Ζεστό “χρήμα” μέσω “Εξοικονομώ”

Κίνητρα ενεργειακής αναβάθμισης των διαμερισμάτων τους δίνει σε χιλιάδες νοικοκυριά η κυβέρνηση μέσω έξι νέων προγραμμάτων που θα τεθούν σταδιακά σε εφαρμογή έως το 2025.

Κάποια απ’ αυτά τα προγράμματα θα αρχίσουν να τρέχουν άμεσα -ακόμη και εντός του μήνα-, ενώ ένα μεγάλο πρόγραμμα “Εξοικονομώ” θα παρουσιαστεί στις αρχές του νέου έτους.
Τα νέα προγράμματα ανακαίνισης κτιρίων εντάσσονται στον ευρύτερο σχεδιασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος με στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση συνολικά 68.000 κτιρίων ετησίως έως το 2030.
Η αναβάθμιση και η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων άλλωστε, αποτελεί βασικό πυλώνα του νέου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που φιλοδοξεί να αλλάξει την καθημερινότητα όλων μας.
Ο σχεδιασμός που έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται – όπως εξηγούν παράγοντες του υπουργείου, θα δώσει μεγάλες οικονομικές ανάσες στα νοικοκυριά σε μια κρίσιμη λόγω της ενεργειακής κρίσης συγκυρία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει μειώθηκε το κόστος ενέργειας κατά 120 εκατ. ευρώ το χρόνο και αυξήθηκε η αξία των ακινήτων, λόγω του ότι ένα ενεργειακό αποδοτικό διαμέρισμα είναι ακριβότερο.

Οι βασικοί στόχοι αυτών των έξι προγραμμάτων είναι οι εξής:
Α. Η μείωση του ενεργειακού κόστους η καλύτερη διαχείριση των ενεργειακών αναγκών του νοικοκυριού.
Β. Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και η ανάπτυξη χωρίς αύξηση της χρήσης ενέργειας.
Όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για ένα μεγάλο στοίχημα, η υλοποίηση του οποίου θα αλλάξει άρδην τα δεδομένα, καθώς τα έξι προγράμματα απευθύνονται στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.

Υψηλότερες επιδοτήσεις
Τα έξι νέα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης και στόχος είναι η αναβάθμιση κατοικιών, επιχειρήσεων, αλλά ακόμα και σχολικών κτιρίων.
Το ενδιαφέρον για ένταξη στα προγράμματα είναι τεράστιο, καθώς οι επιδοτήσεις είναι υψηλότερες, ενώ κεντρικός άξονας των παρεμβάσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση είναι η τοποθέτηση αντλιών θερμότητας.

Αντίστροφη μέτρηση
Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι η αντίστροφη μέτρηση για δύο νέα προγράμματα έχει αρχίσει καθώς θα τεθούν σε εφαρμογή είτε προς το τέλος του μήνα, είτε στις αρχές Νοεμβρίου.
Το πρώτο θα επικεντρώνεται σε ευάλωτα νοικοκυριά με προϋπολογισμό 125 εκατ. ευρώ και επιδότηση έως 95%, ενώ ειδικά για τα φτωχά νοικοκυριά της Θεσσαλίας το ποσοστό θα φτάνει το 100%.
Το δεύτερο, ένα μίνι “Εξοικονομώ”, με ύψος 110 εκατ. ευρώ, δεν θα έχει εισοδηματικά κριτήρια και θα επιδοτεί κατά 50%, φτάνοντας το 80% για τη Θεσσαλία.

Εξοικονομώ για ευάλωτους
Το πρώτο από τα έξι προγράμματα εξοικονομώ, απευθύνεται στα λεγόμενα ευάλωτα νοικοκυριά και φιλοδοξεί να δώσει μια ουσιαστική απάντηση στην ενεργειακή φτώχεια των πλέον αδύναμων.
Σύμφωνα με τους βασικούς όρους το βασικό κριτήριο για να ενταχθεί ένα ευάλωτο νοικοκυριό στο πρόγραμμα είναι το εισόδημα, όπου το ατομικό είναι έως 5.000 ευρώ και το οικογενειακό έως 10.000 ευρώ.

Επίσης:
-O συνολικός προϋπολογισμός 125 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 50 εκατ ευρώ, είναι για ευάλωτα αποκλειστικά και για ευάλωτα νοικοκυριά της Θεσσαλίας που επλήγησαν από τις πλημμύρες και τα σπίτια τους έχουν χαρακτηριστεί ως κίτρινα.
-Το ποσοστό επιδότησης θα είναι της τάξης του 95%, ενώ για τα ευάλωτα νοικοκυριά της Θεσσαλίας η επιδότηση θα είναι στο 100%.
-Ο μέγιστος προϋπολογισμός των παρεμβάσεων θα είναι έως 25.000 ευρώ.
Παράγοντες του υπουργείου Περιβάλλοντος τονίζουν ότι τα προγράμματα για την εξοικονόμηση ενέργειας ωφελούν περισσότερο τους ευάλωτους, όσους δηλαδή είναι πιο εκτεθειμένοι στο ενεργειακό κόστος.
Οι πλέον ευάλωτοι άλλωστε είναι αυτοί που δεν ανοίγουν το καλοριφέρ, ή και το κλιματιστικό γιατί φοβούνται τον λογαριασμό που θα πληρώσουν και ζουν σε διαμερίσματα που είναι παλιά με μηδαμινή μόνωση και παλιά κουφώματα.

Εξοικονομώ για όλους
Το δεύτερο εξοικονομώ, δεν θέτει εισοδηματικά κριτήρια, κάτι που σημαίνει ότι σε θεωρητικό επίπεδο τουλάχιστον μπορούν να ενταχθούν οι πάντες, ακόμη δηλαδή και νοικοκυριά με πολύ υψηλές αποδοχές.
Ο συνολικός του προϋπολογισμός είναι της τάξης των 110 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 30 εκατ. ευρώ αφορούν τα νοικοκυριά της Θεσσαλίας που επλήγησαν από τις πλημμύρες και τα σπίτια τους έχουν χαρακτηριστεί ως κίτρινα.
-Το ποσοστό επιδότησης θα ανέρχεται στο 50% και ειδικά για τα νοικοκυριά της Θεσσαλίας στο 80%.
-Ο μέγιστος προϋπολογισμός των παρεμβάσεων θα είναι έως 25.000 ευρώ.

Αντλίες θερμότητας
Το τρίτο από αυτά τα προγράμματα, αφορά στην αντικατάσταση των συστημάτων θέρμανσης με αντλίες θερμότητας για νοικοκυριά, που αλλάζουν τα πάντα ως προς την ενεργειακή αυτονομία.
Πρόκειται για το μεγάλο πρόγραμμα “Εξοικονομώ”, το οποίο θα παρουσιαστεί το 2025 και θα διατεθεί ένα κονδύλι της τάξης 870 εκατ. ευρώ που θα προβλέπει αυξημένες επιδοτήσεις για εγκατάστασης αντλιών θερμότητας.
Η υλοποίηση του έχει αρχίσει να δρομολογείται, αν και παράγοντες της αγοράς, κάνουν λόγο για καθυστερήσεις τις οποίες αποδίδουν στη γραφειοκρατία, ειδικά από τις τράπεζες που εμπλέκονται στις χρηματοδοτήσεις.
Η αντλία θερμότητας είναι ένα σύστημα που αντλεί θερμότητα από ένα χώρο ή από το περιβάλλον και τη μεταφέρει σε κάποιον άλλο, κάτι που σημαίνει ότι κάνει πράξη την εξοικονόμηση ενέργειας.
Πρόκειται για ένα ενεργειακά αποδοτικό σύστημα που απορροφά θερμότητα από τον αέρα του περιβάλλοντος για θέρμανση και ζεστό νερό.
Μεταφέρει τη θερμότητα του αέρα του περιβάλλοντος στην οικία μέσω υδραυλικού συστήματος νερού, όπως ενδοδαπέδια θέρμανση, fan coil, και σώματα καλοριφέρ.
Τους θερινούς μήνες αφαιρεί θερμότητα από έναν κλιματιζόμενο χώρο και την αποβάλλει στο περιβάλλον, ενώ τους χειμερινούς μήνες αφαιρεί θερμότητα από το περιβάλλον και την αποβάλλει στον κλιματιζόμενο χώρο.
Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η θέρμανση μέσω των αντλιών θερμότητα είναι σημαντικά η οικονομικότερη λύση.
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι είναι ένα από τα πιο σημαντικά προγράμματα, σημειώνοντας ότι η αγορά μιας αντλίας θερμότητας ναι μεν είναι σχετικά ακριβή, αλλά σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να γίνει η απόσβεση των χρημάτων.
Σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος, που έχει συνολικό προϋπολογισμό της τάξης των 60 εκατ. ευρώ:
-προϋπόθεση για την ένταξη είναι η ανακύκλωση του παλαιού συστήματος θέρμανσης.
-η επιδότηση φτάνει στο 50% για την αγορά της αντλίας θερμότητας (ποσό αγοράς έως 5.000 ευρώ) και 50% για την εκτέλεση των απαιτούμενων εργασιών (ποσό παρεχόμενων υπηρεσιών έως 500 ευρώ).

Θερμοσίφωνες
Το τέταρτο πρόγραμμα είναι το δημοφιλές “Ανακυκλώνω – Αλλάζω Θερμοσίφωνα” και έχει ως βασικό του πλεονέκτημα το γεγονός ότι απευθύνεται στο σύνολο των νοικοκυριών της ελληνικής επικράτειας.
Ο συνολικός προϋπολογισμός θα είναι της τάξης των 170 εκατ. ευρώ, αλλά θα δοθεί προτεραιότητα στα επιλαχόντα νοικοκυριά του πρώτου κύκλου του προγράμματος.
Η ενημέρωσή τους θα γίνει μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και θα τους δοθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα στο οποίο θα πρέπει να υποβάλλουν της αίτηση τους για να ενταχθούν στο πρόγραμμα.

Εφόσον ολοκληρωθεί το χρονικό διάστημα υποβολής αιτήσεων από τα νοικοκυριά που έχουν προτεραιότητα, ο υπολειπόμενος προϋπολογισμός μέχρις εξάντλησης του θα είναι διαθέσιμος για υποβολή αιτήσεων από τα υπόλοιπα νοικοκυριά.
Με βάση όσα έχουν γίνει γνωστά έως τώρα, το πρόγραμμα θα αφορά στην ανακύκλωση παλαιών ενεργοβόρων θερμοσιφώνων και την αντικατάσταση τους με ηλιακούς.
Όσον αφορά στο ποσοστό επιδότησης θα είναι της τάξης:
– του 60% για τα ευάλωτα νοικοκυριά,
-του 55% για μέσο ατομικό εισόδημα κάθε μέλους της οικογένειας από 5.001 ευρώ έως 10.000 ευρώ και
-του 50% για εισόδημα ανά μέλος από 10.001 ευρώ έως 30.000.

Τουριστικά καταλύματα
Το πέμπτο πρόγραμμα αφορά σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα των τουριστικών καταλυμάτων σε ορεινές περιοχές, όπως τουλάχιστον αυτές ορίζονται από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία.
Ο συνολικός προϋπολογισμός είναι της τάξης των 10 εκατ. ευρώ, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το 1 εκατ. ευρώ, αφορά σε κτίρια τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως παραδοσιακά-διατηρητέα.
Όσοι ενταχθούν στο πρόγραμμα έχουν τη δυνατότητα για επιλέξιμες δαπάνες παρόμοιες με αυτές που ισχύουν στο αντίστοιχο πρόγραμμα για την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των επιχειρήσεων του τριτογενή τομέα.
Όσον αφορά στο ποσοστό επιδότησης, εξαρτάται αποκλειστικά από το μέγεθος της επιχείρησης κάτι που σημαίνει ότι είναι της τάξης:
-του 60% για τις μικρές,
-του 45% για τις μεσαίες και
-35% για τις μεγάλες.
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι δίνεται η δυνατότητα σε επιχειρήσεις οι οποίες βρίσκονται σε ορεινές περιοχές να αντλήσουν “ζεστό” χρήμα και να προχωρήσουν σε αναγκαίες βελτιώσεις.
Το στοίχημα θεωρείται βαρύνουσας σημασίας, καθώς στόχος είναι να δώσει ανάσες σε περιοχές που μπορούν να αξιοποιηθούν τουριστικά, αλλά έως τώρα οι ιδιοκτήτες των καταλυμάτων δεν έβρισκαν χρηματοδότηση.

Σχολικά κτίρια
Το έκτο πρόγραμμα, αφορά στην ενεργειακή αναβάθμιση των δημόσιων σχολικών κτιρίων και θα δώσει σημαντικές λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν μαθητές και εκπαιδευτικοί.

Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι τα περισσότερα σχολεία δεν είναι λειτουργικά κυρίως κατά τη διάρκεια του χειμώνα, με αποτέλεσμα να ξοδεύονται πολλά χρήματα για τη θέρμανση.

Η επιλεξιμότητα θα γίνεται με βάση τις βαθμοημέρες, έμφαση θα δοθεί στις πιο ψυχρές περιοχές, ενώ ο συνολικό προϋπολογισμός του προγράμματος είναι της τάξης των 40 εκατ. ευρώ.
Από το συγκεκριμένο κονδύλι:
-τα 30 εκατ. ευρώ αφορούν σχολεία και νηπιαγωγεία, ενώ
-τα 10 εκατ. ευρώ σε παιδικούς σταθμούς.
Βασική προϋπόθεση για ένταξη στο πρόγραμμα είναι η κατασκευή των κτιρίων να έχει γίνει πριν από το 2000 και να μην έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά.
Ως προς τις επιλέξιμες δαπάνες, αυτές αφορούν κατά κύριο λόγο σε θερμομόνωση, κουφωμάτων και εγκατάστασης αντλίας θερμότητας.