Ο Κώστας Αρζόγλου στο Χ-τύπο: “ Οι άνθρωποι κουβαλάνε έναν πολιτισμό”

Τη μεγάλη επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή τιμά φέτος το καλοκαίρι η παράσταση «Στου Μποχώρη»: Η Σμύρνη της μνήμης και της καρδιάς μας…, ένα συγκλονιστικό έργο του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, με πρωταγωνιστές τον Κώστα Αρζόγλου, την Πέμη Ζούνη και τον Βασίλη Ευταξόπουλο.

Η παράσταση έκανε πρεμιέρα στο Άλσος της Νέας Σμύρνης και στη συνέχεια θα περιοδεύσει στην Αττική και την υπόλοιπη Ελλάδα.

Εισαγωγή σε όσα θα δούμε επί σκηνής μας κάνει ο αγαπημένος ηθοποιός κ. Κώστας Αρζόγλου όπως μόνο αυτός ξέρει, σε μια απολαυστική συζήτηση μέσω της οποίας αποκαλύπτει και την προσωπική του σύνδεση με αυτό το κομμάτι της ιστορίας. Μεταξύ άλλων μας μιλά για το τι έχει αλλάξει στον τρόπο που αντιμετωπίζει τους ρόλους, ενώ μας δίνει μια γεύση από τα επόμενα σχέδιά του.

Ξεκινά η περιοδεία σας με την παράσταση “Στου Μποχώρη”. Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για την ιστορία πίσω από το έργο και το ρόλο σας;

Πρόκειται για κάποιους Μικρασιάτες πρόσφυγες, οι οποίοι έρχονται “λειψοί” στην Ελλάδα. “Λειψοί” γιατί έχει σφαγιαστεί η μάνα και έχει μείνει ο πατέρας με την κόρη και προσπαθούν να στήσουν ένα μαγαζί, μια ταβέρνα που να έχει και ζωντανή μουσική. Η παράσταση χειρίζεται αυτόν το μύθο με πάρα πολλή ευαισθησία. Δηλαδή δεν μιλάμε για τη συναισθηματική ευαισθησία, μιλάμε για το ότι αυτά που έχουν περάσει ο πατέρας και η κόρη του μπαίνουν μέσα στη παράσταση σαν “φλασιές”, όπως είναι οι “φλασιές” του μυαλού. Μπαίνουν ξαφνικά, μπαίνουν οσμές, γεύσεις, περιστατικά, η μουσική, τα ειδικά όργανα που είχαν τότε, ένας πολιτισμός ολόκληρος. Οι μνήμες δεν είναι πάντα αυτές που ανακαλεί ο άνθρωπος, που τις θυμάται στην προκειμένη περίπτωση η Πέμυ Ζούνη. Μπαίνουν και λίγο βίαια, δηλαδή μπορεί να ζητάνε την εκδίκηση, την εισβολή τους. Δεν γεννιούνται μόνο από αυτόν που φαντάζεται, εισβάλλουν και εκεί που δεν το φαντάζεται ή δεν το αντέχει. Εισβάλλουν και πράγματα που τα ανασύρουν για πρώτη φορά από τη μνήμη τους. Δηλαδή θα ήταν κρίμα και άδικο να μιλήσει κανείς για ένα σκέτο μύθο. Το θέμα δεν είναι ο μύθος αν και στη βάση υπάρχει αυτό, αλλά η ευαισθησία της σκηνοθεσίας της Βάνας Πεφάνη, που βάζει το ένα δίπλα στο άλλο για να σχηματιστεί ένα παζλ. Δηλαδή πώς βρίσκουμε κομματάκια του παζλ στο πατάρι και προσπαθούμε να δούμε ποιο ταιριάζει με ποιο, ποιο σχηματίζει την εικόνα. Αν ο Πικάσο έγραφε θέατρο, νομίζω ότι τη Γκουέρνικα θα την έλεγε “Η Σμύρνη”. Στη Γκουέρνικα υπάρχει ένας κεντρικός μύθος αλλά παρόλα αυτά αλλού είναι ένα χέρι, αλλού είναι ένα κεφάλι, αλλού είναι ένα άλογο, αλλού ένας άνθρωπος, και όχι ολόκληρος, κομματάκια.

Απ’ ότι διαβάσαμε η παράσταση περιλαμβάνει και αληθινές μαρτυρίες. Υπάρχει κάποια ευθύνη παραπάνω όταν έχετε να καταπιαστείτε με τέτοια κείμενα;

Βέβαια. Υπάρχει και δημοσίευση από εφημερίδα, και ένα από τα κομμάτια του παζλ είναι και πραγματικά γεγονότα και μνήμες των ιδίων, δηλαδή οι μνήμες από αυτά που έχουν ζήσει. Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι και η Π. Ζούνη και η Β. Πεφάνη και εγώ, έχουμε από τις γιαγιάδες ή από τους μπαμπάδες μας κομμάτια τέτοιας μνήμης τα οποία τα καταθέτουμε μέσα στην παράσταση.

Η αλήθεια είναι πως θα σας ρωτούσαμε τι σας συνδέει προσωπικά με αυτήν την ιστορία…

Νομίζω ότι οι καταστάσεις που περιγράφει το έργο ή που διατρέχει το έργο φορτίζονται από εμένα, φορτίζονται από γεύσεις, οσμές, λουλούδια ή παιδικά παιχνίδια που έχουν σχέση με τη γιαγιά μου.

Πώς θα αποτυπωθούν όλα όσα μας περιγράψατε επί σκηνής στην περιοδεία;

Είναι μια παράσταση που στηρίζεται πάρα πολύ στο εικαστικό της μέρος. Παντού θα επιβάλλουμε αυτήν την αισθητική. Το να κάνει κανείς αυτή την αισθητική του παζλ, του αλληλοσυμπληρώματος χρειάζεται πάρα πολλά τεχνικά μέσα και στα φώτα και στον ήχο. Προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε αυτά για να “κλειστούν” κάποιες πόλεις για την περιοδεία.

Πιστεύετε είναι ένας τρόπος να έρθουν τα νέα παιδιά πιο κοντά με αυτό το κομμάτι της ιστορίας;

Θέλω να πιστεύω πως ναι πάρα πολύ. Δηλαδή εάν κάποιος ή κάποια νέα παιδιά σκέφτονται ή νιώθουν ότι όλα αυτά είναι παλιά, ξεπερασμένα και “αντίκες” νομίζω ότι είναι πάρα πολύ οπισθοδρομικά αυτά τα παιδιά. Δηλαδή αυτή η αντίληψη του ότι δεν με ενδιαφέρει η καταστροφή, δηλαδή τί ενδιαφέρει; Η τωρινή κατανάλωση, οι βιτρίνες, η αγοραστική αξία; Εδώ μιλάμε για πραγματικό αίμα, για πραγματικούς ανθρώπους που έχουν και δεν έχουν περάσει στην αρχαιότητα. Δηλαδή η ίδια η γιαγιά μου το έζησε.

Έχει αλλάξει κάτι στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζετε τους ρόλους μέσα στο χρόνια;

Δεν ξέρω αν έχει αλλάξει. Το κουβεντιάζουμε αυτό γενικά είναι η αλήθεια. Εμπλουτίζεται αυτό που ήδη υπάρχει. Δηλαδή αυτό που απαιτείται πια στην παράσταση τη δική μας είναι φτιαγμένο από διαφορετικά υλικά. Σαν ένα “παζλ” που σέβεται τον εαυτό του (γέλια). Δηλαδή πρέπει να ξέρει κανείς Μπουλβάρ, αρχαία τραγωδία, επιθεώρηση – σαν αυτή που κάνουμε στο “Ελεύθερο Θέατρο”, πρέπει να έχει ρυθμική σχέση με τους άλλους και την ορχήστρα, γιατί έχουμε και ζωντανή ορχήστρα. Οι κινήσεις μας είναι υπαγορευμένες από το ρυθμό της ορχήστρας, είναι πολλά πράγματα. Πρέπει να ξέρει πάρα πολλά πράγματα, και κυρίως να ξέρει μαγειρική για παράδειγμα! Γιατί οι Μικρασιάτες έφεραν έναν πολιτισμό, ολόκληρο μέσα σε ένα ταψί! Δεν είναι το πώς κάνεις τα γεμιστά και τα σουτζουκάκια. Δεν είναι εκπομπή μαγειρικής, δόξα τω Θεώ υπάρχουν άλλες πολύ καλύτερες (γέλια). Το θέμα είναι ότι αφορά τον πολιτισμό και τις σχέσεις των ανθρώπων. Οι άνθρωποι κουβαλάνε έναν πολιτισμό.

Έχετε δηλώσει παλιότερα ότι “με τα όχι χτίζονται οι καριέρες”. Εσείς έχετε μετανιώσει για κάποιο “όχι” που έχετε πει;

Όχι, δεν έχω μετανιώσει καθόλου για τα όχι που έχω πει. Έχω μετανιώσει για κάνα δυο ναι που έχω πει (γέλια).

Τι συμβουλή θα δίνατε στα νέα παιδιά που ξεκινούν τώρα στο χώρο;

Νομίζω ότι τα ταλέντα θα ξεχωρίσουν τελικά. Απλώς πρέπει να μην παρασυρόμαστε, εννοώ το κοινό, από “γυαλιστερά ταλεντάκια” τα οποία απλώς προβάλλονται. Και από την άλλη μεριά, λυπάμαι τα νέα ταλέντα των ηθοποιών και των θεατρανθρώπων γιατί έχουν να ανιπαλέψουν ένα star system το οποίο έρχεται είτε από το “Survivor”, είτε από τη μαγειρική, είτε τη μόδα κ.α. Μην ακούσω τη φράση “αυτά υπήρχαν πάντα”. Δεν υπήρχαν πάντα. Εθνική σταρ ήταν η Βουγιουκλάκη. Δεν ήταν κάποιος που βγήκε πρώτος, που έκαναν κόκκινα χαλιά για να περάσει ας πούμε στη Σκιάθο.

Έχετε άλλα σχέδια για το χειμώνα;

Από σχέδια άλλο τίποτα. Περιμένω το Σεπτέμβριο να πέσω σε μια δουλειά που θα την κάνω μαζί με έναν συγγραφέα, το Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, για ένα καταπληκτικό μέρος της πρόσφατης ιστορίας, που δεν έχει φωτιστεί καθόλου και μάλιστα, υπάρχει και μια επίσημη γραμμή να αποκρυφτεί, να είναι στη γωνιά, να μην της δίνουμε σημασία. Αυτό προσπαθούμε να το δείξουμε με πολύ χιούμορ. Επίσης, υπάρχει και το μιούζικαλ το “Take me home”, με το οποίο θα παιχτούν μερικές παραστάσεις μέσα στο καλοκαίρι. Νομίζω ότι άρεσε πάρα πολύ στο Μέγαρο Μουσικής που παίχτηκε, για αυτό το ζητάνε και σε άλλες πόλεις.