«Πρόληψη, Προετοιμασία, Ετοιμότητα»: Έναρξη της αντιπυρικής περιόδου με υψηλές προσδοκίες [Ρεπορτάζ]

Οι ενέργειες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής από την κυβέρνηση, τους Δήμους και τους φορείς

Ξεκινά και επίσημα η αντιπυρική περίοδος και το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, όσο και οι Δήμοι έχουν ξεκινήσει τις πρώτες ενέργειες με στόχο να μην υπάρξουν προβλήματα το φετινό καλοκαίρι. Άλλωστε στην Αττική ο περασμένος χρόνος μπορεί να είναι παράδειγμα, μιας και ευτυχώς τα προβλήματα ήταν πολύ μικρότερα σε σχέση με παλιότερες καταστροφικές σεζόν που είχαν θρηνήσει ανθρώπινες απώλειες, αλλά και πολλά τετραγωνικά μέτρα πρασίνου χαμένα. Όπως έχει γίνει γνωστό, η αντιπυρική περίοδος ξεκινάει επίσημα την 1^η Μαΐου και σε σχέση με άλλες χρονιές η χώρα μας θα έχει στη διάθεσή της πτητικά μέσα από τις αρχές του μήνα, περίπου έναν μήνα νωρίτερα από ότι παλιότερα. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό τα εναέρια μέσα, τόσο του εθνικού μας στόλου όσο και τα μισθωμένα, θα είναι περίπου στον ίδιο αριθμό με έναν χρόνο πριν με το μέγεθος των δυνάμεων να μετράει 86 αεροσκάφη και ελικόπτερα.

Βάσει του σχεδιασμού που υπάρχει από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας στόχος είναι και φέτος η πρόληψη και η επιχειρησιακή ετοιμότητα έχοντας λάβει υπόψη την εμπειρία προηγούμενων ετών, με τους υπεύθυνους να έχουν ξεκινήσει από τον Ιανουάριου, νωρίτερα από ποτέ, συσκέψεις για την προετοιμασία. Όπως αναφέρουν άνθρωποι του Υπουργείου, οδηγός του σχεδιασμού είναι φέτος το τρίπτυχο «Πρόληψη, Προετοιμασία, Ετοιμότητα». Παράλληλα αναβαθμισμένη είναι η συνεργασία, για άμεση απόκριση σε έκτακτα περιστατικά, με όλους τους αρμόδιους φορείς όπως το Πυροσβεστικό Σώμα, οι Ένοπλες Δυνάμεις, η ΕΛ.ΑΣ, το Λιμενικό, το ΕΚΑΒ, Δασικές Υπηρεσίες και φυσικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι Εθελοντές.

Η συνολική δύναμη πυρόσβεσης και η ξένη βοήθεια

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα η συνολική δύναμη δασοπυρόσβεσης στην χώρα μας είναι 14.168 πυροσβέστες και πυροσβέστριες, ανάμεσα σε αυτούς 500 δασοκομάντο, 2.399 πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης, καθώς και 292 αξιωματικοί ειδικών καθηκόντων από τους οποίους οι 125 αποφοίτησαν από τη Σχολή Αξιωματικών της Πυροσβεστικής Ακαδημία και είναι πτυχιούχοι οικονομολόγοι, πολιτικοί μηχανικοί, μετεωρολόγοι, νομικοί, ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, μηχανολόγοι μηχανικοί, καθώς και πτυχιούχοι κλάδων πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών. Σημαντική ενίσχυση προσφέρουν, όπως πάντα, και οι εθελοντές δασοπυροσβέστες που την φετινή χρονιά θα είναι περισσότεροι από 4000 εκ των οποίων οι 900 πιστοποιήθηκαν και εντάχθηκαν στις υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος το 2023.

Την ίδια στιγμή για δεύτερη χρονιά η Ελλάδα θα φιλοξενήσει πυροσβέστες από 5 ευρωπαϊκές χώρες στο πλαίσιο του προγράμματος προεγκατάστασης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, τμήματα τα οποία είναι προγραμματισμένα να προεγκατασταθούν σε Αθήνα, Λάρισα και Τρίπολη και στόχος είναι τόσο η συνδρομή όσο και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας στην καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών.

Το πρόγραμμα Antinero

Παράλληλα φέτος θα εκπονηθεί το πρόγραμμα ANTINERO, που θα περιλαμβάνει προληπτικούς καθαρισμούς δασών καθώς και συντήρηση και διάνοιξη δασικών δρόμων και αντιπυρικών ζωνών, κάτι που ήδη έχει ξεκινήσει. Την ίδια στιγμή έχουν τεθεί οι καθαρισμοί αρχαιολογικών χώρων, με τη λίστα να διευρύνεται κι άλλο, σε συνεργασία και συνεννόηση με το υπουργείο Πολιτισμού. Στις αρχές Απριλίου πραγματοποιήθηκε, μάλιστα, ευρεία σύσκεψη στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για τη θωράκιση αρχαιολογικών χώρων και αποφασίστηκε να επιταχυνθούν οι ενέργειες και οι δράσεις τους για θέματα πυροπροστασίας. Όπως γίνεται γνωστό, μάλιστα, έχει δοθεί η χρηματοδότηση μέσω του υπουργείου Εσωτερικών στην τοπική αυτοδιοίκηση για την κάλυψη δράσεων πυροπροστασίας, πολύ νωρίτερα φέτος, και το ποσό είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Την ίδια στιγμή στα σχέδια του υπουργείου είναι οι αυξημένες περιπολίες της Πυροσβεστικής, της ΕΛΑΣ και του ΓΕΕΘΑ κατά τις ημέρες με υψηλό δείκτη επικινδυνότητας (4 ή 5) ενώ το Πυροσβεστικό Σώμα βρίσκεται ήδη σε ετοιμότητα για την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου μέσω συνεχών εκπαιδεύσεων και ασκήσεων που πραγματοποιεί.

Οι Δήμοι του Βορείου Τομέα και οι πρώτες ενέργειες

Όπως αναφέραμε και παραπάνω οι περισσότεροι Δήμοι και ιδιαίτερα στα Βόρεια και Ανατολικά της Αττικής έχουν αρχίσει τις πρώτες τους κινήσεις με στόχο την 1^η Μαΐου, που θα ξεκινήσει και επίσημα η αντιπυρική περίοδος , να είναι όσο τον δυνατόν σε πιο μεγάλη ετοιμότητα αν συμβεί κάτι. Σε αυτή την κατεύθυνσή έχει κινηθεί και ο Δήμος Χαλανδρίου που εδώ και αρκετό καιρό έχει ενημερώσει τους μελισσοκόμους για τα προληπτικά μέτρα που πρέπει να παίρνουν με στόχο την αποφυγή των δασικών πυρκαγιών.

Μέσα σε αυτές τις οδηγίες περιλαμβάνονται οδηγίες τόσο από την Πολιτική Προστασία και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, όπου και υπενθυμίζουν τις περιοχές που μπορεί να υπάρξουν κυψέλες, αλλά και αυτές που απαγορεύεται το κάπνισμά  τους ιδιαίτερα τις ημέρες με υψηλό δείκτη επικινδυνότητας από την 1^η Μαΐου μέχρι και την 31^η Οκτωβρίου.

Ύψιστης σημασίας οι καθαρισμοί οικοπέδων

Την ίδια στιγμή αρκετοί Δήμοι έχουν προχωρήσει ήδη σε προληπτικούς καθαρισμούς οικοπέδων ενόψει της έναρξης της αντιπυρικής περιόδου, ενώ παράλληλα υπάρχει και έκκληση στους ιδιοκτήτες να προχωρήσουν στις ίδιες ενέργειες. Τέτοιες κινήσεις έχουν συμβεί στον Δήμο Μεταμόρφωσης με τον καθαρισμό να περιλαμβάνει:

• Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από κτίσματα (τουλάχιστον 3μ.) δημιουργώντας κίνδυνο μετάδοσης της πυρκαγιάς.
• Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους, όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.
• Κλάδεμα της κόμης των δέντρων από το έδαφος εξασφαλίζοντας σε κάθε περίπτωση το ύψος της στηθιαίας διαμέτρου (περίπου 1,50μ.) και το 50% της κόμης τους.
• Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών ή εκρήξιμων υλικών ή αντικειμένων εντός των ως άνω χώρων.
• Συλλογή και απομάκρυνση όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.

Στις ίδιες ενέργειες έχει προχωρήσει και η Δημοτική Αρχή Αμαρουσίου που μάλιστα έδωσε τη δυνατότητα στους πολίτες να αναθέσουν σε συνεργεία καθαρισμού του Δήμου την αποψίλωση των οικοπέδων, με τους ίδιους να επιβαρύνονται οικονομικά την ενέργεια αυτή, ανάλογα πάντως με τα στρέμματα της περιοχής που θα πρέπει να καθαριστεί, ενώ σε παρόμοια σύσταση προέβη και δημοτική αρχή στο Γαλάτσι. Παράλληλα στην Πεντέλη αρκετές ημέρες διοργανώθηκε καθαρισμός σε πολλούς λόφους και εκτάσεις με τη συμμετοχή και των Δασοπροσκόπων ώστε τόσο οι περιοχές να έχουν αποψιλωθεί, αλλά παράλληλα και οι δρόμοι να είναι ανοιχτοί με στόχο αν συμβεί κάτι οι αρμόδιες υπηρεσίες να μπορούν να μεταβούν άμεσα στα σημεία αυτά.

Όπως βλέπουμε, μέχρι στιγμής, οι ενέργειες οι οποίες γίνονται από όλες τις πλευρές είναι από τη σωστή βάση και υπάρχει προσπάθεια οι πάντες να είναι σε ετοιμότητα σε περιπτώσεις δασικών πυρκαγιών τον επόμενο καιρό. Μένει να δούμε και στα… κρίσιμα, αν και εφόσον συμβούν, οι πάντες θα δείξουν την ίδια συγκέντρωση και σοβαρότητα για να μην ζήσουμε καταστάσεις παλαιότερων ετών που δεν θέλει κανείς να θυμάται.

Οδηγίες προς τους πολίτες

Για να μην προκαλέσουμε πυρκαγιά:

• Αποφεύγουμε τις υπαίθριες θερμές εργασίες, που ενδέχεται να προκαλέσουν πυρκαγιά (οξυγονοκολλήσεις, χρήση τροχού ή άλλου εργαλείου, που εκτοξεύει σπινθήρες).
• Δεν ανάβουμε υπαίθριες ψησταριές (barbeque) κατά τους θερινούς μήνες εντός των δασών, ούτε σε χώρους που υπάρχουν ξερά χόρτα και κλαδιά.
• Αποφεύγουμε το κάπνισμα των μελισσών και δεν εγκαταλείπουμε τα αναμμένα υπολείμματα καύσης στην ύπαιθρο, γιατί ενδέχεται να αναζωπυρωθούν και να προκαλέσουν πυρκαγιά.
• Σε καμία περίπτωση, δεν καίμε ξερά χόρτα, κλαδιά, καλάμια και σκουπίδια στην ύπαιθρο.
• Δεν πετάμε ποτέ αναμμένα τσιγάρα και σπίρτα, από το παράθυρο του αυτοκινήτου, ούτε όταν βρισκόμαστε στο δάσος.
• Δεν αφήνουμε σκουπίδια στο δάσος, γιατί υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξής τους, ούτε γυάλινα μπουκάλια, γιατί ενδέχεται να προκαλέσουν πυρκαγιά σε ξερά χόρτα, μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας.
• Δεν προβαίνουμε σε χρήση βεγγαλικών – πυροτεχνημάτων, σε περιοχές που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από δασικές εκτάσεις.
• Δε σταθμεύουμε ποτέ το όχημά μας σε σημεία που υπάρχουν ξερά χόρτα. Ο καταλύτης των αυτοκινήτων διατηρείται υπερθερμασμένος για αρκετό χρονικό διάστημα, μετά το σβήσιμο της μηχανής, καθιστώντας ορατό τον κίνδυνο έναρξης πυρκαγιάς.
• Έχουμε υπόψη μας ότι οι σπινθήρες που προκαλούνται από τις εξατμίσεις όλων των τύπων οχημάτων μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες ευνοϊκές για πυρκαγιά.
• Πάντα συμμορφωνόμαστε με τις απαγορευτικές πινακίδες πρόσβασης στο δάσος, σε περιόδους υψηλού κινδύνου.

Μόλις αντιληφθούμε πυρκαγιά:

• Τηλεφωνούμε ΑΜΕΣΩΣ στους αριθμούς κλήσης 199 ή 112 και δίνουμε σαφείς πληροφορίες, τόσο για την τοποθεσία και το ακριβές σημείο που βρισκόμαστε, όσο και για τη συγκεκριμένη θέση που βλέπουμε την πυρκαγιά.
• Περιγράφουμε το είδος της βλάστησης που καίγεται.
• Προσδιορίζουμε την κατεύθυνση της πυρκαγιάς.
• Ενημερώνουμε για την ένταση και τη διεύθυνση του ανέμου στην περιοχή.

Ογκώδη αντικείμενα και κλαδέματα απαγορεύεται να εγκαταλείπονται δίπλα σε κάδους ή στα πεζοδρόμια.