Πώς μπορούν πλέον οι άνθρωποι με αχρωματοψία να αντιληφθούν τα χρώματα

Μια φωτεινή ηλιόλουστη μέρα, μέσα από τα μάτια ενός ανθρώπου με αχρωματοψία φαίνεται γκρίζα, μουντή και συννεφιασμένη. Όταν ο ίδιος άνθρωπος βρεθεί στο γήπεδο, θα προβληματιστεί αρκετά τη στιγμή που ο διαιτητής θα σηκώσει κίτρινη ή κόκκινη κάρτα σε έναν παίκτη. Σε περίπτωση, μάλιστα, που επισκεφθεί το Γουέμπλεϊ στην Αγγλία για τον αγώνα Λίβερπουλ – Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, είναι βέβαιο ότι δεν θα μπορεί να ξεχωρίσει σε ποια ομάδα ανήκουν οι παίκτες, αφού και οι δύο έχουν κόκκινες στολές.

Αντίστοιχα προβλήματα θα αντιμετωπίσει σε ένα πάρκινγκ, όπου οι χρωματιστές γραμμές κατευθύνουν τους οδηγούς σε διαφορετικές ζώνες ή σε ένα νοσοκομείο, όπου οι λωρίδες με διαφορετικά χρώματα οδηγούν σε διαφορετικές κλινικές ανά ειδικότητα. Ακόμη και σε μια παραλία είναι πολύ δύσκολο για έναν άνθρωπο που δεν αντιλαμβάνεται τα χρώματα να καταλάβει, αν η σημαία που ανάρτησε ο ναυαγοσώστης είναι πράσινη, ώστε να κολυμπήσει με ασφάλεια, κίτρινη ώστε να γνωρίζει ότι θα συναντήσει επικίνδυνα νερά ή κόκκινη οπότε δεν θα πρέπει καν να μπει στο νερό.

Τα παραπάνω προβλήματα αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή 350 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που πάσχουν από αχρωματοψία, μια πάθηση που συναντάται σε διαφορετικές διαβαθμίσεις κάθε φορά. Αχρωματοψία έχουν ένας στους 12 άνδρες και μία στις διακόσιες γυναίκες, ενώ το 90% των πληροφοριών στο περιβάλλον χρησιμοποιούν χρώμα και το 90% των ατόμων με την πάθηση αυτή χρειάζονται βοήθεια στην αγορά ρούχων.

Κωδικαλφάβητο μεταφράζει τα χρώματα σε σχήματα

Για όλον αυτόν τον πληθυσμό παγκοσμίως αναπτύχθηκε στην Πορτογαλία ένα κωδικαλφάβητο, μοναδικό στον κόσμο, που μπορεί να «μεταφράσει» τα χρώματα σε σχήματα, δίνοντας στον θεατή την πληροφορία του χρώματος. Για παράδειγμα, το κωδικαλφάβητο ColorADD, που δημιουργήθηκε από τον Miguel Neiva, έχει καθιερώσει το σήμα ενός τριγώνου που στρέφεται προς τα πάνω για να εκφράσει το κόκκινο χρώμα, το σήμα ενός τριγώνου που στρέφεται προς τα κάτω για να εκφράσει το μπλε και μια πλάγια γραμμή για το κίτρινο. Από τους συνδυασμούς αυτών των τριών βασικών χρωμάτων προκύπτουν όλα τα υπόλοιπα, συνεπώς τα παραπάνω σχήματα, αν συνδυαστούν ανά δύο θα μπορούν να περιγράψουν τα άλλα χρώματα.

«Αυτό το σύστημα βοηθά τους συγκεκριμένους ανθρώπους να είναι λειτουργικά ενταγμένοι σε μια πραγματικότητα, όπου το χρώμα μεταφράζεται σε πληροφορία», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύντρια στο Εργαστήριο Προσαρμοσμένης Άθλησης, της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) Δήμητρα Κουτσούκη. Η ίδια τονίζει ότι οι χρήστες του ColorADD αντιδρούν σε αυτό με ενθουσιασμό, ενώ θέτει ιδιαίτερα το θέμα της χρήσης του κωδικαλφάβητου στον τομέα του τουρισμού. «Ο τουρισμός είναι η μεγαλύτερη πηγή εσόδων στη χώρα μας. Η τουριστική βιομηχανία είναι μεγαλύτερη από όλες τις άλλες βιομηχανίες», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά.

Το ColorADD σε όλα τα έντυπα του Οργανισμού Τουρισμού Θεσσαλονίκης

Στο πλαίσιο αυτό, ο Οργανισμός Τουρισμού Θεσσαλονίκης έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει το κωδικό αλφάβητο ColorADD εδώ και περίπου έναν χρόνο, σε μια προσπάθεια να εξυπηρετήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο όλους τους επισκέπτες της πόλης.

«Η Θεσσαλονίκη είναι η πρώτη πόλη που πήρε αυτόν τον κώδικα και θα τον εφαρμόσει άμεσα σε όλα τα έντυπα του Οργανισμού Τουρισμού. Όλες οι διαφημίσεις που θα βγάζει θα συμπεριλαμβάνουν και το ColorADD», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Βούλα Πατουλίδου. Κάνει, δε, λόγο για μια ποιοτική και εξειδικευμένη υπηρεσία και σημειώνει: «ακόμη και αν είναι μόνο δέκα οι κάτοικοι της πόλης και οι επισκέπτες της με αχρωματοψία, για μας και αυτοί οι δέκα είναι πάρα πολύ σημαντικοί και επιθυμούμε να τους διευκολύνουμε».

Άλλωστε, η κ. Κουτσούκη επισημαίνει ότι «ο Οργανισμός έχει φροντίσει ώστε οποιοσδήποτε έχει αχρωματοψία να μπορεί να κατεβάσει μια εφαρμογή στο κινητό του και μέσα από αυτήν να αντιλαμβάνεται τα πράγματα με το χρώμα τους». Η όλη δράση αυτή του Οργανισμού γίνεται σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ και τον Οργανισμό Color add – Sistema de identificao de cores para daltonicos της Πορτογαλίας.

Το κωδικαλφάβητο μπορεί να εφαρμοστεί και στις παραλίες της Χαλκιδικής

Από την πλευρά του, ο Μιχάλης Λολίδης, στρατηγικός συνεργάτης της ColorADD παγκοσμίως, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι πέρσι το ColorADD εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στις σημαίες του ναυαγοσώστη στην παραλία Μύρτος της Κεφαλονιάς και γνωστοποιεί ότι ο Οργανισμός ColorADD μπορεί να διαθέσει δωρεάν σε παραλιακούς δήμους -για παράδειγμα τους δήμους της Χαλκιδικής- τις τέσσερις χρωματιστές σημαίες των ναυαγοσωστών με ενσωματωμένα τα σήματα του κωδικαλφάβητου, για κάθε παραλία.

Διευκρινίζει, παράλληλα, ότι τέτοιου είδους δράσεις εντάσσονται σε χρήσεις κοινωνικού ενδιαφέροντος και αναφέρει ότι το πεδίο των εφαρμογών είναι τεράστιο. Ενδεικτικά αναφέρει ότι η Ιερά Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς είναι ο πρώτος θρησκευτικός οργανισμός στον κόσμο με εφαρμογή του κώδικα στο εκπαιδευτικό του έργου και τις κατασκηνώσεις. Παράλληλα, στην ίδια Μητρόπολη, ο κώδικας έχει ενσωματωθεί και στα έντυπα βιβλία της Βυζαντινής μουσικής όπου χρησιμοποιούνται χρωματιστά σύμβολα μαζί με τα σήματα του ColorADD.

«Ο κώδικας μπορεί, επίσης, να εφαρμοστεί σε πάρκινγκ, γήπεδα, γυμναστήρια και χώρους άθλησης, κλινικές, νοσοκομεία, μουσεία και εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους όπως η Βεργίνα, η Πέλλα, ο Λευκός Πύργος, οι Φίλιπποι κ.α», προσθέτει ο κ. Λολίδης.

Η κ. Κουτσούκη θέτει, παράλληλα, το ζήτημα της κατάργησης των αποκλεισμών, λέγοντας ότι μέσα από τέτοιου είδους δράσεις διευκολύνεται η πρόσβαση όλων των πολιτών σε όλες τις μορφές της κοινωνικής ζωής.