«Ο Μεγάλος περίπατος της Άλκης»: Τιμητικός τόμος του υπουργείου Πολιτισμού για το έργο και την προσωπικότητα της Άλκης Ζέη

Συγγραφέας διάσημων μυθιστορημάτων για νέους και παιδιά -ας θυμηθούμε εντελώς δειγματοληπτικά «Το καπλάνι της βιτρίνας» (1963) και τον «Μεγάλο περίπατο του Πέτρου» (1971)-, η Άλκη Ζέη (1925-2020) θα συναντηθεί με την τέχνη και τους προβληματισμούς των πεζογράφων της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς μόνο μέσω ενός βιβλίου της, που είναι το μυθιστόρημα «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» (1989) και επιβεβαιώνει τη μεταπολιτευτική δυναμική των πεζογράφων της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Η συνάντηση θα γίνει στο πεδίο της πολιτικής εξορίας, προετοιμασμένη από τα κείμενα «Ένα σταμνί στο παράθυρο» και «Στο Μαρούσι», που περιέχονται στο πρώτο λογοτεχνικό έργο της Ζέη, τη συλλογή διηγημάτων «Αρβυλάκια και γόβες» (1963). Πολιτική εξόριστος στη Μόσχα μετά το τέλος του Εμφυλίου, που θα επιστρέψει στην Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του 1960, για να αυτοεξοριστεί στα χρόνια της δικτατορίας στο Παρίσι, η Ζέη ασχολήθηκε με το γράψιμο από πολύ νεαρή ηλικία. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε στη συνέχεια ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης». Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της έργο «Με μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο», και το 2017 το «Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά». Το τελευταίο της βιβλίο με τίτλο «Ένα παιδί από το πουθενά», κυκλοφόρησε λίγους μήνες πριν από τον θάνατό της (όλα, όπως και τα παιδικά και εφηβικά, κυκλοφορούν από το Μεταίχμιο).
Η Ζέη υπήρξε πρέσβειρα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό, καθώς το σύνολο του έργου της είναι μεταφρασμένο και κυκλοφορεί σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο. Η ίδια επίσης μετέφρασε από τα γαλλικά, τα ιταλικά και τα ρωσικά αρκετά βιβλία. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της και αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και της Κύπρου. Έλαβε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής, και τον τίτλο του Ταξιάρχη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων. Το 2023, το οποίο μόλις αφήσαμε πίσω μας, το υπουργείο Πολιτισμού το αφιέρωσε στη Ζέη, διοργανώνοντας  μια μεγάλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, που συγκέντρωσε πολύ κόσμο. Πριν από μερικές ημέρες, το υπουργείο εξέδωσε έναν τιμητικό τόμο για τη Ζέη υπό τον τίτλο «Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης 1923-2020». Κατά τη διάρκεια του «Λογοτεχνικού Έτους Άλκης Ζέη» το υπουργείο ανέλαβε τη στήριξη, τον σχεδιασμό δράσεων, καθώς και την αξιολόγηση προτάσεων και αιτημάτων αιγίδας διαφόρων φορέων για δράσεις τους στο πλαίσιο του εορτασμού. Η έκδοση είναι ιδιαιτέρως φροντισμένη, κάτι μεταξύ ιστορικού και λογοτεχνικού χρονικού, άλμπουμ και coffee table book- στα ελληνικά και στα αγγλικά, περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό φωτογραφιών και γραπτών τεκμηρίων και η επιμέλεια είναι της Σίσσυς Παπαθανασίου. Η εργοβιογραφία είναι του Θανάση Αγάθου, της Χρ. Ντουνιά και της Σ. Παπαθανασίου, για τα υλικά της τεκμηρίωσης έχουν εργαστεί οι Μένη Κανατσούλη, Βασιλική Νίκα, Μαρία Δημάκη-Ζώρα, Κωνσταντίνα Ζηροπούλου και Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη. Ο σχεδιασμός της έκδοσης και η καλλιτεχνική επιμέλεια ανήκουν στη Βάσω Αδαμοπούλου και η οργάνωση και η ψηφιοποίηση του του φωτογραφικού υλικού στη Μαρία Στέφωση.
Ο τόμος (να θυμίσουμε ότι ο τίτλος του ήταν και ο τίτλος της μεγάλης έκθεσης του 2023) ξεκινάει με χαιρετισμούς της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και της γενικής γραμματέως Σύγχρονου Πολιτισμού Ελένης Δουνδουλάκη ενώ ακολουθούν  εισαγωγικά κείμενα της Σίσσυς Παπαθανασίου, προϊσταμένης Διεύθυνσης Γραμμάτων του υπουργείου Πολιτισμού, της Χριστίνας Ντουνιά και της Ειρήνης  Σεβαστίκογλου. Η Ειρήνη και ο Πέτρος Σεβαστίκογλου, τα παιδιά της Ζέη, έχουν συμβάλει τα μάλα στην προετοιμασία και τη οργάνωση του τόμου. Υπάρχουν επίσης κριτικογραφία της Ζέη και κείμενά της για τα παιδιά, την ανάγνωση και τους φίλους της, επιλογή από συνεντεύξεις, μαρτυρίες και επιστολές της, καθώς και παρουσίαση μεταφράσεων και της παραστασιογραφίας της. Ο τόμος θα παρουσιαστεί σε ειδική εκδήλωση εντός του Φεβρουαρίου.