Εξελίξεις με τις επικουρικές συντάξεις, τι θα γίνει με τις εκκρεμείς αιτήσεις

Χιλιάδες ασφαλισμένοι στα επικουρικά ταμεία θα ευνοηθούν από την ενεργοποίηση της διάταξης που δίνει το δικαίωμα θεμελίωσης επικουρικής σύνταξης απλώς με τη διαπίστωση συμπλήρωσης 15 ετών επικουρικής ασφάλισης (4.500 ένσημα) είτε σε έναν φορέα είτε διαδοχικά. Ειδικότερα η απόφαση του υφυπουργού Εργασίας Πάνου Τσακλόγλου ορίζει ότι ενοποιούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος, για όλους τους ασφαλισμένους των ενταγμένων φορέων, λογαριασμών και κλάδων στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, καταργώντας ταυτόχρονα άλλες διατάξεις. Συνεπώς, από 20.12.2023 τα ανωτέρω πρόσωπα για την θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος, δεν απαιτείται να έχουν συμπληρώσει κάποια από τις απαιτούμενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, που προβλέπει η νομοθεσία του αντίστοιχου φορέα κύριας ασφάλισής τους.

Ειδικότερα θεσπίζεται για όλους τους ασφαλισμένους του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του eΕΦΚΑ, μια ενιαία προϋπόθεση με την οποία θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα για επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος. Ως εκ τούτου, τα εν λόγω πρόσωπα δικαιούνται επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος εφόσον έχουν συμπληρώσει δεκαπέντε (15) έτη ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσια (4.500) ημέρες ασφάλισης και συνταξιοδοτηθούν για την αυτή αιτία από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης και Λοιπών παροχών του e-ΕΦΚΑ.

Επίσης, δεδομένου ότι πλέον ισχύει μία και μοναδική προϋπόθεση για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για επικουρική σύνταξη, στις περιπτώσεις που υφίσταται διαδοχικός χρόνος ασφάλισης σε περισσότερους από έναν εντασσόμενους λογαριασμούς, φορείς ή κλάδους αποκλειστικά εντός του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, πλέον δεν τηρείται η διαδικασία εύρεσης αρμόδιου φορέα και οι πράξεις απονομής της επικουρικής σύνταξης εκδίδονται από τον πρώην εντασσόμενο φορέα, λογαριασμό, ή κλάδο στον οποίο έχει υποβληθεί η σχετική αίτηση. Επίσης δεν επέρχεται καμία τροποποίηση όσον αφορά την θεμελίωση δικαιώματος για επικουρική σύνταξη λόγω αναπηρίας και λόγω θανάτου στους ασφαλισμένους του Κλάδου, καθόσον εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις θεμελίωσης δικαιώματος για κύρια σύνταξη για την αυτή αιτία.

Fast track επικουρικών – Εκκρεμείς αιτήσεις

Προβλέπεται χρονικό περιθώριο ενός έτους για τον έλεγχο των πράξεων απονομής επικουρικής σύνταξης που εκδίδονται με την διαδικασία της ταχείας απονομής, και μετά την πάροδο τριών ετών από την έκδοσή τους, ο εν λόγω έλεγχος αποκλείεται.

Οι διατάξεις εφαρμόζονται για αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από 20.12.2023 και εφεξής, καθώς και για αιτήσεις που βρίσκονται στην διαδικασία ελέγχου αλλά και για εκκρεμείς αιτήσεις. Στις ανωτέρω περιπτώσεις τα οικονομικά αποτελέσματα ανατρέχουν στην ημερομηνία υποβολής της αρχικής αίτησης συνταξιοδότησης. Ως εκκρεμείς νοούνται οι αιτήσεις επί των οποίων μέχρι και 19.12.2023 δεν έχει εκδοθεί: α) απόφαση από τον φορέα ή β) απόφαση από την αρμόδια Διοικητική Επιτροπή, κατόπιν υποβολής ένστασης του ασφαλισμένου επί της απόφασης.

Σε περίπτωση ρητής ή σιωπηρής απόρριψης, προκειμένου να επανεξεταστεί η απονομή επικουρικής σύνταξης από τη διοίκηση, απαιτείται νέα αίτηση του διοικουμένου, η ημερομηνία της οποίας λογίζεται ως χρονικό σημείο έναρξης καταβολής της επικουρικής, εφόσον η αίτηση γίνει δεκτή. Ως σιωπηρά απορριφθείσες θεωρούνται οι αιτήσεις, για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί καμία απόφαση σε διάστημα πενήντα (50) ημερών από την υποβολή της αίτησης του διοικουμένου, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παρ. 1α του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999).

Τέλος, επί αιτήσεων που είχαν υποβληθεί πριν την έναρξη ισχύος του νέου νόμου, και για τις οποίες έχουν εκδοθεί από τις υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ αποφάσεις αναγνωρίσεων χρόνων ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, κρίνεται σκόπιμο να διευκρινιστούν τα κατωτέρω:

α) Για αποφάσεις αναγνώρισης χρόνων ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος που κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου δεν είχε παρέλθει η νόμιμη προθεσμία για την εξόφληση του ποσού εξαγοράς, εκδίδεται απόφαση απονομής επικουρικής σύνταξης με το νέο νομοθετικό πλαίσιο και τα οικονομικά αποτελέσματα ανατρέχουν στην ημερομηνία υποβολής της αρχικής αίτησης. Τονίζεται ότι πρέπει ταυτόχρονα να πληρούται η προϋπόθεση των 4500 ημερών ασφάλισης.

β) Στην περίπτωση αποφάσεων αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, για τις οποίες έχει παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για την εξόφληση του ποσού εξαγοράς, όπως αυτό αναγράφεται στην απόφαση, απαιτείται η υποβολή νέας αίτησης. Τα οικονομικά αποτελέσματα εκκινούν από την ημερομηνία της νέας αίτησης.

Μειωμένη επικουρική σύνταξη

Στις περιπτώσεις χορήγησης μειωμένης κύριας σύνταξης, εφαρμόζεται μείωση στο τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αφορά χρόνο ασφάλισης μέχρι την 31η.12.2014, σε ποσοστό ίσο με αυτό που επιβλήθηκε στην κύρια σύνταξη λόγω μειωμένου ορίου ηλικίας, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4387/2016.

Με βάση τα ανωτέρω, το ποσοστό μείωσης που έχει εφαρμοστεί στην κύρια σύνταξη (τμήμα εθνικής σύνταξης) λόγω μειωμένου ορίου ηλικίας εφαρμόζεται και στην επικουρική σύνταξη, στο Α΄ τμήμα της επικουρικής σύνταξης
που αφορά χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2014.

Επισημαίνεται ότι, στις περιπτώσεις που η αίτηση για επικουρική σύνταξη υποβληθεί μετά την παρέλευση του τριμήνου από την κοινοποίηση της απόφασης συνταξιοδότησης της κύριας σύνταξης, για την οποία
τα οικονομικά αποτελέσματα εκκινούν από τον επόμενο του μήνα υποβολής της σχετικής αίτησης (παρ. 1 του άρθρου 8 του ν.4578/2018), το ποσοστό της μείωσης που θα επιβληθεί στην επικουρική σύνταξη παραμένει ίδιο με εκείνο που επιβλήθηκε στην εθνική σύνταξη και αναγράφεται στην απόφαση συνταξιοδότησης του κύριου φορέα.