Νέο Εξοικονομώ: Ανοίγει τη Δευτέρα η πλατφόρμα για τις αιτήσεις – Ποιοι μπαίνουν, τι κερδίζουν

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για το «Νέο Εξοικονομώ», καθώς τη Δευτέρα θα ανοίξει η πλατφόρμα προκειμένου να υποδεχτεί τις αιτήσεις για μονοκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα.

Το νέο πρόγραμμα αποσκοπεί στην ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 50.000, κτιρίων, 38% περισσότερων συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο, ενώ στόχος είναι ο αριθμός να φτάσει τις 600.000 έως το τέλος της δεκαετίας.

Όσον αφορά στις δηλώσεις για τις πολυκατοικίες,  αυτές αναμένεται να ξεκινήσουν την τρίτη εργάσιμη μέρα μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου των αιτήσεων (για διαμερίσματα –μονοκατοικίες).

Το ύψος της επιδότησης εκτιμάται ότι θα ανέλθει  έως και το 75% το ανώτερο και έως 40% το κατώτερο με βάση εισοδηματικά κριτήρια, για να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων.

Για πρώτη φορά θα υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ θα ληφθεί ειδική μέριμνα για μονογονεϊκές οικογένειες, πολυτέκνους και νοικοκυριά με ΑμεΑ.

Μια από τις πλέον σημαντικές καινοτομίες του νέου προγράμματος είναι ο ορισμός ως σημαντικού κριτηρίου, η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων.

Επιλέξιμες κατοικίες

Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις που είναι οι εξής:

•Υφίσταται νόμιμα.
• Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
• Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
• Έχει καταταγεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.)  σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.

Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία.

Το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) του αιτούντα θα πρέπει να υφίσταται κατά το έτος αναφοράς του Προγράμματος (φορολογικό έτος 2020) όπως και κατά την υποβολή της αίτησης.

Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία: αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί.

Αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση / ενοικίαση), δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυρίων με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα).

Για τη νομιμότητα της κατοικίας ο αιτών θα πρέπει να προσκομίσει τα σχετικά νομιμοποιητικά της έγγραφα. Τίθεται υπόψη πως θα απαιτηθεί η υποβολή σε μεταγενέστερο στάδιο της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου / Διηρημένης Ιδιοκτησίας.

Επιλέξιμες δαπάνες

Η ενεργειακή αναβάθμιση θεωρείται ένα από τα πλέον βασικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή του ένας ιδιοκτήτης, που θέλει να διατηρήσει το ακίνητό του σε καλή κατάσταση σε μια εποχή που αλλάζουν τα πάντα στο real estate.

Στο πλαίσιο αυτό, το «Νέο Εξοικονομώ», δίνει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία σε όσους το επιθυμούν να προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση του ακινήτου μέσα από μια μεγάλη γκάμα επιλέξιμων δαπανών.

Αυτές είναι:
-η αντικατάσταση κουφωμάτων (κατοικίας, διαμερίσματος, κλιμακοστασίου, φωταγωγού),
-η τοποθέτηση –αναβάθμιση θερμομόνωσης εξωτερικά ή εσωτερικά, η αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης /ψύξης (αντικατάσταση συστήματος θέρμανσης με νέο, φυσικού αερίου, υγραερίου, βιομάζας, αντλίας θερμότητας κ.α.).
-συστήματα ζεστού νερού χρήσης με αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας  (π.χ αντλίες θερμότητας ηλιακού συστήματος για την παροχή ζεστού νερού κ.α) και Λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας.

Σε αυτές εντάσσονται τα έξυπνα συστήματα διαχείρισης  (smart home) για εξοικονόμηση ενέργειας και η αναβάθμιση φωτισμού κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας.

Όσον αφορά στο smart home, εντάσσονται τα έξυπνα συστήματα διαχείρισης ηλεκτρικών φορτίων, θέρμανσης –ψύξης, αλλά και απομακρυσμένου ελέγχου  και παρακολούθησης.

Αξιολόγηση

Κρίσιμο μέγεθος στην αξιολόγηση κάθε αίτησης είναι τα λεγόμενα προκαθορισμένα κριτήρια όπως για παράδειγμα το ανοιγμένο κόστος εξοικονόμησης ενέργειας με συντελεστή βαρύτητας 50%.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται:
– το εισόδημα ανά μέλος της οικογένειας 14%,
-οι βαθμοημέρες 7%,
-η ενεργειακή κλάση βάσει του πρώτου πιστοποιητικού ενεργειακής επάρκειας 5%, η παλαιότητα της κατασκευής 3%, η μονογονεική οικογένεια 7%, ΑΜΕΑ 7%, πολύτεκνοι 7%.

Για την υποβολή της αίτησης και την παρακολούθηση του έργου, ο ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει Σύμβουλο Έργου.

Σε αυτή την περίπτωση, το κόστος καλύπτεται απευθείας από το Πρόγραμμα μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων και την επίτευξη του ενεργειακού στόχου. Επίσης, καλύπτεται η δαπάνη για το κόστος των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων που προβλέπει το Εξοικονομώ,  η αμοιβή για την έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας, καθώς και τυχόν λοιπές δαπάνες μελετών.

Πολυκατοικίες

Στο πλαίσιο του προγράμματος, η αίτηση Πολυκατοικίας, που υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο της πολυκατοικίας, συνδέεται με τις επιμέρους αιτήσεις των συμμετεχόντων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν κοινόχρηστες και μη κοινόχρηστες παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών.

Για να υποβληθεί αίτηση Πολυκατοικίας:

• πρέπει να έχει σε ισχύ αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) «διαχείρισης πολυκατοικίας».
• Μετά από απόφαση γενικής συνέλευσης, υποβάλλεται σχετική αίτηση
Πολυκατοικίας από τον εκπρόσωπο των ιδιοκτητών, καθώς και επιμέρους αιτήσεις από καθένα από τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που επιθυμούν να ενταχθούν στο Πρόγραμμα.
• Υποβάλλεται Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτηρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία, συνοδευόμενο από την Πρόταση Παρεμβάσεων.
• Πραγματοποιούνται υποχρεωτικά και κοινόχρηστες παρεμβάσεις
• Οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που δεν εντάσσονται ή δεν θέλουν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα συμμετέχουν στην υλοποίηση των παρεμβάσεων που έχουν δηλωθεί στην Απόφαση Γενικής Συνέλευσης Πολυκατοικίας με ίδια κεφάλαια.

Εισόδημα, ποσά

Τα φυσικά πρόσωπα που τα ίδια και η προς ενεργειακή αναβάθμιση κατοικία τους πληρούν τις προϋποθέσεις, καλούνται δυνητικοί Ωφελούμενοι του Προγράμματος εφόσον βάσει του εισοδήματος τους κατά το έτος αναφοράς κατατάσσονται στις κάτωθι εισοδηματικές κατηγορίες:
Για αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων, μονοκατοικιών και διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε Πολυκατοικία, το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται ως εξής:

Εντός 12μήνου

Σε κάθε περίπτωση, βασική προϋπόθεση είναι η υπαγωγή της αίτησης και η επίτευξη του ελάχιστου ενεργειακού στόχου και της απαιτουμένης εξοικονόμησης ενέργειας του προγράμματος.

Τα έργα του προγράμματος θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε διάστημα 12 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής.
Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του προαναφερόμενου διαστήματος, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί τουλάχιστον το 25% των επιλέξιμων εργασιών.

Εάν όμως αυτός που μπήκε στο πρόγραμμα δεν προλάβει το χρονοδιάγραμμα που έχει στη διάθεσή του, η αίτηση του οδηγείται σε διαδικασία απένταξης και αμέσως θα χάσει τις ευνοϊκές ρυθμίσεις.

Εκτός από το 12μηνο ολοκλήρωσης του έργου, δίνεται δυνατότητα παράτασης για διάστημα ως και 3 μήνες, κατόπιν εξέτασης αιτιολογημένου αιτήματος.

Τα αιτήματα μάλιστα που αφορούν περιπτώσεις ανωτέρας βίας εξετάζονται χωριστά κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος.

Αξιολόγηση – Χρηματοδότηση

Φυσικά πρόσωπα και ιδιοκτήτες  διαμερισμάτων πολυκατοικίας που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο Πρόγραμμα θα πρέπει αρχικά να ελέγξουν εάν πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει το πρόγραμμα.

Ο έλεγχος αφορά στο εάν και κατά πόσο η ιδιοκτησία τους μπορεί να θεωρηθεί «επιλέξιμη κατοικία», βάσει του εισοδήματος και να μεριμνήσουν, προκειμένου να γίνουν οι απαιτούμενες ηλεκτρονικές διασταυρώσεις.

Ο έλεγχος αφορά στα εξής:
-Εξασφάλιση κωδικών πρόσβασης στην εφαρμογή TAXISnet. Στην περίπτωση που δεν υφίσταται δυνατότητα υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα για φυσικά πρόσωπα/πολυκατοικίες που δεν είναι πιστοποιημένα μέσω της ανωτέρω εφαρμογής και δεν έχουν κωδικούς πρόσβασης σε αυτή.
-Εκκρεμότητες νομιμοποίησης/τακτοποίησης στο ακίνητο: Η αρχική δήλωση υπαγωγής σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών θα πρέπει να έχει γίνει πριν την υποβολή της αίτησης στο Πρόγραμμα. Κατά την υποβολή στο Πρόγραμμα της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας η υπαγωγή θα πρέπει να είναι περαιωμένη. Μεταγενέστερη δήλωση, από την υποβολή αίτησης στο Πρόγραμμα, για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών, δύναται να υποβληθεί σε περίπτωση απόκλισης της ωφέλιμης επιφάνειας του ακινήτου μέχρι του ορίου τα 7 τετραγωνικά μέτρα, προκειμένου οι ενεργειακές παρεμβάσεις να είναι σύμφωνες με την κείμενη νομοθεσία (για τις πολυκατοικίες, το όριο σε τετραγωνικά μέτρα είναι το γινόμενο του 7 επί του πλήθους των διαμερισμάτων). Σε κάθε περίπτωση, πριν την τελική εκταμίευση της επιχορήγησης του έργου θα πρέπει να είναι περαιωμένη.
-Εκκρεμότητες στην εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1): Στην αναλυτική κατάσταση μισθωμάτων ακίνητης περιουσίας (Ε2) ή στη δήλωση των στοιχείων ακινήτων (Ε9), θα πρέπει να διευθετηθούν όλες οι εκκρεμότητες πριν από την υποβολή της αίτησης. Στα έντυπα φορολογίας, μίσθωσης ακινήτων και περιουσιακής κατάστασης θα πρέπει να αναγράφεται ο αριθμός παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, κατά την υποβολή της αίτησης η απόκλιση μεταξύ της επιφάνειας κυρίων χώρων βάσει του εντύπου Ε9 και της ωφέλιμης επιφάνειας Α’ ΠΕΑ, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 7m2.
-Πρόσφατη απόκτηση ακινήτου: Στην περίπτωση κατά την οποία η απόκτηση για πρώτη φορά εμπράγματου δικαιώματος επί του ακινήτου έχει γίνει μετά τις 31/12/2020, τότε θα πρέπει να έχει προηγηθεί και η καταχώρηση/τροποποίηση των στοιχείων στη δήλωση των στοιχείων ακινήτων Ε9.

Λιγνιτικές, πληγείσες περιοχές

Όσον αφορά στην κατανομή των πόρων ανά Περιφερειακή Ενότητα έχουν ληφθεί υπόψη πληθυσμιακά και ενεργειακά δεδομένα καθώς και δεδομένα προηγούμενης ζήτησης προγραμμάτων «εξοικονομώ» και εφαρμογής συντελεστών.

Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξουν μεγάλες μεταβολές με προϋπολογισμούς περασμένων προγραμμάτων «Εξοικονομώ».
Στις περιοχές Κοζάνης, Φλώρινας, Αρκαδίας και Ευβοίας θα κατανεμηθεί επιπλέον 5% του συνολικού προϋπολογισμού επειδή ανήκουν σε λιγνιτικές περιοχές και περιοχές που πλήγηκαν από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού.

Οι πόροι αυτοί μπορούν να συνδυασθούν με άλλους εθνικούς για την υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε επιλέξιμες κατοικίες.
Επίσης, οι διαθέσιμοι πόροι του Προγράμματος δύνανται να προσαυξηθούν, σε περίπτωση μεγάλου όγκου αιτήσεων και εξάντλησης των κονδυλίων.

Χρηματοδότηση

Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, είναι συνολικού ύψους 632 εκ, ευρώ και δίνει την δυνατότητα της ηλεκτρονικής υποβολής αιτήσεων για χρονική περίοδο 50 ημερών από την ημερομηνία έναρξης υποβολής.
Παράγοντες της αγοράς εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι θα κινητοποιηθούν συνολικά κεφάλαια πάνω από 1 δισ. Ευρώ και σημειώνουν, ότι η μέση εκτιμώμενη επιδότηση θα ανέλθει σε ποσοστό 62% της συνολικής δαπάνης.