Άρθρο του Παύλου Καμάρα- Υπεύθυνου Αυτοδιοίκησης της Δημοκρατικής Συμμαχίας

Πρόγραμμα

«Καλλικράτης» –

Ένα εγχείρημα

με πολλά

ερωτηματικά

Αναμφίβολα οι νέες ρυθμίσεις του Ν.3852/10 γνωστός ως «Καλλικράτης» για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση, περιλαμβάνουν θέσεις και επεξεργασμένες ιδέες της ίδιας της Αυτοδιοίκησης.

Θέσεις που ωρίμασαν επί σειρά ετών στα Συνέδρια, τις Επιτροπές και τα διάφορα FORUM με αποτέλεσμα η υιοθέτηση τους, να καλύψει σε μεγάλο βαθμό τις πραγματικές ανάγκες και απαιτήσεις των τοπικών κοινωνιών για αναβάθμιση του θεσμού της Τ.Α τουλάχιστον όσον αφορά στην οργάνωση των ΟΤΑ  και στις νέες αρμοδιότητες.
Απόρροια αυτών ήταν και η «αναίμακτη» αποδοχή του νέου Νόμου, από την Αυτοδιοίκηση παρά τις ευρείες καταργήσεις – συγχωνεύσεις Δήμων (μείωση από 1033 σε 325). Παράλληλα η Κοινή γνώμη «βομβαρδίστηκε» από έντονη κριτική και δημοσιεύματα παραγόντων της Κεντρικής Πολιτικής Σκηνής, ως και Μ.Μ.Ε. για ευρεία κακοδιαχείριση στην Αυτοδιοίκηση, γεγονός που αν και δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα σε μεγάλο βαθμό, παρ’ όλα  αυτά δημιούργησε πρόσφορο έδαφος για τις επελθούσες αλλαγές στον χάρτη της Αυτοδιοίκησης.
Η πρόσφατη απογραφή των χρεών των στοιχείων των ΟΤΑ και ταυτόχρονα η παρουσίαση των Οικονομικών τους στοιχείων, καταδεικνύουν την πραγματική εικόνα των χρεών αλλά και των πόρων που διαχειρίζεται η Αυτοδιοίκηση, και εκθέτουν την ηγεσία του ΥΠΕΣΔΔΑ και όσων επένδυσαν στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης. Όσων δηλαδή προσπάθησαν να καταστήσουν την Αυτοδιοίκηση « συμμέτοχο» και «συνένοχο» στην δημιουργία του εθνικού μας προβλήματος.
Όταν το σύνολο των Δανείων της Αυτοδιοίκησης, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΣΔΔΑ, ανέρχεται σε 1,8 δις δηλαδή στο 0,5% του συνολικού χρέους της χώρας μας, και μάλιστα η Ελληνική Αυτοδιοίκηση βρίσκεται στην προτελευταία θέση των 27 κρατών –μελών της Ε.Ε ως προς το συνολικό ύψος της δανειοδότησης επί του ΑΕΠ(0,7%) και όταν το σύνολο των οφειλών –χρεών προς τρίτους  των 1033 Δήμων είναι 1,26 δις, έναντι όμως βεβαιωμένων απαιτήσεων (κυρίως από το Κράτος) 1,8 δις, και με αποθεματικα 735.000, τότε είναι προφανές ότι ο μύθος περί κακοδιαχείρισης των ΟΤΑ και κατασπατάληση  του Δημοσίου χρήματος έχει καταρρεύσει .
Αντιθέτως η ομολογία του ΥΠΕΣΔΔΑ ότι μόλις το 3,1% επί του ΑΕΠ είναι οι συνολικές Δαπάνες της Τ.Α στη χώρα μας, έναντι του 17,2% του Μ.Ο της Αυτοδιοίκησης της Ε.Ε. προσδιορίζει και την γενεσιουργό αιτία των προβλημάτων της Αυτοδιοίκησης.  Και αυτά τα αναφέρουμε, διότι η εμπλοκή της Αυτοδιοίκησης ακόμα και στο Μνημόνιο, με ρητή μάλιστα δέσμευση για εξοικονόμηση (μείωση) των τακτικών πόρων της κατά 500 εκατ. τον χρόνο, μετέτρεψε ένα Πρόγραμμα ενίσχυσης του Θεσμού σε Πρόγραμμα εξοικονόμησης πόρων.
Το γεγονός αυτό αναμένεται να δημιουργήσει πολλά προβλήματα στους νέους ΟΤΑ και το νεοσύστατο θεσμό της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, αφού σοβαρές μελέτες (ΙΤΑ, ΕΕΤΑ κλπ.) υπολογίζουν το κόστος της Υποστήριξης της Διοικητικής Μεταρρύθμισης στην Αυτοδιοίκηση σε 4,8 δις τουλάχιστον, πρόσθετα στους υφιστάμενους πόρους.
Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, ο κύριος παράγοντας της αποτυχίας της ανάλογης Διοικητικής Μεταρρύθμισης «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ», ήταν ακριβώς η μη υποστήριξή της, με πόρους και μέσα.
Επίσης πρέπει να αναφέρουμε ότι η μη ανανέωση των συμβάσεων Έργου εξειδικευμένου προσωπικού, κυρίως στις Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων και η αναπλήρωσή τους με ανειδίκευτο προσωπικό προερχόμενο από μετατάξεις ετερογενών φορέων, ως και η πολιτική του 1:5 (ενός προσλαμβανόμενου για κάθε πέντε αποχωρήσεις) στις νέες προσλήψεις, είναι σίγουρο ότι θα έχουν αλυσιτελείς επιπτώσεις στην ποιότητα των παρεχόμενων από τους Δήμους υπηρεσιών.
Παρόλα αυτά και παρά τις εύλογες ανησυχίες και επιφυλάξεις, εάν η ιδιαίτερη αυτή περίοδος για τη χώρα μας, ενδεικνυόταν για ριζικές αλλαγές στην Αυτοδιοίκηση, κυρίως όσον αφορά στις συγχωνεύσεις των ΟΤΑ, (χωρίς τις απαραίτητες προϋποθέσεις) δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει ότι με το νέο θεσμικό πλαίσιο επιχειρείται η αναβάθμιση της εποπτείας και του ελέγχου των ΟΤΑ, η θεσμοθέτηση των συμμετοχικών διαδικασιών έστω και συμβουλευτικά στον προγραμματισμό των έργων των Δήμων, η αρτιότερη οργάνωση των υπηρεσιών, η ενδοδημοτική και ενδοπεριφερειακή αποκέντρωση.
Η καθιέρωση του νέου θεσμού της Αιρετής Περιφέρειας με κατάργηση των Νομαρχιών, ως δεύτερη βαθμίδα Αυτοδιοίκησης, ήταν ένα αίτημα πολλών χρόνων, κεκτημένο της Ευρώπης των Περιφερειών. Η Περιφέρεια αναλαμβάνει  πλέον σημαντικό αναπτυξιακό ρόλο με την διαχείριση του ΕΣΠΑ. Ωστόσο είναι ένα Πρόγραμμα που στον 5ο χρόνο υλοποίησής του (2007-2013) παρουσιάζει τραγικά ποσοστά απορρόφησης (18%) στο σύνολο του.
Ιδιαίτερα την περίοδο αυτή που το ζητούμενο είναι η ανάπτυξη, ως καταλυτικό στοιχείο εξόδου από την κρίση, η Αιρετή Περιφέρεια, με την μεταβίβαση των νέων αρμοδιοτήτων και την διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων, θα πρέπει να λειτουργήσει ως ατμομηχανή της ανάπτυξης ιδίως στην Περιφέρεια.
Βέβαια η ετεροχρονισμένη κατά 6 μήνες ανάληψη αρμοδιοτήτων από τους αιρετούς Περιφερειάρχες κυρίως ως προς την διαχείριση των Κοινοτικών κονδυλίων που συνεχίζουν να διαχειρίζονται οι διορισμένοι Γενικοί Γραμματείς των Περιφερειών , δημιουργεί πολλά ερωτηματικά ως προς την σκοπιμότητα αλλά και τα αποτελέσματα αυτής της ενέργειας.
Τέλος θα πρέπει να σημειώσουμε, ότι το γεγονός και μόνο ότι σε ένα Νόμο προβλέπονται για την εφαρμογή του 86 υπουργικές και διυπουργικές αποφάσεις και 34 Προεδρικά Διατάγματα, δίνει το μέτρο εάν όχι της προχειρότητας, τουλάχιστον της βιασύνης με την οποία επιχειρείται η Διοικητική αυτή Μεταρρύθμιση.
Πολλά λοιπόν τα ερωτηματικά για την πραγματική αναβάθμιση της Αυτοδιοίκησης αφού εκτός των παραπάνω, φαίνεται ότι ο «KΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» ελάχιστα ασχολείται με δύο (2) βασικές παραμέτρους που χαρακτηρίζουν καθοριστικά τον θεσμό, το ανθρώπινο Δυναμικό και την Αποτελεσματικότητα .
Ποιοτικό Πολιτικό Προσωπικό, καταρτισμένο Υπηρεσιακό Προσωπικό και μέθοδοι αύξησης της παραγωγικότητας , είναι το τρίπτυχο που θα οδηγήσει σε μία Αυτοδιοίκηση στο ύψος των περιστάσεων και τις ανάγκες των καιρών.
Βέβαια είναι αυτονόητη η αναγκαιότητα στήριξης του επιχειρήματος με πόρους και μέσα , ώστε με ορθολογική διαχείριση, στοχευμένες και ιεραρχημένες δράσεις οι Αυτοδιοικήσεις   να μπορέσουν να συμβάλλουν τόσο στην κοινωνική συνοχή όσο και στην Ανάπτυξη της χώρας μας.
Αντίθετα η συνεχής παρακράτηση ακόμα και θεσμοθετημένων πόρων βουλιάζει οικονομικά τους Δήμους και προδιαγράφει την απαξίωση του θεσμού και την αποτυχία μιας ακόμα Μεταρρύθμισης στην Αυτοδιοίκηση.