Cycladic Identity – Η νέα πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς των Κυκλάδων

Η νέα πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Cycladic Identity, που στοχεύει στην προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς των Κυκλάδων, παρουσιάστηκε σήμερα στο μουσείο. Με άξονες προτεραιότητας τον Πολιτισμό, τη Βιοποικιλότητα και την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, η πρωτοβουλία λειτουργεί ως πλατφόρμα προσέλκυσης και κατανομής πόρων σε προγράμματα τα οποία υλοποιούνται από φορείς που δραστηριοποιούνται στα νησιά. Το Cycladic Identity αποτελεί φυσική εξέλιξη του πολυετούς έργου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, το οποίο θέλει να προσφέρει στον τόπο στον οποίο οφείλει την ύπαρξή του, επεκτείνοντας τη δραστηριότητά του έξω από τα όρια του φυσικού του χώρου, στα νησιά των Κυκλάδων.

«Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να συμβάλλουμε στη διατήρηση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς των Κυκλάδων, μια κληρονομιά μοναδικής αξίας που κινδυνεύει να καταστραφεί, να ξεχαστεί ή να στρεβλωθεί εξαιτίας των φαινομένων της σύγχρονης εποχής, όπως είναι η έλευση του σαρωτικού υπερτουρισμού, η εγκατάλειψη των παραδοσιακών πρακτικών και η κλιματική αλλαγή. Μέσα στο Cycladic Identity αναλαμβάνουμε ενεργό ρόλο και επιδιώκουμε να συμβάλλουμε στη διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των στοιχείων που συνθέτουν την κυκλαδική ταυτότητα. Στοιχείων που διαμόρφωσαν τη ζωή του τόπου από την αρχαιότητα έως σήμερα», δήλωσε η Σάντρα Μαρινοπούλου, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, κατά την παρουσίαση της πρωτοβουλίας.

«Η πρωτοβουλία Cycladic Identity λειτουργεί ως πλατφόρμα προσέλκυσης δωρεών και χορηγιών συγκεντρώνοντας πόρους, τους οποίους κατανέμει στη συνέχεια σε προγράμματα που υλοποιούνται από φορείς στις Κυκλάδες. Οι φορείς υποβάλλουν προτάσεις σε καθορισμένες χρονικές περιόδους τις οποίες αξιολογεί η επιστημονική επιτροπή και εγκρίνει η συμβουλευτική μας επιτροπή. Τα κριτήρια αξιολόγησης είναι απαιτητικά, στοχεύουν σε φορείς καλά οργανωμένους σε δράσεις με σημαντικό θετικό αντίκτυπο και βιώσιμα αποτελέσματα και παρακολουθούμε την πρόοδό τους τόσο για να εξασφαλίσουν τη σωστή υλοποίηση όσο και για να είμαστε δίπλα τους να βοηθήσουμε όπου και αν υπάρξει κάποια δυσκολία. Παράλληλα είμαστε σε ανοικτό διάλογο με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, κοινωφελή ιδρύματα, μεγάλες οργανώσεις, επιστήμονες και άλλες πρωτοβουλίες διευρύνοντας τις προοπτικές συνεργειών, που υπερβαίνουν πολλές φορές τις δυνατότητες των μεμονωμένων φορέων», πρόσθεσε.

Ήδη υλοποιούνται εννέα προγράμματα σε οκτώ νησιά των Κυκλάδων (την Αμοργό, την Άνδρο, την Δονούσα, την Ίο, την Κέα, τη Μύκονο, την Πάρο και τη Σίκινο). Συγκεκριμένα, πρόκειται για τα προγράμματα «Άυλη πολιτιστική κληρονομιά Αμοργός-Καταγραφή Παραδόσεων» της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Αμοργού, «Παραδοσιακές πρακτικές διαχείρισης νερού στον κεντρικό ορεινό όγκο της Άνδρου: δράσεις καταγραφής, διαφύλαξης ερμηνείας & ανάδειξης» του Ερευνητικού Κέντρου Άνδρου (EKA), «Δημιουργία ιστότοπου (website) για τη φιλοξενία, συντήρηση και ανάδειξη του αρχείου προφορικής ιστορίας Δονούσας» του Πολιτιστικού Περιβαλλοντικού Συλλόγου Δονούσας ΠΟΣΕΙΔΩΝ, «Το βλέμμα της νεότητας στις Κυκλάδες» της Cinemathesis (Ίος), «Καταγραφή παραδοσιακών οργανοπαιχτών της Κέας για τη διάσωση, διατήρηση και ανάδειξη της παραδοσιακής μουσικής ως άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς» της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Κέας, «Ακούστε την ιστορία…» του Κέντρου Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών (Κέα), «Εξιστορώντας και καταγράφοντας την τέχνη της ξερολιθιάς» της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Περιβάλλοντος, Παιδείας και Ανάπτυξης Μυκόνου, «Αρχαία Λατομεία Πάρου- Ευστάθεια και επισκεψιμότητα υπογείων στοών» του φορέα ΑΜΚΕ «Πάρκο Αρχαίων Λατομείων Μαρμάρου Πάρου» και «Μονοπάτια Πολιτισμού στη Σίκινο: Δημιουργία εφαρμογής πλοήγησης και πληροφόρησης» της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.

«Η πρωτοβουλία καλύπτει ένα κενό: το ότι χρειάζεται οι ίδιοι οι κάτοικοι των Κυκλάδων, οι τοπικοί φορείς να πάρουν στα χέρια τους το πρόβλημα και να βοηθήσουν. Εμείς μπορούμε να αναστηλώσουμε μνημεία, να φτιάξουμε μουσεία, όμως να προστατεύσει κανείς την άυλη κληρονομιά, να μπορέσει να θέσει τα όρια ανάμεσα στο πώς αναπτύσσεται ο τουρισμός χωρίς να αρχίσει να καταστρέφει το κεφάλαιο από το οποίο παράγεται, είναι κάτι το οποίο πρέπει πρώτα οι ίδιοι οι νησιώτες να κάνουν. Κι αυτό κάνει το Cycladic Identity, επιλέγει φορείς και τους χρηματοδοτεί για να δημιουργήσει αυτή ακριβώς την ευαισθητοποίηση», ανέφερε ο Δρ Δημήτρης Αθανασούλης, διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Cycladic Identity, η οποία συγκροτείται συνολικά από τέσσερα μέλη, με βαθιά γνώση και κατανόηση των μοναδικών χαρακτηριστικών και αναγκών των Κυκλάδων, λόγω της μακρόχρονης επαγγελματικής τους δράσης στο πεδίο: Τους Δρ. Δημήτρη Αθανασούλη, Dr Michael Boyd, Senior Research Affiliate, Science and Technology in Archaeology and Culture Research Center, The Cyprus Institute, Δημήτρη Καραβέλλα, γενικό διευθυντή WWF Ελλάς και Δρ Αγγελική Κοσμοπούλου, αρχαιολόγο, εκτελεστική διευθύντρια Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης. Στην τελική επιλογή των προτάσεων συμμετέχει η Συμβουλευτική Επιτροπή της πρωτοβουλίας, η οποία παρέχει, από τη σύλληψή της ως ιδέα, σημαντική χρηματοδότηση και συμβάλλει στη χάραξη στρατηγικής.

«Το Cycladic Identity χρηματοδοτεί, δίνει δυνατότητα σε ιδέες να γεννηθούν και να προχωρήσουν, σε τοπικές οργανώσεις να προβάλλουν τη δουλειά που κάνουν και, παράλληλα, βοηθά αυτούς τους φορείς να σταθούν καλύτερα στα πόδια τους», τόνισε, μεταξύ άλλων, η Αγγελική Κοσμοπούλου. Για τα δύο βασικά χαρακτηριστικά της βιοποικιλότητας των Κυκλάδων έκανε λόγο ο Δημήτρης Καραβέλλας της WWF, δηλαδή στην κλίμακα («μιλάμε για μια πάρα πολύ μικρή περιοχή, η οποία έχει μια τεράστια ποικιλία ζώων και φυτών») και στον ενδημισμό. «Φανταστείτε ότι υπάρχουν περίπου 2.000 είδη φυτών, από τα οποία τα 200 δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο, παρά μόνο στις Κυκλάδες. Είναι μια πολύ σημαντική κληρονομιά της χώρας μας -και παγκόσμια κληρονομιά- που έχουμε χρέος να σώσουμε», επισήμανε.

«Αυτά που μάθαμε τα τελευταία 20 χρόνια για τη ζωή στις Κυκλάδες πριν από 5.000 χρόνια είναι εντυπωσιακά. Οι προϊστορικοί κάτοικοι είχαν αρχίσει να δημιουργούν την ταυτότητά τους με τα δίκτυα επικοινωνίας όχι μόνο αγαθών, αλλά και γνώσης και ιδεών», υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο Μ. Μπόιντ, συνδιευθυντής των ανασκαφών στην Κέρο. «Η πολιτιστική κληρονομιά και η ιστορία των Κυκλάδων απειλείται άμεσα από τον μοντέρνο τρόπο ζωής, τον τουρισμό και την αλόγιστη ανάπτυξη. Η βιοποικιλότητα στην ξηρά και στη θάλασσα απειλείται από την κλιματική αλλαγή. Η πρωτοβουλία μπορεί να βοηθήσει σε αυτά τα σημεία», συμπλήρωσε ο ίδιος.