Η μάχη για τις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ: Αποφάσεις ΣτΕ και εξελίξεις στην εφαρμογή τους

Η νομική αναστάτωση γύρω από τις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ συνεχίζεται, με σημαντικές εξελίξεις μετά την επίσημη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Η απόφαση αυτή κρίνει ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας δεν επηρεάζουν τις οικοδομικές άδειες για τις οποίες η υλοποίηση έχει ξεκινήσει μέχρι και τις 11 Δεκεμβρίου 2024. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι ως «έναρξη υλοποίησης» νοούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση των οικοδομών, εφόσον ο χρόνος πραγματοποίησης αυτών αποδεικνύεται με τον κατάλληλο τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι οι άδειες που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο εκτέλεσης μπορεί να συνεχίσουν, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις.

Αυτή η απόφαση έχει μεταφέρει τη μάχη για τις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ από τη γενική αναστολή των οικοδομικών εργασιών, που είχε επιβληθεί από τις ΥΔΟΜ (Υπηρεσίες Δόμησης των Δήμων), σε νέες προσφυγές στα Διοικητικά Δικαστήρια. Ο Δήμος Αλίμου, ο οποίος πρωτοστάτησε στην επιβολή της γενικής αναστολής εργασιών για οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ, άλλαξε στάση, ακολουθώντας την απόφαση του ΣτΕ. Με νέο Δημοτικό Συμβούλιο, αποφάσισε να ανακαλέσει την αναστολή εκτέλεσης για 10 οικοδομικές άδειες, αφού επιβεβαιώθηκε ότι οι εργασίες εκσκαφής είχαν ήδη ξεκινήσει πριν από την κρίσιμη ημερομηνία της 11ης Δεκεμβρίου 2024.

Η κίνηση αυτή προκάλεσε την αντίδραση κατασκευαστών, οι οποίοι προσέφυγαν στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, ζητώντας την ανατροπή της απόφασης του Δήμου Αλίμου. Στο επίκεντρο της διαμάχης είναι το ζήτημα του πότε θεωρείται ότι έχει ξεκινήσει η υλοποίηση των οικοδομικών αδειών και αν η απλή εκτέλεση εκσκαφών είναι επαρκής για την απόδειξη της «έναρξης υλοποίησης».

Η νέα νομική ερμηνεία του Δήμου Αλίμου έχει ανοίξει το δρόμο για νέες δικαστικές προσφυγές, με ειδική αναφορά στο ότι «η έναρξη εκσκαφής» δεν είναι πάντα επαρκής για να διασφαλίσει την προστασία των καλόπιστων διοικουμένων, όπως οι εργολάβοι και οι ιδιοκτήτες. Έτσι, αν και η νομοθεσία προβλέπει την προστασία των οικοδομικών αδειών για τις οποίες έχουν ήδη εκτελεστεί εργασίες εκσκαφής, το ΣτΕ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για ακυρωτικές προσφυγές κατά αυτών των αδειών.

Η απόφαση αυτή έχει πυροδοτήσει συζητήσεις γύρω από τη σκοπιμότητα της προσωρινής αναστολής των οικοδομικών αδειών, η οποία, όπως τονίζεται, ήταν απαραίτητη για να αποτραπεί η δημιουργία τετελεσμένων που θα καθιστούσαν δύσκολη την εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ και της συνταγματικής νομιμότητας.

Το πολεοδομικό τοπίο συνεχίζει να είναι ασταθές και οι ρυθμίσεις γύρω από τις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ φαίνεται να αλλάζουν συνεχώς, με νέα δικαστικά μέτωπα να ανοίγουν και η νομολογία να εξελίσσεται σταδιακά. Όλα αυτά αφήνουν ανοιχτό το πεδίο για περαιτέρω νομικές αμφισβητήσεις και προσφυγές.