Ηλικιακό χάσμα και έλλειψη οδηγών φορτηγών: Μια δημογραφική βόμβα για τις μεταφορές

Η Διεθνής Ένωση Οδικών Μεταφορών (IRU) προειδοποιεί για το οξυνόμενο ηλικιακό χάσμα στον κλάδο των οδηγών φορτηγών, το οποίο προκαλεί έντονη ανησυχία για το μέλλον των εταιρειών μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η νέα έκθεση της IRU, που αναφέρεται στην έλλειψη οδηγών σε παγκόσμιο επίπεδο, αποκαλύπτει ότι το ηλικιακό χάσμα μεταξύ νέων και μεγαλύτερων οδηγών αυξάνεται ανησυχητικά, με την έλλειψη οδηγών να φτάνει το 2024 τις 3,6 εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας στις 36 χώρες που μελετήθηκαν.

Παρά τη σταθερότητα στις κενές θέσεις εργασίας σε σχέση με το 2023, το ηλικιακό χάσμα παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τον κλάδο. Οι νέοι οδηγοί κάτω των 25 ετών αντιπροσωπεύουν μόλις το 6,5% του συνολικού εργατικού δυναμικού των οδηγών, ενώ σε χώρες όπως η Ιταλία, η Γερμανία, η Πολωνία και η Ισπανία, τα ποσοστά είναι ακόμα πιο χαμηλά, φτάνοντας το 2-3%. Το ποσοστό των νέων οδηγών έχει μειωθεί κατά 5,8% από το 2023 έως το 2024, παρά την αύξηση του ποσοστού νέων εργαζομένων γενικότερα στον τομέα εργασίας.

Αντίθετα, το ποσοστό των οδηγών άνω των 55 ετών αυξάνεται, φτάνοντας το 32% του συνόλου. Χώρες όπως η Ισπανία, η Αυστραλία και η Ιταλία έχουν ποσοστά ηλικιωμένων οδηγών που αγγίζουν το 50%, δημιουργώντας σοβαρούς κινδύνους για την κάλυψη των κενών θέσεων λόγω της αναμενόμενης συνταξιοδότησης. Η μέση ηλικία των οδηγών φορτηγών έχει αυξηθεί στα 44,5 έτη, γεγονός που εντείνει την ανησυχία για το μέλλον του κλάδου.

Η IRU εκτιμά ότι τα επόμενα πέντε χρόνια, 3,4 εκατομμύρια οδηγοί φορτηγών θα συνταξιοδοτηθούν, ποσοστό που αγγίζει το 21% στην Αυστραλία, το 18% στην Κίνα και το 17% στην Ευρώπη. Η κατάσταση αυτή θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στις μεταφορές και την εφοδιαστική αλυσίδα.

Αν και οι μισθοί στους οδηγούς φορτηγών είναι υψηλότεροι από το βασικό επίπεδο διαβίωσης, με αυξήσεις από 30% έως 135%, αυτό δεν φαίνεται να είναι ο κύριος λόγος για την έλλειψη οδηγών. Αντιθέτως, έρευνες της IRU δείχνουν ότι οι οδηγοί είναι γενικά ικανοποιημένοι από τη δουλειά τους, με το 81% να δηλώνει ικανοποιημένο, ενώ το 57% δηλώνει «πολύ ικανοποιημένο». Παρ’ όλα αυτά, ζητούν τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, κυρίως όσον αφορά τις εγκαταστάσεις για ξεκούραση και την καλύτερη μεταχείριση στους χώρους παράδοσης.

Η έλλειψη οδηγών έχει σοβαρές συνέπειες για την εφοδιαστική αλυσίδα, οδηγώντας σε αυξημένες τιμές για τους καταναλωτές και υπερβολική εργασία για τους οδηγούς, ενώ δυσκολεύει τη λειτουργία των μικρών εταιρειών μεταφορών. Οι εταιρείες μεταφορών καλούνται να αντιμετωπίσουν μια δημογραφική βόμβα, καθώς η συνταξιοδότηση των μεγαλύτερων οδηγών και η έλλειψη νέων επαγγελματιών απειλούν τη βιωσιμότητά τους.