Πότε είναι η Κυριακή των Βαΐων 2024: Τι συμβαίνει με νηστεία

Καθώς το Πάσχα είναι μια κινητή εορτή, η Κυριακή των Βαΐων επίσης είναι μια κινητή εορτή, λαμβάνοντας πάντοτε χώρα μία εβδομάδα ακριβώς πριν από την ανάσταση του Ιησού, την Κυριακή του Πάσχα.

Για το 2024, το ορθόδοξο Πάσχα πέφτει στις 5 Μαΐου, πράγμα που σημαίνει ότι η Κυριακή των Βαΐων θα πραγματοποιηθεί στις 28 Απριλίου 2024.

Αν και πολλοί νομίζουν ότι η Μεγάλη Εβδομάδα ξεκινά από το πρωί της Μεγάλης Δευτέρας, στην πραγματικότητα πως η έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας σημειώνεται ήδη από το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων (πριν ξημερώσει η Μεγάλη Δευτέρα) και η εβδομάδα ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο.

Αυτός είναι και ο λόγος που ο Όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας ψάλλεται το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων και ομοίως συμβαίνει και με τις υπόλοιπες ημέρες.

Η εκκλησία αποφάσισε από την αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας να ψάλλεται ο όρθρος της επόμενης ημέρας για να μπορέσουν όσο είναι δυνατόν περισσότεροι πιστοί να συμμετέχουν στις Ακολουθίες.

ηστεύουμε την Κυριακή των Βαϊων;

Αναφορικά με τη νηστεία της ημέρας αυτής υπάρχει μια διαφοροποίηση στο αν μπορεί κάποιος να φάει ψάρι ή όχι.

Η γνώμη του Θεόδωρου του Στουδίτη είναι ότι την Κυριακή των Βαΐων «τρώγεται ψάρι», επειδή θεωρείται Δεσποτική εορτή.

Για τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη μόνο μία ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής τρώγεται ψάρι δηλαδή, την ημέρα του Ευαγγελισμού.

Είναι χαρακτηριστική η θέση των Aποστολικών Διαταγών όταν λένε:

«Μετά από αυτές (δηλαδή τις εορτές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων), να τηρείται τη νηστεία της Τεσσαρακοστής, η οποία περιλαμβάνει ανάμνηση της ζωής του Κυρίου και της νομοθεσίας. Να κρατιέται αυτή η νηστεία πριν από το Πάσχα, αρχίζοντας από τη Δευτέρα και συμπληρούμενη την Παρασκευή.

Μετά από αυτές αφού σταματήσετε τη νηστεία, να αρχίζετε την αγία εβδομάδα του Πάσχα, νηστεύοντες κατ’ αυτήν όλοι με φόβο…».

Είναι ενδεικτικοί οι όροι «αφού σταματήσετε τη νηστεία» και «να αρχίζετε», οι οποίες δείχνουν ότι μια νηστεία τελειώνει και μία άλλη αρχίζει.

Σκοπός της Μεγάλης Εβδομάδας και των τελετών που συμβαίνουν κατά τη διάρκειά της είναι οι πιστοί να «συμπορευτούν» με τον Ιησού, να μετανιώσουν ειλικρινά για τις αμαρτίες τους και να σωθούν, μέσα από το δρόμο που χάραξε Εκείνος.

Η εβδομάδα αυτή, που καλείται και ως «Εβδομάδα των Παθών», είναι λοιπόν αφιερωμένη στα Άγια Πάθη του Ιησού Χριστού, πριν την Ανάσταση και την Ανάληψή Του και έχει ονομαστεί ως «Μεγάλη», σε ανάμνηση των ιδιαίτερα σημαντικών («Μεγάλων») για την ορθόδοξη πίστη γεγονότων που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκειά της.

Κυριακή των Βαίων – Τι ισχύει με την νηστεία και το ψάρι

Παραδοσιακά την Κυριακή των Βαΐων, όπως και την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται να καταναλωθεί το ψάρι, το λάδι και το κρασί. Αν και βρίσκεται στο τέλος του σαραντάημερου της νηστείας και ξεκινά η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας, σεβόμενοι την σπουδαιότητα της γιορτής αυτής, οι Πατέρες της εκκλησίας μας καθιέρωσαν την βρώση του ψαριού.

Αν και ακόμα βρισκόμαστε εντός της Σαρακοστής (και επομένως διανύουμε περίοδο νηστείας), παραδοσιακά σήμερα τρώμε ψάρι, αν και η συγκεκριμένη πρακτική είναι αμφιλεγόμενη μεταξύ των πατέρων της εκκλησίας.

Ειδικότερα, ο Άγιος Θεόδωρος Στουδίτης έλεγε ότι η Κυριακή των Βαΐων είναι μια Δεσποτική εορτή, επομένως το ψάρι καταλύεται, λόγο της σπουδαιότητας της γιορτής.

Με την άποψη αυτή συμφωνεί και ο Μητροπολίτης Νέας Σμύρνης, Συμεών Κούτσας, ο οποίος στο βιβλίο του «Η νηστεία της εκκλησίας» έχει γράψει:

«Μεταξύ των μακρών νηστειών του έτους η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι η αρχαιότερη και αυστηρότερη περίοδος νηστείας. Ξεκινά από την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει με το Μεγάλο Σάββατο.

Με ιδιαίτερη αυστηρότητα λοιπόν νηστεύουμε την πρώτη ή αλλιώς Καθαρά Εβδομάδα. Λάδι (και οίνο) καταλύουμε μόνο το Σάββατο και την Κυριακή.

Με τον ίδιο περίπου τρόπο οφείλουμε να νηστεύουμε και το άλλο διάστημα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, από λάδι (και οίνο) απέχουμε όλες τις ημέρες της εβδομάδας και όχι μόνο την Τετάρτη και την Παρασκευή, ενώ λάδι και οίνο καταλύουμε μόνο το Σάββατο και την Κυριακή.