Γονικές δωρεές – παροχές: 20 μυστικά για μεταβιβάσεις – Αναλυτικός οδηγός με ερωτήσεις – απαντήσεις

Νέο τοπίο διαμορφώνεται στις γονικές παροχές και τις δωρεές, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα σε γονείς να μεταβιβάσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στα παιδιά τους, γλιτώνοντας φόρους.

Η αύξηση του αφορολόγητου στις 800.000 ευρώ για μεταβιβάσεις σε ακίνητη και κινητή περιουσία όπως μετοχές, ομόλογα, χρήματα σε συγγενείς α΄ βαθμού, έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του αριθμού δωρεών και γονικών παροχών.

Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι η ανοδική πορεία των τιμών στα ακίνητα έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται αγώνας δρόμου από γονείς, προκειμένου οι μεταβιβάσεις να γίνουν με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), τονίζει ότι οι αρχικές δηλώσεις, εφόσον δεν συντάσσεται συμβόλαιο, με τη χρήση των προσωπικών κωδικών πρόσβασης myAADE, των συμβαλλομένων υποβάλλονται ηλεκτρονικά.

Ωστόσο, εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή, οι δηλώσεις για κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας.

Πώς γίνονται

Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι απορίες είναι πολλές και στο πλαίσιο αυτό, η ΑΑΔΕ, προχώρησε στην έκδοση ενός χρηστικού οδηγού με πολύ σημαντικές πληροφορίες για όλα τα θέματα που αφορούν στις μεταβιβάσεις.

Τα μυστικά των μεταβιβάσεων είναι αρκετά καθώς στόχος είναι η απλοποίηση των διαδικασιών, κάτι που σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί με τις κινήσεις που κάνουν.

Οι ερωτο-απαντήσεις αφορούν σε δωρεές-γονικές παροχές χρημάτων και κινητών αντικειμένων όσο και για τις δωρεές-γονικές παροχές ακινήτων και οι πιο σημαντικές από αυτές είναι οι εξής:

• Ποια είναι η αρμόδια ΔΟΥ για την υποβολή της δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής και δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων; 

Αρμόδια είναι η ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου δωρεοδόχου/τέκνου ή της έδρας του νομικού προσώπου που έχει αντικείμενο φορολογίας δωρεών. Στην περίπτωση που ο δωρεοδόχος/τέκνο είναι κάτοικος εξωτερικού, αρμόδια είναι η ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού και Εναλλακτικής Φορολόγησης Κατοίκων Ημεδαπής.

• Ποιο είδος δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής δεν υποβάλλεται ηλεκτρονικά; 

Εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου» οι τροποποιητικές δηλώσεις, οι δηλώσεις με αίτημα αναβολής φορολογίας, οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να γλιτώσει την εφάπαξ καταβολή, ώστε να βεβαιωθεί ο φόρος σε 12 διμηνιαίες δόσεις (ή σε 24 για ανήλικο υπόχρεο), καθώς επίσης και οι δηλώσεις φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής χρημάτων οι οποίες απαλλάσσονται από τον αντίστοιχο φόρο.

• Ποια είναι η διαφορά της δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής κινητών από τη δήλωση δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων; 

Όταν επιλέγεται δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής, το αντικείμενο φορολογίας είναι κινητά περιουσιακά στοιχεία, χρηματικά ποσά μέσω ΙΒΑΝ στους δικαιούχους της Α’ κατηγορίας, ενώ όταν επιλέγεται δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων το αντικείμενο φορολογίας είναι μόνο χρηματικά ποσά με αυτοτελή φορολόγηση 10%, 20%, 40%, ανάλογα με το βαθμό συγγένειας.

• Πώς μπορεί να εισέλθει στην εφαρμογή ο κάθε δωρητής/γονέας ή δωρεοδόχος/τέκνο για να συμπληρώσει τη δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής και δωρεάς-γονικής παροχής χρημάτων;

Στην εφαρμογή myPROPERTY μπορεί να εισέλθει ο συμβαλλόμενος, εφόσον είναι πιστοποιημένος χρήστης, χρησιμοποιώντας τους κωδικούς πρόσβασης myAADE (user name & password), επιλέγοντας από το μενού «Αρχική Σελίδα – Εφαρμογές – Πολίτες – Δήλωση Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων» του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ. Αφού εισέλθει στην εφαρμογή, επιλέγει την καρτέλα «Νέα Δήλωση» και στη συνέχεια επιλέγει το είδος δήλωσης που επιθυμεί να υποβάλει (Δήλωση Φόρου Γον. Παροχής, Δήλωση Φόρου Δωρεάς, Δήλωση Φόρου Γονικής Παροχής χρημάτων, Δήλωση Φόρου Δωρεάς χρημάτων). Στο είδος συναλλαγής εμφανίζεται αυτόματα «κινητών» ή «χρήματα» αντίστοιχα και δήλωση με συμβόλαιο «Όχι». Επιλέγεται η ιδιότητα αυτού που συμπληρώνει τη δήλωση ανάλογα με το είδος της δήλωσης που έχει επιλεγεί. Σε δήλωση γονικής παροχής ως παρέχων γονέας ή τέκνο, ενώ σε δήλωση δωρεάς ως δωρητής ή δωρεοδόχος.

• Πώς αποθηκεύεται προσωρινά μια δήλωση; 

Ο χρήστης μπορεί, από την αρχή που θα δημιουργήσει μία δήλωση, να την αποθηκεύει προσωρινά σε οποιοδήποτε στάδιο πριν από την υποβολή της, επιλέγοντας από το μενού την «Προσωρινή Αποθήκευση» ή «Προσωρινή Αποθήκευση και Έλεγχος Δήλωσης».

• Τι σημαίνει «Προσωρινή Αποθήκευση και Έλεγχος Δήλωσης»; 

Ο χρήστης μπορεί να αποθηκεύει προσωρινά ότι έχει καταχωρίσει μέχρι εκείνη τη στιγμή, με έλεγχο ορθότητας στις ενότητες της δήλωσης. Εάν έχει παραλείψει να συμπληρώσει κάποια υποχρεωτικά πεδία, μετά την επιλογή «Προσωρινή Αποθήκευση και Έλεγχος Δήλωσης», θα εμφανιστούν στην οθόνη τα ανάλογα προειδοποιητικά μηνύματα (π.χ. περιγραφή κινητού κ.λπ.).

• Τι καταχωρίζεται στην ενότητα «Στοιχεία κινητού/ών»;

 Καταχωρίζονται χρηματικά ποσά, έργα τέχνης, αυτοκίνητα, η φορολογητέα αξία ολόκληρης επιχείρησης, μερίδων ή μεριδίων και μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο μετοχών που μεταβιβάζονται αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής, καθώς και οι γεωτρήσεις και λοιπές κατασκευές επί ακινήτων, όπως πέργκολες, υπόστεγα κ.λπ., η αξία των οποίων δεν υπολογίζεται με φύλλα υπολογισμού αντικειμενικής αξίας.

• Τι συμπληρώνεται στο πεδίο «Περιγραφή κινητού»; 

Μια σύντομη περιγραφή του κινητού που προσδιορίζει το είδος του. Η δήλωση δεν θα προχωράει χωρίς τη συμπλήρωση του πεδίου.

• Πόσα κινητά περιουσιακά στοιχεία μπορούν να περιληφθούν σε μία δήλωση στην εφαρμογή;
  

Στην εφαρμογή μπορούν να καταχωριστούν πολλά κινητά περιουσιακά στοιχεία στην ίδια δήλωση, με την προϋπόθεση ότι όλα έχουν την ίδια ημερομηνία παράδοσης. Διαφορετικά, θα υποβάλλονται περισσότερες δηλώσεις. Στην περίπτωση των χρηματικών συναλλαγών που πραγματοποιούνται την ίδια ημερομηνία, οι σχετικές κινήσεις/συναλλαγές καταχωρίζονται στη δήλωση μεμονωμένα ανά κίνηση και όχι συγκεντρωτικά.

• Πώς γνωρίζει ο δωρεοδόχος/τέκνο ότι πρέπει να καταβάλει φόρο δωρεάς-γονικής παροχής; 

Θα λάβει μήνυμα στην προσωποποιημένη πληροφόρηση για την υποβληθείσα δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής το ποσό και την ημερομηνία λήξης πληρωμής του φόρου δωρεάς-γονικής παροχής.

• Πώς και πού εξοφλείται ο φόρος δωρεάς-γονικής παροχής; 

Μετά την έγκριση υποβολή της δήλωσης, εκδίδεται από την εφαρμογή η Πράξη Προσδιορισμού του φόρου, όπου προβλέπεται, και η Ταυτότητα Οφειλής. Επίσης εμφανίζονται και οι σχετικές τυχόν δόσεις που έχουν υπολογιστεί. Η πληρωμή του φόρου δωρεάς-γονικής παροχής γίνεται μέσω τραπέζης με τους αποδεκτούς τρόπους πληρωμής βεβαιωμένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση.

• Τι επιβαρύνσεις υπάρχουν σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του φόρου;

Εάν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί εντός της προβλεπόμενης νόμιμης προθεσμίας καταβολής, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τον ανάλογο τόκο εκπρόθεσμης καταβολής επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη ημέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας υποβολής της δήλωσης.

• Πώς/πού υπογράφει ο δωρητής/γονέας-δωρεοδόχος/τέκνο την ηλεκτρονική δήλωση δωρεάς-γον. Παροχής;

 Όταν ο συμβαλλόμενος εισέλθει στην εφαρμογή myPROPERTY με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης myAADE και επιλέξει υποβολή και καταχώριση της δήλωσης, αυτό σημαίνει ότι έχει γίνει έγκριση/υποβολή της δήλωσης από τον ίδιο.

• Ποιος «ανεβάζει» στην εφαρμογή τα δικαιολογητικά έγγραφα;

 Στην εφαρμογή «ανεβάζει» έγγραφα αυτός που συμπληρώνει τη δήλωση.

• Πώς αυτός που συμπληρώνει τη δήλωση θα ανεβάσει στην εφαρμογή τα έγγραφα-δικαιολογητικά που πρέπει να επισυναφθούν στην εφαρμογή;
  

Επιλέγοντας από το μενού «Διαχείριση Αρχείων (Έγγραφα)», μπορεί να επισυνάψει τα έγγραφα που επιθυμεί αφού προηγουμένως αναγράψει μία περιγραφή-τίτλο στο αντίστοιχο πεδίο. Μενού Δήλωσης → Έγγραφα → upload. Εναλλακτικά, επισύναψη εγγράφων μπορεί να γίνει και στην ενότητα «Έγγραφα» που βρίσκεται μετά τον Πίνακα Υπολογισμού Φόρου.

• Τι επιλογές υπάρχουν για διόρθωση μιας δήλωσης; 

Όταν η δήλωση είναι σε κατάσταση προσωρινής αποθήκευσης μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε διόρθωση, π.χ. για αλλαγή της περιγραφής του κινητού. Όταν η δήλωση είναι οριστικοποιημένη (από τον 1ο συμβαλλόμενο): Θα πρέπει, πριν ο δεύτερος συμβαλλόμενος υποβάλει τη δήλωση, ο αρχικός χρήστης να επιλέξει «Προσωρινή Αποθήκευση» προκειμένου να μπορεί να τη διαχειριστεί εκ νέου. Υποβάλλεται εκ νέου η δήλωση προς τον άλλο συμβαλλόμενο για υποβολή ή μη. Όταν η δήλωση είναι υποβληθείσα (και από τους δύο συμβαλλομένους): Θα πρέπει να υποβληθεί νέα χειρόγραφη τροποποιητική δήλωση στη ΔΟΥ.

• Πώς υποβάλλεται η δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής ακινήτων; 

Η δήλωση συμπληρώνεται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει τη συμβολαιογραφική πράξη και επικυρώνεται και υποβάλλεται από τους συμβαλλομένους με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών TAXISnet.

• Ποια είναι η αρμόδια ΔΟΥ για την υποβολή της δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής ακινήτων; 

Είναι η ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου δωρεοδόχου. Στην περίπτωση που ο δωρεοδόχος/τέκνο είναι κάτοικος εξωτερικού, αρμόδια είναι η ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού και εναλλακτικής φορολόγησης κατοίκων ημεδαπής.

• Ποια ακίνητα περιουσιακά στοιχεία δηλώνονται στις ηλεκτρονικές δηλώσεις;
  

Ακίνητα περιουσιακά στοιχεία που μεταβιβάζονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο δωρεάς-γονικής παροχής τα οποία βρίσκονται σε περιοχές όπου ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων (ΑΠΑΑ). Ηλεκτρονικά επίσης υποβάλλονται και οι δηλώσεις για τη ματαίωση σύνταξης συμβολαιογραφικού εγγράφου, εφόσον οι αρχικές έχουν υποβληθεί με τον ίδιο τρόπο (μέσω της εφαρμογής myPROPERTY). Γεωτρήσεις και κατασκευές επί ακινήτων εντός ΑΠΑΑ (ενδεικτικά πέργκολες, υπόστεγα κ.λπ.), η αξία των οποίων δεν προσδιορίζεται με τα έντυπα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική δήλωση με αγοραία αξία δηλούμενα στην κατηγορία των κινητών. Επίσης, στη δήλωση αναγράφονται υποχρεωτικά οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές, εφόσον υπάρχουν.

• Ποιοι και πόσοι είναι οι συμβαλλόμενοι σε κάθε δήλωση; 

Συντάσσεται μία δήλωση ανά συμβόλαιο και ανά ζεύγος δωρητή/δωρεοδόχου, ανεξαρτήτως του αριθμού και του είδους των μεταβιβαζόμενων ακίνητων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση περισσοτέρων του ενός δωρητών ή δωρεοδόχων συντάσσονται, αντίστοιχα, περισσότερες δηλώσεις ανά συμβόλαιο.