Εκλογή νέων οργάνων διοίκησης των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας για τη δημοτική περίοδο 2024-2028

Για την οργανωμένη συνεργασία, προαγωγή κοινών σκοπών και εκπροσώπηση των δήμων και των περιφερειών της χώρας συστήθηκαν βάσει της παρ. 9 του άρθρου 282 του ν. 3852/2010 (Α’ 87):

α) Οι δεκατρείς (13) Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων (Π.Ε.Δ.), στις οποίες συμμετέχουν υποχρεωτικά ως μέλη, δια των εκπροσώπων τους, όλοι οι δήμοι εντός της αντίστοιχης χωρικής αρμοδιότητας των περιφερειών.
β) Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε.), στην οποία συμμετέχουν υποχρεωτικά, δια των εκπροσώπων τους, οι Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων.

Κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 9 πρ. i του ίδιου άρθρου εκδόθηκε το π.δ. 75/2011 (Α’ 182) με το οποίο καθορίζονται:
i. ο σκοπός σύστασης των ως άνω Ενώσεων Ο.Τ.Α.,
ii. η εκπροσώπηση των δήμων, καθώς και ο τρόπος και η διαδικασία ανάδειξης των εκπροσώπων τους σε αυτές,
iii. η σύνθεση και η συγκρότηση των οργάνων διοίκησής τους και ο τρόπος ανάδειξης αυτών,
iv. οι αρμοδιότητες και η λειτουργία των οργάνων τους,
v. η περιουσία, η οικονομική διοίκηση, η διαχείριση και ο οικονομικός έλεγχος των πόρων τους,vi. το προσωπικό, η οργάνωση, ο τρόπος κατάρτισης των οργανισμών λειτουργίας τους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια, και
vii. η δυνατότητα λειτουργίας των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, υπό μορφή παραρτημάτων, ανά περιφερειακή ενότητα και στις έδρες των αντίστοιχων νομών.

Στις 15/1/2024 εκδόθηκε το π.δ. 3/2024 (Α’ 3), με το οποίο τροποποιούνται οι διατάξεις του π.δ. 75/2011, ενώ με το αριθ. 4690/16-1-2024 έγγραφό μας ενημερωθήκατε ότι οι εκλογές για την ανάδειξη των εκπροσώπων στη Γενική Συνέλευση των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, θα διενεργηθούν έως την 31η Ιανουαρίου 2024.

Με την παρούσα παρέχονται οδηγίες αναφορικά με τη διενέργεια εκλογής των οργάνων διοίκησης τόσο των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, όσο και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας.

Ι. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΔΗΜΩΝ Π.Ε.Δ. (άρθρο 3)

Οι Π.Ε.Δ. είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, τα οποία εποπτεύονται από τον οικείο Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Όργανα διοίκησης των Π.Ε.Δ. είναι:
• Η Γενική Συνέλευση,
-Το Διοικητικό Συμβούλιο,
• Η Εκτελεστική Επιτροπή,
• Ο Πρόεδρος (Πρόεδρος της Π.Ε.Δ. είναι ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου αυτής και εκλέγεται από αυτό μεταξύ των μελών του για όλη τη δημοτική περίοδο. Η θητεία του λήγει με την εγκατάσταση του νέου Προέδρου), και
• Το Εποπτικό Συμβούλιο.
Γενική Συνέλευση Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων (άρθρα 4 και 9) Στη Γενική Συνέλευση των Π.Ε.Δ., οι Δήμοι εκπροσωπούνται από:
-τους Δημάρχους και
-τους εκπροσώπους των δημοτικών συμβουλίων των Δήμων της χωρικής αρμοδιότητας των οικείων Περιφερειών.
Αριθμός μελών Γενικής Συνέλευσης Π.Ε.Δ.
-Σε περιφέρειες με πληθυσμό μέχρι 300.000 κατοίκους, η Γενική Συνέλευση αποτελείται από 75 μέλη.
-Σε περιφέρειες με πληθυσμό από 300.001 κατοίκους και πάνω αποτελείται από 125 μέλη.
-Η Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Δ. Κεντρικής Μακεδονίας αποτελείται από 200 μέλη.
-Η Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Δ. Αττικής αποτελείται από 300 μέλη.

Για τον υπολογισμό των εκπροσώπων των δήμων στις αντίστοιχες Π.Ε.Δ. διαιρείται ο συνολικός μόνιμος πληθυσμός κάθε περιφέρειας με τον συνολικό αριθμό των μελών την Γενικής Συνέλευσης, αφαιρούμενου από αυτόν του αριθμού των δήμων της περιφέρειας.

Το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης αποτελεί το μέτρο για τον υπολογισμό των εκπροσώπων.
Από το πηλίκο της διαίρεσης του πληθυσμού κάθε δήμου δια του μέτρου προκύπτει ο αριθμός των εκπροσώπων κάθε δήμου.

Όσες θέσεις των εκπροσώπων της Γενικής Συνέλευσης παραμένουν αδιάθετες, προστίθενται ανά μία στους δήμους με τα μεγαλύτερα, κατά σειρά, υπόλοιπα και ώσπου να συμπληρωθεί ο αριθμός των εκπροσώπων των Δήμων (δημοτικών συμβούλων) στη Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Δ.

Από τους εκπροσώπους αυτούς τα τρία πέμπτα (3/5) προέρχονται υποχρεωτικά από την πλειοψηφία και τα υπόλοιπα δύο πέμπτα (2/5) από τους συνδυασμούς της μειοψηφίας. Αν προκύπτει κλάσμα, στρογγυλοποιείται στον αμέσως επόμενο ακέραιο αριθμό, εφόσον είναι μεγαλύτερο ή ίσο του μισού (0,5).

Στην περίπτωση που ο αριθμός των συμβούλων που ανήκουν στην πλειοψηφία, όπως αυτοί έχουν ανακηρυχθεί από το οικείο Πρωτοδικείο, είναι διαφορετικός των 3/5 του συνόλου των μελών, τότε η πλειοψηφία εκλέγει αντίστοιχο ποσοστό δημοτικών συμβούλων, προκειμένου η αναλογία των εκπροσώπων του δήμου στη γενική συνέλευση της οικείας Π.Ε.Δ. να ακολουθεί την αναλογία που έχει η πλειοψηφία και η μειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο και να συμβαδίζει με την κατανομή των εδρών του δημοτικού συμβουλίου, όπως αυτή αποτυπώνεται από την εφαρμογή του ν. 4804/2021 στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές. Τυχόν κλάσμα που προκύπτει στρογγυλοποιείται στον αμέσως επόμενο ακέραιο αριθμό, εφόσον είναι μεγαλύτερο ή ίσο του μισού (0,5)1.

Επιπλέον των μελών της παρ. 2 του άρθρου 4 του π.δ., μέλη της Γενικής Συνέλευσης των Π.Ε.Δ. είναι όσοι έχουν εκλεγεί δημοτικοί σύμβουλοι σε δήμους που ανήκουν στην οικεία Π.Ε.Δ., διατηρούν την ιδιότητα αυτή και επιπλέον:
α) διετέλεσαν μέλη του διοικητικού συμβουλίου και εποπτικού συμβουλίου της Κ.Ε.Δ.Ε. κατά την προηγούμενη αυτοδιοικητική περίοδο,
β) διετέλεσαν μέλη του διοικητικού συμβουλίου και εποπτικού συμβουλίου της οικείας Π.Ε.Δ. κατά την προηγούμενη αυτοδιοικητική περίοδο.
Η θητεία των εκπροσώπων των δήμων στη Γενική Συνέλευση των Π.Ε.Δ. διαρκεί όλη τη δημοτική περίοδο και μέχρι την εκλογή των νέων εκπροσώπων.

Το δημοτικό συμβούλιο, μετά την εκλογή του προεδρείου του και μέχρι την 31η Ιανουαρίου τ.ε., εκλέγει με μυστική ψηφοφορία τους εκπροσώπους του στη Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Δ.

1 Στο τέλος της εγκυκλίου παρατίθεται Παράρτημα Ι με αναλυτικούς πίνακες ανά Δήμο και Περιφέρεια, στους οποίους εμφαίνεται ο αριθμός των εκπροσώπων των Δήμων στις οικείες Γενικές Συνελεύσεις των Π.Ε.Δ.(εξαιρουμένων των ex officio μελών της παρ. 3α του άρθρου 4 του π.δ. 75/2011).

Κατάρτιση συνδυασμών:

Οι υποψηφιότητες κατατίθενται κατά συνδυασμούς. Υποψηφιότητα εκτός συνδυασμών δεν είναι επιτρεπτή. Δικαίωμα καταρτίσεως συνδυασμών έχουν όλοι οι συνδυασμοί, οι οποίοι έλαβαν μέρος στις δημοτικές εκλογές και κατέλαβαν στο δημοτικό συμβούλιο τουλάχιστον μία (1) έδρα.

Κάθε συνδυασμός μπορεί να περιλαμβάνει υποψηφίους σε αριθμό ίσο με τον συνολικό αριθμό των εκπροσώπων όπως αυτός καθορίζεται στο άρθρο 4 του π.δ., αυξημένο κατά έναν υποψήφιο.

Ο συνδυασμός καταρτίζεται με γραπτή δήλωση, την οποία υπογράφουν όλοι οι υποψήφιοι που τον αποτελούν. Στο επάνω μέρος της δήλωσης αναγράφεται ο συνδυασμός ή οι συνδυασμοί, που εκπροσωπούνται στο δημοτικό συμβούλιο, ο οποίος καταρτίζει τον συνδυασμό για τους εκπροσώπους. Από κάτω αναγράφονται, με αλφαβητική σειρά, τα ονόματα των υποψηφίων εκπροσώπων του δήμου για τη Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Δ.

Η δήλωση του συνδυασμού κατατίθεται επί ποινή αποκλεισμού, μέχρι ώρα 15:00 της προηγούμενης ημέρας της συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου για την εκλογή, στον προεδρεύοντα του δημοτικού συμβουλίου. Με βάση τις ως άνω δηλώσεις των συνδυασμών καταρτίζονται τα ψηφοδέλτια κάθε συνδυασμού, τα οποία περιλαμβάνουν όλα τα ανωτέρω στοιχεία και τους υποψηφίους με αλφαβητική σειρά. Σε κάθε δημοτικό σύμβουλο δίδονται όλα τα ψηφοδέλτια που έχουν καταρτισθεί.

Οι δημοτικοί σύμβουλοι της πλειοψηφίας λαμβάνουν το ψηφοδέλτιο που έχει συγκροτήσει ο επιτυχών συνδυασμός και αντίστοιχα οι δημοτικοί σύμβουλοι της μειοψηφίας λαμβάνουν το σύνολο των ψηφοδελτίων που έχουν καταρτίσει οι συνδυασμοί της μειοψηφίας. Ο σύμβουλος εκφράζει την προτίμησή του με σταυρό που σημειώνεται δίπλα στο ονοματεπώνυμο κάθε υποψηφίου. Κάθε δημοτικός σύμβουλος μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του, μέχρι τόσους εκπροσώπους όσους εκλέγει η πλειοψηφία ή αντίστοιχα η μειοψηφία στη Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Δ.

Οι δημοτικοί σύμβουλοι της πλειοψηφίας ψηφίζουν σε μία κάλπη τον συνδυασμό που προτείνεται από την πλειοψηφία, ενώ οι υπόλοιποι συνδυασμοί της μειοψηφίας ψηφίζουν σε άλλη, ξεχωριστή κάλπη.

Για τον καθορισμό των εδρών που αναλογούν σε κάθε συνδυασμό της μειοψηφίας, διαιρείται ο αριθμός των εγκύρων ψηφοδελτίων του συνδυασμού με τον συνολικό αριθμό των εγκύρων ψηφοδελτίων και το πηλίκο πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό των εκπροσώπων της μειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου στη Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Δ.

Κάθε συνδυασμός λαμβάνει τόσες έδρες όσο είναι το ακέραιο μέρος του γινομένου αυτής της αριθμητικής πράξης.

Εάν οι έδρες που λαμβάνουν οι συνδυασμοί, σύμφωνα με τα ανωτέρω, είναι λιγότερες από τις προς διάθεση έδρες, οι έδρες που απομένουν διανέμονται ανά μία στους συνδυασμούς ανάλογα με τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα που έχουν ξεκινώντας από αυτόν που έχει το μεγαλύτερο.

Στην κατανομή των εδρών βάσει αχρησιμοποίητου υπολοίπου μετέχουν και οι συνδυασμοί που δεν έλαβαν έδρα βάσει του εκλογικού μέτρου, κατά το προηγούμενο εδάφιο. Στην περίπτωση που το αχρησιμοποίητο υπόλοιπο πλειόνων συνδυασμών είναι ίσο, τότε διενεργείται μεταξύ αυτών δημόσια κλήρωση από τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου.

Τις έδρες των συνδυασμών καταλαμβάνουν οι υποψήφιοι κάθε συνδυασμού που έλαβαν τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης κατά σειρά. Σε περίπτωση ισοψηφίας ενεργείται δημόσια κλήρωση από τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου.

Οι εκπρόσωποι στην Π.Ε.Δ. κατατάσσονται με τη σειρά εκλογής τους, σύμφωνα με τον αριθμό των σταυρών προτίμησης που έχουν λάβει και αν δεν υπάρχουν σταυροί, με αλφαβητική σειρά. Οι υπόλοιποι κάθε συνδυασμού, κατά τη σειρά της εκλογής είναι αναπληρωματικοί εκπρόσωποι στην Π.Ε.Δ. και καταλαμβάνουν τις θέσεις των τακτικών εκπροσώπων του συνδυασμού στην περίπτωση που αυτές μείνουν κενές για οποιοδήποτε λόγο. Η αναπλήρωση διαρκεί μέχρι το τέλος της δημοτικής περιόδου.

Σε δήμους που για οποιοδήποτε λόγο, εκτός από λόγους ανωτέρας βίας, δεν εκλέγουν εκπροσώπους έως την προθεσμία της παρ. 1, για τη Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Δ., οι αντίστοιχες θέσεις παραμένουν κενές και δεν συμπληρώνονται.

Διοικητικό Συμβούλιο (άρθρα 5, 7 και 10) Το Διοικητικό Συμβούλιο των Π.ΕΔ. αποτελείται από:

• τον Πρόεδρο, ο οποίος εκλέγεται από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου για όλη τη δημοτική περίοδο,
• τους δημάρχους και
• τους δημοτικούς συμβούλους, ανάλογα με τον αριθμό των μελών της Γενικής Συνέλευσης των Π.Ε.Δ.

Αριθμός μελών Διοικητικού Συμβουλίου Π.Ε.Δ.:

• 21μελές σε Π.Ε.Δ. με αριθμό μελών Γενικής Συνέλευσης ίσο με 75 (13 δήμαρχοι, 8 δημοτικοί σύμβουλοι),
• 21μελές σε Π.Ε.Δ. με αριθμό μελών Γενικής Συνέλευσης ίσο με 125 (13 δήμαρχοι, 8 δημοτικοί σύμβουλοι). Σε περίπτωση που ο αριθμός των δημάρχων της οικείας Π.Ε.Δ. είναι λιγότερος από δεκατρείς (13) τότε προσαυξάνεται αντίστοιχα ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων μέχρι της συμπλήρωσης του συνολικού αριθμού των μελών του διοικητικού συμβουλίου,
• – 25μελές για την Π.Ε.Δ. Κεντρικής Μακεδονίας (δεκαπέντε (15) Δήμαρχοι και δέκα (10) δημοτικοί σύμβουλοι), και
• – 25μελές για την Π.Ε.Δ. Αττικής (δεκαπέντε (15) Δήμαρχοι και δέκα (10) δημοτικοί σύμβουλοι).

Εκλογή μελών Διοικητικού Συμβουλίου Π.Ε.Δ.:

Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Π.Ε.Δ. εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση αυτής, που συνέρχεται για αυτό το σκοπό με πρόσκληση και υπό την προεδρία του δημάρχου της έδρας της περιφέρειας και τούτου για οποιονδήποτε λόγο κωλυομένου, του δημάρχου του μεγαλύτερου εκ των υπολοίπων σε πληθυσμό δήμου, το αργότερο μέχρι την 15η Φεβρουαρίου του πρώτου χρόνου της δημοτικής περιόδου.

Η πρόσκληση, προς τους εκπροσώπους των δήμων και τους δημάρχους, στην οποία ορίζεται ο τόπος και ο χρόνος σύγκλησης της Γενικής Συνέλευσης, αποστέλλεται πέντε (5) τουλάχιστον μέρες πριν από την ημέρα κατά την οποία συγκαλείται αυτή, στους δημάρχους. Οι δήμαρχοι υποχρεούνται να επιδώσουν, με απόδειξη, αντίγραφο αυτής, στους εκπροσώπους του δήμου τους για τη Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Δ.