιακής πολιτικής των ∆ΕΥΑ, καθώς και το άρθρο 10 του ν. 4071/2012 που προβλέπει τη δυνατότητα καθορισµού ειδικών τιµολογίων για ευπαθείς κοινωνικές οµάδες. Παράλληλα προβλέπεται ρητά πλέον, ως αρχή διαµόρφωσης της τιµολογιακής πολιτικής, η ανάκτηση του κόστους του πόρου.
Με το άρθρο 14 προβλέπεται αφενός η δυνατότητα παροχής ταµειακής διευκόλυνσης εξόφλησης οφειλών ∆ΕΥΑ προς ΟΤΑ α’ Βαθµού, µε ειδική πρόβλεψη καταβολής οφειλών σε πολλαπλές δόσεις και ευρύ χρονικό ορίζοντα αφετέρου η δυνατότητα συµψηφισµού αµοιβαίων απαιτήσεων ∆ΕΥΑ και Δήµων, όπου αυτές υφίστανται.
Με το άρθρο 43 προβλέπεται ρητώς πλέον η δυνατότητα των ΟΤΑ α’ και β’ Βαθµού να εισπράττουν τα έσοδα τους µέσω εναλλακτικών µεθόδων πληρωµών όπως οι τερµατικές συσκευές ασφαλών πληρωµών (POS) και οι υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής (web banking) ενώ προς αποφυγή οποιασδήποτε παρερµηνείας νοµιµοποιούνται και οι όποιες δαπάνες έγιναν από τους ΟΤΑ µέχρι τώρα για τη χρήση POS, εφόσον είχαν ληφθεί οι σχετικές αποφάσεις από τα αρµόδια όργανα.
Με το άρθρο 52 εισάγεται η δυνατότητα ευνοϊκής ρύθµισης των οφειλών φυσικών και νοµικών προσώπων προς τους ΟΤΑ α’ Βαθµού και τα νοµικά τους πρόσωπα, µε προοδευτική, ανάλογα µε τον αριθµό των δόσεων, απαλλαγή από τις προσαυξήσεις και τα πρόστιµα που τις συνοδεύουν.
Με το άρθρο 53 επεκτείνεται στους Δήµους και τα νοµικά πρόσωπα αυτών η εφαρµογή των αποφάσεων που εκδίδει, κατ’ εξουσιοδότηση ειδικών διατάξεων, ο Υπουργός Οικονοµικών µε τις οποίες παρατείνεται και αναστέλλεται η καταβολή βεβαιωµένων οφειλών προς το ∆ηµόσιο σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανωτέρας βίας (σεισµοί, πυρκαγιές, πληµµύρες κ.λπ.).
Με το άρθρο 54 διασαφηνίζεται η διαδικασία επιβολής των κυρώσεων που προβλέπονται για την παραβίαση των ρυθµίσεων του ν. 4039/2012 και θεσµοθετείται η είσπραξή τους από τους Δήµους στα όρια της αρµοδιότητας των οποίων διαπιστώνεται η παράβαση.
Με το άρθρο 57 επιλύονται οριστικά ζητήµατα διοικητικής δράσης τα οποία και προέκυψαν κατόπιν της κατάργησης του ∆Η.ΦΟ.∆Ω..
Με το άρθρο 58 καταργείται η πρόβλεψη της παραγράφου 4 του αρ. 170 του Κ∆Κ περί παραβόλου για τη διευκόλυνση τµηµατικής καταβολής εφόσον η ίδια πρόβλεψη ήδη υπάρχει και στην παρ. 2 του ίδιου άρθρου.
Με το άρθρο 59 επαναφέρεται σε ισχύ η υποχρέωση προσκόµισης βεβαίωσης µη οφειλής ΤΑΠ ως προϋπόθεση για τη σύνταξη οποιουδήποτε συµβολαίου µεταβίβασης ακινήτου.
Με το άρθρο 60 απαλλάσσονται από την επιβολή ΤΑΠ, κατ’ αναλογία µε τις σχετικές προβλέψεις που ισχύουν για τον ΕΝΦΙΑ, τα δικαιώµατα επί ακινήτων των οποίων η χρήση έχει µερικώς ή ολικώς απαγορευτεί.
Με το άρθρο 61 βελτιώνεται και αποσαφηνίζεται περαιτέρω το περιεχόµενο του αρ. 32 του ν. 4304/2014.
Με το άρθρο 62 ενοποιούνται, ενσωµατώνονται και επικαιροποιούνται σε ένα άρθρο όλες οι ρυθµίσεις που αφορούν την επιβολή και είσπραξη του τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων.
Με το άρθρο 63 τροποποιείται το θεσµικό πλαίσιο που διέπει τα προβλεπόµενα από τη νοµοθεσία δικαιώµατα χρήσης πόσιµου ύδατος (αρ. 12 του β.δ. της 24/9-20/10/1958).
Με το άρθρο 65 τροποποιούνται υφιστάµενες διατάξεις ώστε να διευκολυνθεί περαιτέρω η πρόσβαση των Οικονοµικών Υπηρεσιών των Δήµων σε πληροφορίες που αφορούν τους υπόχρεους και οφειλέτες τους, οι οποίες τηρούνται από άλλους φορείς.
Με το άρθρο 67 διευκολύνεται, εν όψει και της υφιστάµενης αρνητικής οικονοµικής συγκυρίας η καταβολή οικονοµικών υποχρεώσεων προς Δήµους οι οποίες προκύπτουν από την προσκύρωση ή ρυµοτόµηση εκτάσεων λόγω εφαρµογής σχεδίου πόλεως. Παράλληλα, διαµορφώνεται ένα ευνοϊκό πλαίσιο τακτοποίησης οφειλών παρελθόντων ετών από τις ίδιες πηγές.
Με το αρ. 135 διευρύνεται η υποχρέωση καταβολής, εκ µέρους του Ελληνικού ∆ηµοσίου, πέραν του τέλους ύδρευσης (αρ. 82 του β.δ. της 24/9-20/10/1958) και των τελών που σχετίζονται µε την υπηρεσία αποχέτευσης.

Γ. Επί ζητηµάτων που αφορούν την οικονοµική διοίκηση και τους προϋπολογισµούς των ΟΤΑ

Με το άρθρο 7 αντικαθίσταται το άρθρο 18 του ν.1069/1980 (ΦΕΚ Α’ 191) περί διαχειριστικού ελέγχου των ∆ΕΥΑ.
Με το άρθρο 11 εισάγεται ρητά πλέον η διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης των ∆ΕΥΑ.
Mε το άρθρο 15 αντικαθίστανται οι παράγραφοι 7, 7α, 7β, 8 και 9 του άρθρου 109 του ν.3852/2010 (ΦΕΚ Α’ 87) που περιγράφουν θέµατα λύσης και αναδοχής οφειλών των επιχειρήσεων ΟΤΑ α’ και β’ Βαθµού.
Το άρθρο 16 περιέχει ρυθµίσεις σχετικές µε τις πολυµετοχικές αναπτυξιακές ανώνυµες εταιρείες ΟΤΑ.
Το άρθρο 17 ορίζει ότι η αληθής έννοια του δεύτερου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 4 του π.δ. 25/1988 (Α΄ 10) είναι ότι οι Δηµοτικές Επιχειρήσεις µε ειδικό σκοπό τη λειτουργία ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθµού επιτρέπεται να επιχορηγούνται από τους οικείους Ο.Τ.Α. ή από νοµικά πρόσωπα που εποπτεύονται και ελέγχονται από αυτούς, κατά παρέκκλιση κάθε µεταγενέστερης αντίθετης γενικής διάταξης.
Με το άρθρο 20 περιγράφεται η δυνατότητα επιχορήγησης και σύναψης προγραµµατικών συµβάσεων, καθώς και οι ρυθµίσεις για τη λύση και εκκαθάριση της ανώνυµης εταιρείας που δύναται να συστήσει ένας Δήµος που θέτει υποψηφιότητα για τη φιλοξενία του θεσµού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης».
Το άρθρο 22 περιέχει ρυθµίσεις (εξαίρεση από την υποχρεωτική λύση των 3 ζηµιογόνων χρήσεων, έξοδα διανυκτέρευσης, ηµερήσια αποζηµίωση µετακινούµενων) για την οµαλή λειτουργία των ∆ηµοτικών Περιφερειακών Θεάτρων (∆Η.ΠΕ.ΘΕ.).
Με το άρθρο 32 παρέχονται κίνητρα σε εργαζοµένους από ΟΤΑ ορεινών και νησιωτικών περιοχών. Για τις εν λόγω παροχές απαιτείται να ληφθεί απόφαση από το οικείο Δηµοτικό, ή Διοικητικό, ή Περιφερειακό Συµβούλιο, η οποία θα ειδικεύει τις παροχές κατά περίπτωση και το χρονικό διάστηµα ισχύος αυτών, κατόπιν βεβαίωσης της ύπαρξης των ανάλογων πόρων από την οικονοµική υπηρεσία του φορέα.
Με το άρθρο 39 αντικαθίσταται το τελευταίο εδάφιο της παρ.8 του άρθρου 266 του ν.3852/2010 περί διαχείρισης της πάγιας προκαταβολής.
Το άρθρο 40 επιλύει ζητήµατα που είχαν ανακύψει κατά την εφαρµογή του διπλογραφικού συστήµατος των Περιφερειών και των νοµικών προσώπων των Δήµων.
Με το άρθρο 42 καταργείται η παρ. 17 του άρθρου 282 του ν.3852/2010 και αποσαφηνίζεται ότι ο προληπτικός έλεγχος σε κατηγορίες των δαπανών των Περιφερειών πραγµατοποιείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Με την παρ. 1 του άρθρου 44 εισάγεται η δυνατότητα ανάληψης, υπό προϋποθέσεις, της λειτουργίας της Ταµειακής και εν γένει της Οικονοµικής Υπηρεσίας των ιδρυµάτων των Περιφερειών από την οικεία περιφέρεια και µε την παρ. 2 προστίθενται και οι οικονοµικές εν γένει καταστάσεις στην παρ. 1 του άρθρου 236 του ν.3463/2006.
Το άρθρο 46 εισάγει την έννοια του συµψηφισµού λειτουργικών δαπανών (κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και ύδρευσης) των Δήµων και των ΝΠ∆∆ αυτών.
Το άρθρο 47 περιγράφει τη διαδικασία ισοσκέλισης των ανταποδοτικών υπηρεσιών µικρών Δήµων.
Με το άρθρο 49 αντικαθίσταται το άρθρο 161 του ν. 3463/2006 που αναφέρεται στην µεταφορά πιστώσεων και στο αποθεµατικό.
Το άρθρο 50 περιλαµβάνει ρυθµίσεις για την τακτοποίηση οικονοµικών εκκρεµοτήτων των ΟΤΑ προς το Ταµείο Παρακαταθηκών και ∆ανείων.
Με το άρθρο 51 προστίθεται τελευταίο εδάφιο στην παρ. 2 του άρθρου 202 του ν.3463/2006, παρέχοντας σηµαντική διευκόλυνση στην πληρωµή των εν λόγω βοηθηµάτων.
Με το άρθρο 69 αντικαθίσταται το τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 241 του ν.3463/2006 και ορίζεται ότι ο Δήµος είναι καθολικός διάδοχος σε περίπτωση κατάργησης νπδδ αυτού.
Με το άρθρο 74, όπου τροποποιείται η παρ. 1α του άρθρου 100 του ν.3852/2010, εντάσσεται για πρώτη φορά η δυνατότητα σύναψης προγραµµατικών συµβάσεων για υλοποίηση προµηθειών κάθε είδους και στους φορείς προστίθενται και τα δίκτυα ∆ήµων και Περιφερειών του άρθρου 101 του ν.3852/2010.
Mε το άρθρο 75 στο τέλος του άρθρου 69Ε του ν.4270/2014, προστίθεται εδάφιο σύµφωνα µε το οποίο ειδικά για τους Δήµους και Περιφέρειες και τα νπδδ αυτών, οι λοιπές περιπτώσεις τακτοποίησης εκκρεµοτήτων µε την έκδοση συµψηφιστικών ενταλµάτων, καθορίζονται µε κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονοµικών.
Το άρθρο 76 δίνει τη δυνατότητα στους Δήµους και Περιφέρειες να συνάπτουν προγραµµατικές συµβάσεις µε τη ∆ΕΗ ΑΕ ή/και µε Α∆ΜΗΕ ΑΕ, µε σκοπό την αποµάκρυνση πυλώνων µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης από κατοικηµένες περιοχές, για λόγους προστασίας της δηµόσιας υγείας.
Το άρθρο 78 ορίζει τη δυνατότητα κάλυψης από ΟΤΑ δαπανών ταφής θανόντων και ανακοµιδής οστών οικονοµικά αδύναµων προσώπων.
Με το άρθρο 101 ορίζεται ότι σε περίπτωση αδυναµίας των ΟΤΑ και των νοµικών τους προσώπων να καλύψουν τις δαπάνες µισθοδοσίας και ασφαλιστικών εισφορών του προσωπικού που απασχολείται στη ∆ράση «Εναρµόνιση οικογενειακής και επαγγελµατικής ζωής» από τη σχετική χρηµατοδότηση, τότε αυτές δύναται να καλυφθούν από κάθε είδους τακτικά ή έκτακτα ανειδίκευτα έσοδά τους.
Με το άρθρο 156 προστίθεται τελευταίο εδάφιο στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 24 του ν.4479/2017 ως εξής «ειδικά, για τους OTA α΄ βαθµού και τα νοµικά πρόσωπα αυτών, εφόσον τα έσοδα της ανταποδοτικής υπηρεσίας δεν επαρκούν για την κάλυψη των δαπανών µισθοδοσίας και ασφαλιστικών εισφορών του εν λόγω προσωπικού, αυτές δύνανται να καλύπτονται σε βάρος των προϋπολογισµών τους, από κάθε είδους γενικά και µη προοριζόµενα, για την κάλυψη συγκεκριµένης δαπάνης, έσοδά τους».